ادعای رایس: مذاکرات جدی نبوده است
دنیای اقتصاد - کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا که به تازگی به دلیل اعزام ویلیام برنز معاون خود به مذاکرات ژنو از سوی برخی رسانه‌ها و محافل آمریکا مورد ملامت قرار گرفته است،‌ در اولین واکنش رسمی خود به دور جدید مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ گفت که این مذاکرات جدی نبوده است.

تلاش آمریکا برای بی ثمر جلوه دادن مذاکرات ژنو
جلیلی از تلفیق ایده ایران و غرب خبر داد


دنیای اقتصاد - کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا که به تازگی به دلیل اعزام ویلیام برنز معاون خود به مذاکرات ژنو از سوی برخی از رسانه‌ها و محافل آمریکا مورد ملامت قرار گرفته است،‌ در اولین واکنش رسمی خود به دور جدید مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 گفت که این مذاکرات جدی نبوده است. این در حالی است که طی روزهای گذشته خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و نماینده کشورهای یادشده در مذاکرات با ایران بارها نشست ژنو را سازنده و مثبت خوانده‌اند. افزون‌بر این، سعید جلیلی، نماینده مقام معظم رهبری در شورای‌عالی امنیت ملی و دبیر این شورا به عنوان رییس هیات مذاکره‌کننده طرف ایرانی نیز بر سازنده و جدی بودن این نشست بارها و از جمله در بدو ورودش به میهن تاکید کرده و حتی بی‌درنگ پس از این مذاکرات و پیش از عزیمت به سوی کشورمان در ترکیه با وزیر امور خارجه این کشور دیدار و گفت‌و‌گو کرد. این گفت‌و‌گو نیز می‌تواند مهر تاییدی بر جدی بودن نشست ژنو قلمداد شود، به‌ویژه اینکه طی روزها و هفته‌های گذشته ترکیه تلاش موثری برای «تسهیل مذاکرات میان ایران و غرب» کرده است.
جلیلی بامداد دوشنبه در بدو ورود به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در جمع خبرنگاران گفت: در مصاحبه مشترک با آقای سولانا مطرح کردیم که روی ایده مشترک برای ادامه گفت‌و‌گوها کار می‌کنیم. این نگاه ما است و از چنین دیدگاهی استقبال می‌کنیم، آنها هم در اجلاس این نگاه را مورد توجه قرار دادند و از آن استقبال کردند و فکر می‌کنم در ادامه مذاکرات می‌توانیم کار را با توافق و تفاهم جلو ببریم.
دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران فضای اجلاس ژنو و مذاکرات را سازنده و روبه جلو توصیف کرد و گفت: این اجلاس به این منظور برگزار شد که درباره چگونگی مذاکرات، ساختار، ادامه و زمان‌بندی آن با یکدیگر به توافق برسیم.
وی افزود: در این اجلاس با ابتکار عمل وارد شدیم که در برابر پیشنهاد آنها و Nonpaper (نقشه راه) که ارائه کرده بودند، پیشنهادی مشخص برای ادامه کار با رویکردی سازنده ارائه کردیم که مورد توجه واستقبال طرف مقابل واقع شد.
وی تصریح کرد: درباره اینکه چگونه کار را ادامه دهیم در این اجلاس مباحث خوبی صورت گرفت.
جلیلی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات نشان داد علاوه بر پاسخ به نامه شش کشور درباره ساختار مذاکرات دارای ایده روشن و طرح مشخص است.
نماینده مقام معظم رهبری در شورای‌عالی امنیت ملی افزود: یک ایده آنها ارائه کرده بودند، در اجلاس ژنو هم ما یک ایده ارائه کردیم؛ به طور منطقی باید این دو ایده با هم تلفیق شود و براساس نکات مشترک آنها، بتوانیم به یک ایده مشترک برای ادامه مذاکرات دست یابیم. جلیلی افزود: این آن چیزی بود که در اجلاس ژنو به صورت مشخص روی آن به شکل عملی توافق شد. وی ادامه داد: از اینکه فضای ژنو و فضای حاکم بر مذاکرات یک فضای سازنده و رو به جلو بود، استقبال می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: درباره چگونگی ادامه کار تفاهم کرده بودیم براساس مشترکات دو بسته پیشنهادی کار را ادامه دهیم. دبیر شورای‌عالی امنیت ملی یادآور شد: در سفر سولانا به تهران، آنها یک Nonpaper ارائه و پیشنهاد خود را مبنی‌بر اینکه مذاکرات چگونه می‌تواند ادامه پیدا کند در یک صفحه ارائه کرده بودند، ما نیز اعلام کردیم بسته پیشنهادی، نامه و Nonpaper ارائه شده را به دقت مطالعه و بررسی خواهیم کرد و برپایه بسته پیشنهادی خود و مشترکات دو بسته، درباره چگونگی ادامه کار، پیشنهاد مشخص خود را ارائه می‌کنیم و همانطور که قول داده بودیم، در نخستین فرصت پاسخ آن نامه را دادیم.
جلیلی فضای اجلاس ژنو و مذاکرات را سازنده و روبه جلو توصیف کرد و افزود: ما با رویکردی مثبت به این اجلاس وارد شدیم، زیرا نگاهمان را درباره این مذاکرات راهبردی و دراز مدت می‌دانیم و لازمه آن این است که برای یک کار راهبردی و یک کار دراز مدت بریک مبنای صحیح، مستحکم و مورد توافق دو طرف عمل شود که بر این مبنا قرار شد دو طرف روی ایده‌های ارائه شده به منظور ادامه مذاکرات و چگونگی ساختار آن بررسی و اعلام نظرکنند.
وی در پاسخ به سوالی درباره حضور نماینده آمریکا در اجلاس ژنو گفت: ما با یک رویکرد سازنده در مذاکرات وارد شدیم، دیدگاه‌های خود را ارائه کردیم، متقابلا اعضای پنج به علاوه یک دیدگاه‌های خود را بیان کردند و نوعا دیدگاه‌ها سازنده و رو به جلو بود و باید در ادامه ببینیم این موضوع و مباحثی که بوده، مورد توجه قرار می‌گیرد یا نه؟
نماینده مقام معظم رهبری در پاسخ به سوالی درباره مطرح کردن این مطلب از سوی برخی کشورها که در موضوع هسته‌ای ایران تنها دو راه همکاری یا برخورد وجود دارد، گفت: ما نیز این مطلب را در مذاکرات ژنو مطرح کردیم که به هرحال این گزینه‌هایی است که در مقابل همه قرار دارد.
جلیلی افزود: ما اعلام کردیم که باید مشخص شود آیا نگاه مبتنی بر همکاری، تعامل سازنده و توجه به نگرانی‌های مشترک مبنای مذاکرات است یا اینکه نگاه غیرسازنده می‌تواند وجود داشته باشد.
به گزارش واحد مرکزی خبر، جلیلی در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه منظورتان از ادامه گفت‌وگوها درچارچوب کشورهای 1+6 بهتر از کشورهای 1-7 است، چیست؟ گفت: این مساله فراتر از گفت‌وگوهای صورت گرفته بود، ما بحثمان این است که امروز برای بسیاری از موضوع‌ها و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی که سالیان سال به صورت بحران یا مسائل مزمن در آمده است، باید بررسی کنند که آیا 1-7 می‌تواند اینها را به فرجام برساند یا 1+6؟
نماینده مقام معظم رهبری در شورای‌عالی امنیت ملی در پاسخ به این سوال که آیا در اجلاس ژنو درباره تعلیق هم صحبت شد یا خیر، گفت: در این اجلاس درباره تعلیق هیچ صحبتی نشد و آنچه مطرح شد بحث‌هایی بود که طرفین برای ادامه مسیر ارائه کردند که چگونه درباره ساختار، شکل و چگونگی مذاکرات به تفاهم برسند.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی‌بر اینکه مطرح شده است که کشورهای 1+5، دو هفته برای پاسخ کشورمان به جمهوری اسلامی ایران فرصت داده‌اند، گفت: ما توافق ابتدایی کردیم که دو طرف ایده‌های ارائه شده را برای ادامه مذاکرات بررسی کنند و ظرف دو هفته دوباره بحث‌ها را ادامه دهیم.


مذاکرات هسته‌ای جلیلی در ترکیه
جلیلی همچنین یکشنبه شب و پیش از ورود به کشورمان در استانبول با علی باباجان وزیر امور خارجه ترکیه دیدار کرد. توقف جلیلی در ترکیه در حالی انجام شد که منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران نیز روز جمعه ۲۸ تیر به آنکارا سفر و با رییس‌جمهور، نخست وزیر و وزیر امور خارجه ترکیه دیدار و گفت‌وگو کرده بود.پیش از سفر متکی به ترکیه نیز استفان‌هادلی، مشاور امنیت ملی آمریکا با مقام‌های ترکیه در روز پنج‌شنبه ۲۷تیرماه سال جاری دیدار کرده بود.
دیروز علی باباجان، وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد که هم ایران و هم غرب از آنکارا خواسته‌اند تا برای تسهیل روند مذاکرات هسته‌ای تلاش کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری فرانسه، علی باباجان، در جمع خبرنگاران گفت: هیچ دلیلی برای بدبینی درباره رسیدن به راه حل در پرونده هسته‌ای ایران وجود ندارد.
وزیر امور خارجه ترکیه اظهار کرد: هم جلیلی و هم سولانا اعلام کرده‌اند که تا چند هفته دیگر، مذاکرات خود را از سر خواهند گرفت و ما تا آن تاریخ به ارتباطات خود با هر دو طرف ادامه می‌دهیم. این درخواستی است که از جانب هر دوی آنها (ایران و غرب) مطرح شده است. ما در این مذاکرات وساطت نمی‌کنیم، بلکه نقش آنکارا در این میان فقط تسهیل مذاکرات میان ایران و غرب است.
باباجان با بیان اینکه شکاف عمیقی از بی‌اعتمادی میان ایران و غرب در پرونده هسته‌ای وجود دارد، خاطر نشان کرد: ترکیه تلاش می‌کند تا هرگونه برداشت غلط را بر طرف و امکان رسیدن به فهمی بهتر بر اساس منافع مشترک را آسان‌تر کند.


ادعای رایس
اگرچه هم جلیلی و هم سولانا بر سازنده بودن مذاکرات ژنو تاکید کرده‌اند و سفر بی‌درنگ جلیلی به ترکیه را با توجه به سخنان علی باباجان می‌توان نشانی از جدی بودن این مذاکرات ارزیابی کرد، اما کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد که ایران در مذاکرات ژنو درباره برنامه هسته‌ای جدی نبوده است. رایس، روز دوشنبه در اولین اظهارات رسمی درباره نشست ژنو ادعا کرد که ایران به نمایندگان آمریکا و پنج کشور دیگر جواب سر بالا داده است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رایس گفت که هر شش کشور درباره مهلت دو هفته‌ای ایران برای اعلام موافقت درباره توقف کوتاه مدت فعالیت‌های هسته‌ای و آغاز مذاکرات یا روبه‌رو شدن با تحریم‌ها جدی هستند. در نشست ژنو آمریکا برای اولین بار سیاست بلندمدت خود را تغییر داد و دیپلماتی عالی‌رتبه را بر سر میز مذاکرات حاضر کرد.
وی گفت: سعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران به جای ارائه پاسخی مستقیم حرف‌هایی پراکنده و «گفت‌وگوهای کوتاه درباره فرهنگ»‌ را تحویل داده است. رایس به خبرنگارانی که همراه او به امارات سفر می‌کردند، گفت: ما انتظار داشتیم پاسخ ایران را بشنویم، اما مانند دفعات بسیار دیگر در رابطه با ایرانی‌ها،‌ آنچه مطرح شد جدی نبود.
وی افزود: اکنون زمان آن است که ایرانی‌ها پاسخی جدی ارائه کنند. وزیر امور خارجه آمریکا ادامه داد: آنها نمی توانند همین طور ادامه دهند، تعلل کنند و گفت‌وگوهای کوتاهی درباره فرهنگ داشته باشند، بلکه باید تصمیم بگیرند. رایس در حالی این اظهارات را بیان کرده است که خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در نشست خبری مشترک با جلیلی در ژنو مذاکرات را سازنده و مثبت خواند.
رایس گفت: اگر ایران ظرف دو هفته به صورت مثبت پاسخ ندهد، می‌تواند اواخر اوت یا در سپتامبر در انتظار تحریم‌های بیشتر آمریکا و اتحادیه اروپایی باشد و پس از آن نیز با قطعنامه چهارم تحریم در شورای امنیت روبه‌رو شود. وی افزود: ظرف دو هفته خواهیم دید که ایران چه اقدامی خواهد کرد، اما فکر می‌کنم که اکنون روند دیپلماتیک با نوع جدیدی از انرژی روبه‌رو شده است.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت:‌ اگر آنها تصمیم به تعلیق نگیرند، آن گاه ما در موقعیتی خواهیم بود، که باید به شورای امنیت باز گردیم.
رایس افزود‌: تماس‌های عالی‌رتبه میان آمریکا و ایران بسیار نادر است و حضور برنز در مذاکرات ممکن است ایرانی‌ها را گیج کرده باشد.
وی در عین حال به تغییر تاکتیکی در سیاست آمریکا برای نشان دادن اتحاد میان گروه 1+5 اذعان کرد. رییس دیپلمات‌های آمریکایی گفت: مهم است که گهگاهی به دیپلماسی جان تازه‌ای بخشیده شود.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم این واقعیت که ما (برسر میز مذاکره) رفتیم ممکن است اندکی ایرانی‌ها را متعجب کرده باشد و آنها واکنش نداشتند که به کسی اطمینانی بدهد. رایس در پاسخ به این سوال که آیا برنز و دیپلمات دیگری از آمریکا در دو هفته آینده برای شنیدن پاسخ ایران حاضر خواهد شد، این مساله را رد کرد و گفت:‌ فکر می‌کنم ما برای اینکه نشان دهیم آمریکا جدی است و به شرکای‌مان اطمینان دهیم که جدی هستیم به قدر کافی اقدام کرده‌ایم.
وی با اشاره به اقدام شورای امنیت سازمان ملل متحد در تصویب سه قطعنامه علیه ایران امکان وقوع هر گونه «اقدام قریب الوقوعی» را تا ماه آگوست منتفی دانست، اما احتمال افزایش فشارها بر ایران یا به قول خود اقدامات تنبیهی بیشتر علیه تهران را محتمل ارزیابی کرد. وی همچنین احتمال به کارگیری اقدامات یکجانبه واشنگتن علیه تهران با هدف انزوای بیشتر موسسه‌های مالی ایران را نیز محتمل دانست و گفت: روش دیپلماتیک ما در برابر ایران شامل دو گزینه است: اول مذاکره که ما تمایل زیادی برای انجام این مذاکرات داریم و دیگری احتمال به کارگیری اقدامات تنبیهی است که اگر ایران به خواسته جامعه جهانی! پاسخ نگوید؛ ما به احتمال زیاد این اقدام را انجام خواهیم داد. این در حالی است که وزیران خارجه و مسوولان سرویس‌های امنیتی آمریکا، مصر، اردن، عراق و اعضای شورای همکاری خلیج فارس دیروز با حضور کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا در ابوظبی پرونده هسته‌ای ایران را بررسی کردند.
به گزارش خبرگزاری فارس، منابع دیپلماتیک مصری پیش از برگزاری این نشست به روزنامه الشرق‌الاوسط گفته بودند: در این نشست که موسوم به اجلاس گروه «۶+۳+۱» است، بحث نفوذ ایران در منطقه در کنار برنامه هسته‌ای این کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد. حسام زکی، سخنگوی رسمی وزارت خارجه مصر نیز گفته بود: هدف از این نشست بحث و تبادل‌نظر درباره جدیدترین وضعیت خلیج فارس و نتایج مذاکرات ایران و غرب در ارتباط با پرونده هسته‌ای این کشور است.
وی افزوده بود: انتظار می‌رود وضعیت سیاسی و امنیتی عراق در این نشست مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. برپایه این خبر، اولین نشست وزیران خارجه و مسوولان سرویس‌های امنیتی آمریکا، مصر، اردن، عراق و شش کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس در سال 2007 در شرم الشیخ مصر برگزار شد. در آن زمان نشست مزبور به اجلاس گروه 6+2+1 مشهور شد، البته در آخرین نشست مسوولان سرویس‌های امنیتی این گروه که در آوریل گذشته در بحرین برگزار شد با پیوستن عراق به گروه مزبور موافقت کردند و از آن زمان به بعد این بلوک سیاسی و امنیتی به گروه 6+3+1 مشهور شد.
به گفته منابع دیپلماتیک از جمله اهداف تشکیل این گروه سیاسی و امنیتی مقابله با نفوذ ایران در منطقه است.