گمانه‌زنی درباره محتوای نامه متکی به سولانا
دنیای‌اقتصاد- در حالی که خاویر سولانا، رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپایی و مسوول دفتر وی تاکنون از اظهارنظر درباره پاسخ مکتوب ایران به بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ خودداری و آن را به اواسط هفته جاری موکول کرده‌اند، گمانه‌زنی درباره محتوای پاسخ ایران در محافل دیپلماتیک و رسانه‌ای اروپا و آمریکا آغاز شده است. در همین چارچوب، گفته می‌شود که ایران در پاسخ خود تصریح کرده است که زمان مذاکره از موضع متکبرانه و نابرابر به پایان رسیده است. در این نامه همچنین از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل انتقاد و تحریم‌ها «غیرقانونی» خوانده شده است و از «نبود اعتماد» به دلیل «رفتار دوگانه برخی قدرت‌های بزرگ» صحبت به میان می‌آورد.
روز جمعه نامه متکی از طریق دیپلمات‌های ایرانی مستقر در اروپا به سولانا تحویل شد. همچنین سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی کشورمان در آن روز در تماس تلفنی با سولانا گفت‌و‌گو و برای آغاز مذاکرات ایران با کشورهای ۱+۵ از اواخر تیر ماه سال جاری توافق کردند.
حدود سه هفته پیش، سولانا به همراه نمایندگان کشورهای انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان با سفر به تهران بسته مشوق‌های کشورهای یاد شده را به متکی و جلیلی تحویل داد و این در حالی بود که مقام‌های ایرانی چند هفته پیش از سفر سولانا به تهران، بسته پیشنهادی ایران را به کشورهای ۱+۵ و بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل ارائه کرده بودند.
بر اساس این گزارش، نیویورک تایمز به نقل از مقام‌های دخیل در فعالیت‌های دیپلماتیک مرتبط با برنامه هستهای ایران نوشت: ایران به طور رسمی به پیشنهاد بینالمللی که با هدف حل بن‌بست بر سر برنامه هستهای این کشور دریافت کرده است، پاسخ داد؛ اما به این مساله حساس که آیا فعالیت غنی‌سازی را تعلیق می‌کند یا نه پاسخی نداده است.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، در همین حال، در این پاسخ، اظهار شده است که ایران تمایل دارد مذاکراتی سازنده را با خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و شش قدرت درگیر در مساله هستهای ایران داشته باشد. نامه منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران به طور خاص به هیچ یک از پیشنهاداتی که در ماه گذشته به ایران ارائه شد، پاسخ نمی‌دهد. به گفته مقام‌هایی که طبق قواعد معمول دیپلماتیک از اشاره به نام‌شان خودداری کردند، در پاسخ ایران آمده است: زمان مذاکره از موضع متکبرانه و نابرابر به پایان رسیده است.
به گفته آنها در این نامه همچنین از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل انتقاد و تحریم‌ها «غیر قانونی» خوانده شده است و از «نبود اعتماد» به دلیل «رفتار دوگانه برخی قدرت‌های بزرگ» صحبت می‌کند.
به گفته کریسیتنا گالاش، سخنگوی خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی پاسخ ایران عصر جمعه به دفتر سولانا تحویل داده شد. با این حال دولت‌های درگیر، روز جمعه از مذاکره درباره ماهیت پاسخ ایران در اظهارات علنی خودداری کردند.
در همین حال گوردون جاندروئه، معاون مطبوعاتی کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد: قصد داریم پاسخ ایران را بررسی کنیم. وی گفت: آمریکا با پنج دولت دیگر متشکل از انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین پیش از ارائه پاسخ رسمی‌شان مذاکره خواهد کرد. همچنین یک مقام وزارت امور خارجه انگلیس گفت: ما پاسخ ایران را دریافت کرده‌ایم و با (دیگر دولت‌ها) پیش از پاسخگویی مشاوره می‌کنیم.
مقام‌های دفتر سولانا نیز گفتند که در خصوص ماهیت نامه ایران به سرعت اظهارنظر نخواهند کرد.
همچنین مقام‌های دیگری که در مذاکرات شرکت دارند ابراز دلسردی کردند. یکی از آنها گفت: هیچ چیز جدیدی در پاسخ ایران نیست.
مقام‌های غربی ادعا می‌کنند که ایران قصد دارد رفت و آمد دیپلماتیک را به درازا بکشاند تا بتواند به فعالیت‌های هستهای خود ادامه دهد. یک مقام دیگر گفت که ممکن است به دلیل اینکه ایران در کل به آنها پاسخ داده و به صراحت مشوق‌ها را رد نکرده است، دستپاچه شوند. روسیه و چین تاکنون به دنبال کردن مذاکرات با ایران حتی در صورتی که غنی‌سازی را متوقف نکند، تمایل نشان داده‌اند. آمریکا، فرانسه و انگلیس، برعکس، تمایل دارند به اعمال فشار علیه ایران از طریق اعمال تحریم‌های بیشتر در صورت عدم پایبندی ایران ادامه دهند.
اتحادیه اروپایی اواخر ژوئن تحریم‌های جدید علیه ایران را تصویب کرد که فراتر از تحریم‌های اعمال شده شورای امنیت بود و بر اساس آن ۶۱ شرکت و فرد ایرانی که گفته می‌شود با برنامه هستهای یا موشکی ایران مرتبطند، تحت تحریم قرار می‌گیرند.
در نامه ایران گفته می‌شود که «برخی شباهت‌ها» - ظاهرا اشاره به نقاط توافق - میان نامه متکی به سازمان ملل و نامه شش کشور به ایران وجود دارد.
بر اساس این نامه سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هستهای ایران ریاست هیات ایرانی را بر عهده خواهد داشت.
به نوشته نیویورک‌تایمز، شش کشور در پیشنهاد خود فضای مانور را برای ایران با یک جدول زمانی برای مذاکرات آغازین باز گذاشتند. مذاکرات مقدماتی بر اساس طرح آنها با یک تعلیق دو جانبه شش هفته‌ای آغاز می‌شود که در آن شورای امنیت تحریم‌های بیشتر و ایران غنی‌سازی را تعلیق می‌کند. این امر می‌تواند به ایران اجازه آغاز مذاکرات درباره برنامه هستهای خود در آینده را در حالی بدهد که این کشور به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد.
در نامه ایران هیچ اشاره‌ای به این رویکرد که در آن «تعلیق در ازای تعلیق» خواستار شده، نشده است.در همین حال رادیو بینالمللی فرانسه گزارش داد که لحن و آهنگ مذاکرات این دو طرف از احتمال حصول توافق و مصالحه میان آنها خبر می‌دهد. سعید جلیلی مذاکره‌کننده ارشد پرونده هسته ای ایران و دبیر شورای عالی امنیت ملی معتقد است که پاسخ ایران به بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵، پاسخی سازنده و خلاق است.
با گذشت حدود ۳ هفته از زمان طرح پیشنهاد قدرت‌های بزرگ جهان به ایران، به نظر می‌رسد لحن و آهنگ موجود میان این دو طرف تغییر یافته است.
در واقع قصد جلیلی از گفت‌وگوی تلفنی با سولانا، آگاه ساختن وی از پاسخ سازنده و خلاق ایران به نامه پیشنهادی گروه ۱+۵ بوده است.
این در حالی است که سخنگوی سولانا نیز اعلام کرده که مذاکرات میان جلیلی و سولانا مذاکراتی مثبت و سازنده بوده است. رادیو بینالمللی فرانسه خاطرنشان کرد: در واقع هیچ چیز در حال حاضر درباره محتوای پاسخ اعلام شده از سوی ایران به نامه پیشنهادی کشورهای ۱+۵ معلوم نیست، اما از لحن و آهنگ موجود در مذاکرات دو طرف درگیر می‌توان این پیش‌بینی را کرد که احتمال و امکان حصول توافق میان آنها وجود دارد.
رادیو بینالمللی فرانسه در پایان تصریح کرد: قدرت‌های بزرگ جهان همواره در پی آنند که به منظور آغاز مذاکرات رسمی، برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را به حالت تعلیق درآورند؛ اما خاویر سولانا مهلتی را برای انجام پیش مذاکرات تعیین کرده که طی آن ایران سانتریفیوژهای جدیدی را به راه نیندازد و قدرت‌های بزرگ نیز از اعمال تحریم‌های جدید علیه این کشور خودداری کنند. شاید این راه حل و این برهه زمانی راهی برای حصول توافق اصلی و نهایی میان دو طرف باشد.
اعضای کشورهای ۱+۵ به منظور ترغیب ایران به تعلیق غنی‌سازی اورانیوم بسته پیشنهادی سال ۲۰۰۶ را با تغییراتی به ایران ارائه کرده‌اند.
سولانا برای برقراری مذاکرات سطح بالا به منظور ترغیب ایران به پذیرش بسته جدید تلاش می‌کند، اما جمهوری اسلامی بر حق مسلم خود برای غنی‌سازی اورانیوم تاکید دارد و از این حق دفاع می‌کند.
ارسال نظر