زهرا واعظ

در حالی که یکی از محورهای طرح تحول اقتصادی، کاهش ارزش دلار و تقویت پول ملی عنوان شده است و سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی از بررسی این طرح در کارگروه‌های کارشناسی سخن گفته است؛ اما رییس‌کل بانک مرکزی دیروز در پاسخ به سوال خبرنگار ما، کاهش ارزش دلار در کشور را وابسته به قدرت رقابت اقتصاد کشورمان با قدرت اقتصادی سایر کشورها عنوان کرد و افزود: چنانچه قدرت اقتصادی کشور بهبود یابد، بدیهی است که ارزش پول ملی کشورمان نیز افزایش خواهد یافت. اما صمصامی، سرپرست وزارت اقتصاد از اراده جدی دولت بر کاهش ارزش دلار خبر داد و به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت که در حال بررسی تاثیر متغیرهای موثر بر نرخ ارز هستیم که در این زمینه از روش‌های بررسی مختلف از جمله روش محاسباتی نرخ ارز که توسط من طراحی شده، استفاده خواهیم کرد.

سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره کاهش نرخ ارز در طرح تحول اقتصادی گفت: تعیین نرخ ارز از جمله موضوعاتی است که در طرح تحول اقتصادی مطرح بوده و در حال بررسی است، اما آنچه که در مطبوعات در زمینه نرخ ارز اعلام شده براساس مدلی بود که برای محاسبات نرخ ارز مطرح کرده بودم و نتیجه آن برای سال‌های قبل بود و طبیعی است که این نرخ ارز متناسب با شرایط بازار و تغییرات متغیرهای اقتصادی تغییر می‌کند.

صمصامی از جمله متغیرهای موثر بر نرخ ارز را افزایش تورم دانست و افزود: قیمت‌های خارجی و وابستگی درآمدهای دولت به نفت و سایر فاکتورها در آن فرمولی که استخراج کرده‌ام محاسبه شده و لحاظ می‌شود.

وی افزود: همه این فاکتورها باید محاسبه شده و پس از آن نرخ ارز مناسب استخراج شود.

خبرنگار دنیای اقتصاد پرسید: آیا در طرح تحول اقتصادی فرمول محاسبه نرخ ارز براساس روش شما استفاده خواهد شد؟ صمصامی در پاسخ گفت: روش من قابل‌بررسی است؛ اما دیگر روش‌های تعیین نرخ ارز نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

وی در پاسخ به سوال دنیای اقتصاد درباره اثرات کاهش ارزش دلار بر روی صادرات غیرنفتی تصریح کرد: در این زمینه بحث‌های علمی و دانشگاهی بسیاری صورت گرفته است. چنانچه کل صادرات در نظر گرفته شود، بخش اعظم آن درآمدهای نفتی است که ارتباطی به تغییر نرخ ارز ندارد؛ اما درباره صادرات غیرنفتی دو وجه وجود دارد. از طرفی صادرات وابسته به مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای است که می‌تواند تغییرات آن در هزینه تولید، افزایش قیمت‌ها و کاهش رقابت‌پذیری آنها در خارج اثر منفی بگذارد. از طرفی هرچه بهره‌وری بالا برود اثر افزایش نرخ ارز بر روی بهره‌وری و رقابت‌پذیری آن کمتر خواهد شد.وی ادامه داد: اینکه کاهش نرخ ارز می‌تواند بر روی کاهش صادرات غیرنفتی تاثیرگذار باشد، تاثیر آن به نسبت خیلی کمتر از تاثیری است که افزایش نرخ ارز می‌تواند تولید را کاهش دهد.

وی افزود: به عبارتی افزایش نرخ ارز موجب افزایش هزینه‌های تولید شده که از یک سو به کاهش تولید می‌انجامد و از طرف دیگر باعث تشویق صادرات غیرنفتی خواهد شد. منتها تاثیر منفی آن بر روی کاهش تولید به مراتب بیشتر از تاثیر مثبت آن بر روی صادرات غیرنفتی است.

وی در مورد حذف یارانه‌ها در کوتاه‌مدت گفت: هر تغییری در مورد یارانه‌ها در چارچوب طرح تحول اقتصادی صورت خواهد گرفت.

سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه قبل از هر گونه حذف یارانه، سیستم‌های تامین، پوشش و اثرات آن بر اقتصاد مشخص خواهد شد، از اقدامات دولت برای جمع آوری اطلاعات خانوار و شناسایی اقشار و اجرای سیاست‌ها بر اساس آن خبر داد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا هم اکنون کشوری یارانه را به صورت نقدی به مردم پرداخت می‌کند یا خیر و آیا این روش حقوق بگیر کردن مردم محسوب نمی شود؟ گفت: تاثیر رفاهی یارانه‌های نقدی بر خانوارها بیشتر از تاثیر یارانه غیر نقدی و کالایی است و کشورهایی که از چنین روشی استفاده می‌کنند وجود دارند.سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی در مورد معافیت مالیاتی مشاغل کارگری و کارمندی در سال‌جاری گفت: معافیت مالیات مشاغل کارمندی الان بر اساس قانون نظام هماهنگ اعمال می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه البته مبنای آن معافیت سال گذشته است، تصریح کرد: اصلاح این معافیت‌ها نیازمند اصلاح قانون مالیات مستقیم است تا بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری عمل شود.صمصامی از اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در دولت خبر داد و گفت: این قانون به صورت یک یا دو فوریت به مجلس ارسال خواهد شد.

سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی همچنین تاکید کرد: برخلاف شایعات، اختلافی با رییس کل بانک مرکزی ندارم. وی درباره شایعه یکی از روزنامه‌ها مبنی بر اختلاف وی با مظاهری گفت: علاوه بر آنکه آن خبر تکذیب شد، باز هم اعلام کردیم که چنین اختلافی وجود ندارد.

اسکناس‌های رایج تکافوی اقتصاد کشور را نمی‌کند

مظاهری، رییس‌کل بانک مرکزی در حاشیه جلسه هیات‌وزیران در پاسخ به سوال خبرنگار دنیای اقتصاد درباره کاهش ارزش دلار در طرح تحول اقتصادی تصریح کرد: بحث رفرم پولی را باید از بحث نرخ معادل ریال به ارزهای خارجی جدا کرد.

به گفته وی، در اصلاح نظام پولی که به عنوان یکی از مباحث مطر‌ح در طرح تحول اقتصادی به شمار می‌رود پیشنهادهایی مطرح شده مبنی‌بر اینکه ابزار پولی یا واحد پول را به شکلی که بتواند نیازهای مردم را تامین کند تغییر دهیم یا برخی پیشنهادها مبنی‌بر تغییر نام آن وجود دارد و این به آن معنی است که اکنون مردم و سیستم بانکی دچار مشکل هستند و اسکناس و سکه رایج تکافوی گردش اقتصاد کشور را نمی‌کند و در نتیجه بانک‌ها برای ارائه خدمات به مردم، راه‌حل‌هایی مثل چک‌پول‌ها را در نظر گرفته‌اند.

مظاهری خاطرنشان کرد: بانک مرکزی هم برای اصلاح این نظام، انتشار ایران چک بانک مرکزی را در پیش گرفته است.وی ابزارهای چک‌پول و ایران‌چک را پاسخی مقطعی و کوتاه‌مدت به نیاز اسکناس و سکه رایج دانست و افزود: برای این منظور باید چاره‌ای اندیشید که می‌توان نام آن را اصلاح پولی گذاشت که در حال حاضر در مرحله کارشناسی قرار دارد.

رییس‌کل بانک مرکزی حذف ۳صفر و ۴صفر از پول ملی را از جمله راهکارهای مطر‌ح در این زمینه عنوان کرد و افزود: پیشنهادی نیز درخصوص ملاک قرار دادن قانون فعلی پولی - بانکی که حدود ۴سال پیش تصویب شده، وجود دارد. در ماده یک این قانون گفته شده که واحد پول کشور ریال است و یک ریال معادل ۰۱۰۵۸۰/۰گرم طلا است که در حال حاضر ۰۱/۰گرم طلا به نرخ امروز چیزی معادل ۲۵۰ تا ۲۷۰تومان است.

به گفته وی، این بحث‌ها در حال انجام است و پس از رسیدن به نتیجه نهایی، نتایج و دلایل آن به مردم توضیح داده خواهد شد.

مظاهری از جمله محاسن این امر را پیدا شدن معنی واقعی سکه عنوان کرد و گفت: در حال حاضر سکه‌های رایج به شکل واقعی برای مردم قابل‌استفاده نیست و حتی در برخی از سکه‌ها قیمت فلز سکه خیلی بیشتر از ارزش اسمی آن است.

رییس بانک مرکزی درباره بحث معادل نرخ ریال به ارزهای خارجی از جمله دلار و یورو تصریح کرد: این بحث از رفرم پولی مستقل بوده و بستگی کامل به قدرت رقابت اقتصاد کشور ما با قدرت اقتصادی آن کشورها دارد و مستقل از اینکه سه صفر یا ۴صفر حذف کنیم.چنانچه قدرت اقتصادی کشورمان نسبت به آنها بهتر شود بدیهی است که ارزش پولمان هم افزایش می‌یابد.

وی همچنین در خصوص بسته بانک مرکزی تصریح کرد: مجموعه تصمیمات بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی می‌تواند به نظام بانکی کمک کند تا با نظم بهتری وظایف خود را انجام دهند.

به گفته وی مجموعه تصمیمات اخذ ‌شده بر اساس این بسته برای بهبود خدمات بانکی بدون نیاز به قانون مفید است. مظاهری اصلاح ساختار نظام بانکی را نیازمند قانون دانست و گفت: هم اکنون اصلاح سه قانون بانکی کشور در این راستا در حال اجرا است.