واشنگتن: ایران همچنان در محور شرارت قرار دارد
کاخ سفید از پیشرفت مذاکرات ناراضی است
مجید اعزازی - یک هفته پس از بروز آنچه که «تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران» خوانده می‌شد، کاخ سفید با عقب‌گردی شش ساله، بار دیگر ایران را به اشتباه، به کره شمالی تشبیه و آن را در زمره کشورهای تشکیل‌دهنده محور شرارت قلمداد کرد. رسانه‌ها و تحلیل‌گران غربی پس از تصمیم آمریکا به اعزام ویلیام برنز معاون وزیر خارجه این کشور به مذاکرات ژنو، از این تصمیم به عنوان تغییری بزرگ در سیاست واشنگتن در قبال تهران یاد کردند، اما گویی این تغییر سیاست دوام چندانی نداشته است یا از ابتدا بر بنیان های سستی استوار شده بوده است، چه آنکه بنابر تازه‌ترین اظهارات سخنگوی کاخ سفید تا زمانی که ایران و کره شمالی برنامه‌های هسته‌ای تسلیحاتی خود را کنار نگذارند، این کشورها همچنان در زمره محور شرارت طبقه‌بندی خواهند شد. این اظهارات در حالی بیان شده‌اند که پیش از آن، کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا در پی عدم‌توافق کشورهای گروه ۶+۳+۱ نسبت به استفاده از نیروی نظامی علیه ایران، ابوظبی را دست خالی ترک کرد. رایس به هنگام ترک امارات گفته است: چنانچه تهران ظرف دو هفته به پیشنهادهای غرب پاسخ ندهد، ما می‌توانیم راه نیویورک را در پیش بگیریم و در شورای امنیت بحث افزایش مجازات‌های تهران را مطرح کنیم. آن سوتر، پنتاگون در تلاش است تا کشورهای اروپایی را نسبت به توان موشکی ایران حساس کند تا ضمن مشروعیت بخشی به سپر موشکی آمریکا در اروپا، نظر اروپایی‌ها را برای فشار بیشتر بر ایران جلب کند. هرچند که برخی از تحلیل‌گران آمریکایی معتقدند که ایران در موقعیت چانه‌زنی خوبی قرار دارد.
این همه در حالی است که طرف‌های اروپایی مذاکرات ژنو از روند این مذاکرات و همکاری سازنده کشورمان ابراز رضایت کرده‌اند و همچنان خواستار تداوم گفت‌و‌گوها میان ایران و گروه ۱+۵ هستند. از این رو، به نظر می‌رسد آمریکا از موقعیت ایجادشده برای حل مسالمت‌آمیز برخی از نگرانی‌ها درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان، ناراضی است و منافع خود را در بر هم زدن این شرایط جست‌و‌جو می‌کند.
عقب‌گرد
دانا پرینو، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که به‌رغم اقدام‌های دیپلماتیک آمریکا با هدف حل مناقشه مربوط به برنامه هسته‌ای ایران و کره شمالی این دو کشور همچنان بخشی از «محور شرارت» باقی می‌مانند. سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه با تکرار اتهام‌های غرب مبنی‌بر نظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران با اشاره به اقدام جورج بوش، رییس‌جمهور آمریکا که در سال ۲۰۰۲ دولت‌های ایران، کره شمالی وعراق را به حمایت از تروریسم و تلاش برای دستیابی به تسلیحات کشتار جمعی متهم و از آنها با عنوان تشکیل‌دهندگان «محور شرارت» یاد کرد، گفت: من فکر می‌کنم تا زمانی که ایران و کره شمالی برنامه‌های هسته‌ای تسلیحاتی خود را کنار نگذاشته‌اند، ما آنها را در همان طبقه‌بندی نگاه خواهیم داشت.
به گزارش خبرگزاری آلمان، پرینو با بیان اینکه دیپلماسی آمریکا در قبال کره شمالی در حال نتیجه دادن است، مدعی شد که «مساله ایران داستان دیگری است» و از پاسخ ایران به بسته مشوق‌های اقتصادی و سیاسی کشورهای ۱+۵ که خواستار تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای تهران شده‌اند، انتقاد کرد. سخنگوی کاخ سفید مدعی شد: ایرانی‌ها به حد مطلوب نرسیدند. آنها در حال از دست دادن فرصت به دست آوردن یک بسته مشوق‌های بسیار سخاوتمندانه هستند و تحریم‌های بیشتری ممکن است در راه باشد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، پرینو علاوه‌بر آن نشان داد که آمریکا انتظار دارد ایران بسته پیشنهادها را رد کند.
سخنگوی کاخ سفید گفت: موضع گروه ۱+۵ این است که ایران باید برنامه غنی‌سازی خود را متوقف کند و اینکه بسته پیشنهادی ما بسیار سخاوتمندانه است و به ظاهر آنها قصد دارند فرصت پذیرش آن را از دست بدهند.
پرینو افزود: کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا با سایر اعضا توافق کرد که به ایران اجازه داده شود دو هفته دیگر نیز مهلت داشته باشد، اما پس از آن فکر می‌کنم که ایران می‌تواند انتظار تحریم‌های بیشتر را داشته باشد.
این در حالی است که کشورهای عربی شرکت‌کننده در نشست ابوظبی که با حضور رایس برگزار شد، با استفاده از نیروی نظامی علیه ایران مخالفت کردند و وزیر خارجه آمریکا دست‌خالی امارات را ترک کرد. یک مقام شورای همکاری خلیج فارس در گفتوگو با روزنامه الشرق‌الاوسط با اشاره به نشست دوشنبه‌شب گروه ۶+۳+۱ در ابوظبی گفت: کشورهای منطقه از این واهمه دارند که پرونده هسته‌ای ایران منجر به رویارویی نظامی میان این کشور و غرب شود. به همین دلیل، آنها ضمن مخالفت با هرگونه استفاده از نیروی نظامی علیه تهران، خواستار بسته شدن این پرونده از راه‌های دیپلماتیک شدند.
این مقام شورای همکاری خلیج فارس که به هویت وی اشاره‌‌ای نشده است، تاکیدکرد: گزینه دیپلماتیک همواره بهترین راه حل برای پایان دادن به بحران‌ها است و اگر غرب غیر از این گزینه را انتخاب کند، نباید به حساب کشورهای منطقه گذاشته شود. به نوشته این روزنامه، رایس با همتایان خود در شورای همکاری خلیج فارس،اردن،مصر و عراق پرونده هسته‌ای ایران و آنچه گسترش نفوذ تهران در منطقه خوانده شده، همچنین اوضاع امنیتی و سیاسی عراق را مورد بررسی قرار داد.
الشرق‌الاوسط نوشت: رایس هنگام ترک فرودگاه ابوظبی به خبرنگاران همراه خود گفته است «چنانچه تهران ظرف دو هفته به‌طور قاطعانه به پیشنهاد غرب پاسخ مثبت ندهد، ما می‌توانیم راه نیویورک را در پیش بگیریم و در شورای امنیت بحث افزایش مجازات‌های تهران را مطرح کنیم.»
وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد: این فرصت دو هفته‌ای نشان می‌دهد که گزینه منتخب تهران چیست؟با وجود این، به اعتقاد من اکنون فرصت حیاتی نوینی به‌وجود آمده است تا پرونده هسته‌ای ایران از راه‌های دپیلماتیک بسته شود.
رایس با اشاره به حضور ویلیام برنز معاون خود در مذاکرات ژنو گفت: برنز در مذاکرات آینده دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی حضور نخواهد داشت. هدف آمریکا از حضور وی در این مذاکرات این بود که می‌خواست جدیت خود را در تعامل با پرونده هسته‌ای ایران برای هم‌پیمانانش و ایرانیان ثابت کند. وی تاکید کرد: چنانچه شورای امنیت در نشست آینده خود (اوت) اقدام موثری علیه ایران انجام ندهد، آمریکا به‌طور یک‌جانبه مجازات‌های این کشور را تشدید خواهد کرد که از جمله این مجازات‌ها افزایش فشار علیه نهادهای مالی ایران خواهد بود. در همین حال، در ادامه سیاست تهدید جلوه دادن ایران،از سوی آمریکا رییس آژانس دفاع موشکی پنتاگون مدعی شد که ایران احتمالا می‌تواند با یک موشک بالستیک بیشتر کشورهای اروپا و حتی انگلیس را هدف قرار دهد؛ هرچند که هنوز این توانایی خود را به نمایش نگذاشته است.
هنری ابرینگ، رییس دفاع موشکی پنتاگون در گفتوگو با خبرگزاری آلمان مدعی شد: من به شخصه براساس آنچه مشاهده کرده‌ام، معتقدم که در حال حاضر موشک‌های ایران توانایی دسترسی به اروپا را دارد. آنها تنها این توانایی را به نمایش نگذاشته‌اند. ابرینگ ریاست آژانس دفاع موشکی پنتاگون را بر عهده دارد که در حال ساخت سپر دفاع موشکی آمریکا است. دولت جورج بوش، رییس جمهور آمریکا قصد دارد به بهانه دفاع در برابر موشک‌های ایران این سپر موشکی را در لهستان و جمهوری چک مستقر کند. ابرینگ مدعی شد که طبق برآوردهای اطلاعات جاسوسی آمریکا، ایران می تواند تا سال ۲۰۱۵ آمریکا را هدف قرار دهد، اما دانش و فن آوری روزافزون ایران موجب شده است، حس ضرورت نهایی کردن توافقنامه آمریکا با جمهوری چک و لهستان افزایش یابد. رییس آژانس دفاع موشکی پنتاگون گفت: این یکی از چیزهایی است که ما بسیار نگران آن هستیم.
جمهوری چک و آمریکا برای میزبانی یک سایت رادار در این کشور به توافق رسیده‌اند و این توافقنامه تنها منتظر تصویب شدن در پارلمان پراگ است.
روسیه مخالف اصلی طرح سپر دفاع موشکی آمریکا است و تهدید کرده است که سایت‌های جمهوری چک و لهستان را هدف خواهد گرفت.
اما صداهای دیگری نیز از درون آمریکا شنیده می‌شود که به نظر می‌رسد واقع‌بینانه و به دور از تعصب عنوان می‌شود. در همین چارچوب گری‌سیک، کارشناس برجسته شورای امنیت ملی آمریکا در دولت‌های گذشته این کشور با اشاره به برگزاری نشست ژنو و حضور نماینده کاخ سفید در این نشست گفت: ایران در موقعیت چانه زنی خوبی قرار دارد. به گزارش خبرگزاری فارس، سیک در مصاحبه با شورای روابط خارجی آمریکا با بیان اینکه هر دو طرف ایران و آمریکا برای توافق در برنامه هسته‌ای ایران تحت فشار هستند، گفت: با وجود این، هیچ کدام از طرفین نیز حاضر به ابراز ناکامی یا انجام دلجویی از طرف دیگر نیست؛ اما از سوی دیگر علاقه‌مند یافتن راهی به غیر از این مسیر هستند. این مقام آمریکایی در پاسخ به این سوال که آیا نشست ژنو و حضور نماینده آمریکا برای اولین بار در مذاکرات گروه ۱+۵ با ایران نشانه نوعی پیشرفت است، تاکید کرد: پیش‌بینی این امر واقعا غیرممکن است، اما چیزی که روشن است این است که ایران در موقعیت چانه زنی خوبی قرار دارد. سیک گفت: در آمریکا این دیدگاه وجود دارد که پس از این تحریم‌های طولانی و شدت بخشیدن به اقدامات علیه ایران، تهران از ساخت سانتریفیوژها و توسعه توانایی هسته‌ای منصرف نشده است. این مقام آمریکایی در پاسخ به سوالی درباره موضع انتقادی جان بولتون نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل نسبت به حضور نماینده این کشور در مذاکرات ژنو گفت: مقاله‌ای که توسط بولتون در روزنامه وال استریت ژورنال به چاپ رسید، نشانگر گمراهی آنها است. آنها بر این باورند که آمریکا موضعی غیر قابل قبول اتخاذ کرده است و این از نظر من بهترین دلیل برای وجود افراد افراطی در دولت آمریکا است.
این استاد دانشگاه کلمبیای آمریکا درباره اظهارات جنگ‌طلبانه مقام‌های اسرائیلی نیز گفت: آنها پاسخی برای این پرسش اساسی ندارند که در صورت حمله به ایران چه اتفاقی می‌افتد. این بسیار روشن است که اسرائیل به تنهایی نمی‌تواند این کار را بدون یاری آمریکا انجام دهد و به مانند حمله به تاسیسات اتمی عراق در سال ۱۹۸۱ قادر به حمله یکباره به ایران نیست.
بر همین اساس اگر مقام‌های اسرائیل تصمیم بگیرند که بدون کمک آمریکا حمله کنند، پذیرفتن این امر سخت است که آنها بتوانند حملات چندگانه‌ای انجام دهند. سیک درباره پیامدهای حمله به ایران نیز گفت: پس از پایان حمله به ایران می‌توانید انتظار داشته باشید که این کشور از پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان.پی.تی) خارج خواهد شد و احتمالا اعلام می‌کند که به سراغ ساخت سلاح اتمی خواهد رفت.
مفاد سند غیررسمی ایران
یک روزنامه آمریکایی در شماره دیروز خود با اشاره به سند غیر رسمی ایران (nonpaper) که در مذاکرت ۱+۵ ژنو مطرح شد، برخی از مفاد این سند غیر رسمی را منتشر کرد.به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه نیویورک‌تایمز نوشت: سند ایران که هنوز به صورت علنی منتشر نشده است، شامل چکیده‌ای از مذاکرات به سبک ایرانی است. به نوشته این روزنامه، سبک این سند با روش سخت‌گیرانه مذاکره‌کنندگان قبلی ایران بسیار متفاوت است. نیویورک‌تایمز می‌افزاید: این سند غیررسمی خواستار دست‌کم سه دور دیدار با خاویر سولانا مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی شده است که این دیدارها با چهار دیدار در سطح وزاری خارجه ادامه خواهد یافت. افزون بر این دیدارها با توقف هرگونه تحریم علیه ایران هم در داخل و هم در خارج شورای امنیت سازمان ملل آغاز خواهد شد. بر اساس این گزارش، سند غیر رسمی ایران همچنین شامل هیچ‌گونه محدودیت در تولید اورانیوم غنی‌شده به عنوان موضوع اصلی اختلاف میان تهران و غرب نیست. این نشریه آمریکایی می‌افزاید: طبق این سند، گروه ۱+۵ از اشاره یا بحث درباره موضوعات مختلف که به طور بالقوه می‌تواند مانع پیشرفت مذاکرات شود، منع شده است. نیویورک‌تایمز تصریح کرد: ایران در حالی در این سند بر توقف تحریم‌های کنونی بین‌المللی علیه تهران تاکید کرده است که از سوی دیگر تنها بر «توافق جامع» برای مشوق‌ها تمرکز کرده است. بر اساس این سند غیر رسمی، موضوع هسته‌ای ایران دیگر توسط شورای امنیت یا شورای حکام ۳۵ عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بررسی نخواهد شد و تنها خود آژانس بین‌المللی انرژی می‌تواند موضوع ایران را بررسی کند.
ارسال نظر