یک مخالفت همراه یک موافقت
نخستین مواجهه مجلس هشتم با دولت
دنیای اقتصاد- به‌رغم تلاش محمدرضا باهنر برای تصویب دوفوریت لایحه برداشت پنج‌میلیارد دلاری از حساب ذخیره ارزی، مجلس هشتم با دو فوریت لایحه مخالفت کرد ولی یک فوریت آن را تصویب کرد. برداشت عجولانه از حساب ذخیره ارزی رای نیاورد
اولین مقاومت مجلس هشتم در برابر دولت
هادی چاوشی- گویا مخالفان برداشت بی‌رویه از حساب ذخیره ارزی در مجلس هشتم هم ترکیب منسجم و قابل توجهی دارند و اجازه نخواهند داد دست دولت نهم در برداشت از این حساب، بیش از این باز شود. دیروز لایحه دو فوریتی دولت برای حذف محدودیت برداشت از حساب ذخیره و همچنین اختصاص ۵ میلیارد دلار از این حساب به واردات کالاهای اساسی و جبران خسارت خشکسالی به مجلس هشتم ارائه شد؛ اما نمایندگان با دو فوریت آن مخالفت کردند و اولین رای قانونگذارانه خود را به بررسی بیشتر موضوع در کمیسیون‌های تخصصی احاله دادند.
بدین ترتیب و با تصویب تنها یک فوریت این لایحه، دولت نهم برای کسب مجوز این برداشت ۵ میلیارد دلاری حداقل باید تا تشکیل کمیسیون‌های تخصصی مجلس و بررسی موضوع در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات صبر کند؛ هر چند مسعود میرکاظمی، وزیر بازرگانی که روز گذشته برای دفاع از این لایحه به مجلس رفته بود، به خبرنگاران گفت: دولت منتظر تصویب این لایحه نمی‌نشیند و فعلا از محل منابع موجود اقدام به واردات کالاهای اساسی مورد نظر خواهد کرد.
دو فوریت لایحه «اصلاح جداول شماره ۴ و ۸ قانون برنامه چهارم توسعه» با ۱۴۶ رای موافق، ۶۱ رای مخالف و ۱۴ رای ممتنع از مجموع ۲۳۸ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس رد شد و یک فوریت آن با ۱۸۳ رای موافق، ۱۹ رای مخالف و ۴ رای ممتنع از مجموع ۲۴۰ نماینده حاضر به تصویب رسید. البته محمد رضا باهنر، نایب رییس دوم مجلس پس از این رای‌گیری‌ها، در تذکری خطاب به لاریجانی، با استناد به ناآشنایی نمایندگان به شیوه اخذ رای خواستار تجدید رای شد، اما فریادهای اعتراض نمایندگان، باعث شد لاریجانی تذکر باهنر را وارد نداند و تجدید رای را منتفی اعلام کند. باهنر معتقد بود، چون رای‌گیری درباره دو فوریت لایحه یاد شده اولین رای‌گیری مجلس هشتم بوده است، نمایندگان احتمالا با شیوه رای دادن آشنا نبوده‌اند؛ ولی لاریجانی در پاسخ به باهنر گفت: فرض بر این است که نمایندگان شیوه رای‌گیری را به خوبی آموخته‌اند و نمی‌توانیم این استدلال را بپذیریم.
لایحه مبهم و غیر قابل توجیه
لایحه دوفوریتی «اصلاح جداول ۴ و ۸ قانون برنامه چهارم توسعه» که برخلاف آیین‌نامه داخلی مجلس بدون مقدمه توجیهی و جداول پیوستی به مجلس هشتم ارائه شده، علاوه‌بر اجازه برداشت ۴۵هزار میلیارد ریال از حساب ذخیره ارزی، با لغو بند «واو» ماده یک قانون برنامه چهارم، محدودیت برداشت از حساب ذخیره صرفا در قالب بودجه‌های سنواتی را نیز حذف کرده است.
یعنی در صورت تصویب نهایی این لایحه، دولت اجازه خواهد یافت برای برداشت از حساب ذخیره ارزی، فارغ از ملاحظات و محدودیت‌های بودجه‌ای، اقدام به پیشنهاد لایحه بودجه‌ای به مجلس کند.
اما همین موضوع بود که روز گذشته در زمان بحث بر سر دو فوریت لایحه یادشده مورد اعتراض الیاس نادران، از چهره‌های متنفذ اقتصادی مجلس واقع شد.
نادران با بیان اینکه لغو بند «واو» ماده یک قانون برنامه چهارم که در تبصره این لایحه آمده است، قانونگذاری جدید است، گفت: عنوان لایحه «اصلاح جداول برنامه چهارم» است و این عنوان با متن لایحه که بر اصلاح خود برنامه دلالت می‌کند، همخوانی ندارد.
وی افزود: دولت پذیرفته است که این لایحه متمم بودجه است؛ اما برای فرار از عنوان «متمم بودجه» آمده و تقاضای حذف یک بند از برنامه را داده است تا بتواند بدون محدودیت، سقف جداول برنامه را تغییر دهد.
نادران با تذکر به لاریجانی، خواهان خارج کردن این لایحه از دستور مجلس بود؛ چراکه معتقد بود شکل و محتوای این لایحه با آیین‌نامه داخلی مجلس مطابقت ندارد، اما رییس‌مجلس تذکر او را وارد ندانست و به نادران گفت: آنچه شما می‌فرمایید، مربوط به جزئیات بررسی لایحه است، نه بحث دو فوریت.
دیگر اعتراض وارده به لایحه دوفوریتی دولت در جلسه علنی مجلس، نسبت به ارائه نشدن «مقدمه توجیهی» در این لایحه و نبود پیوست‌های مربوطه به همراه لایحه مطرح شد. اعتراضی که البته تلویحا از سوی لاریجانی وارد دانسته شد، اما او گفت که به دلیل اهمیت موضوع، می‌توان لایحه دولت را با همین وضع نیز بررسی و تصویب کرد.
رییس مجلس در توجیه ضرورت تصویب این لایحه نیز سخنان حمیدرضا حاجی بابایی در ابتدای جلسه علنی دیروز را به نمایندگان یادآوری کرد. او گفت: همان طور که منشی جلسه هم اعلام کردند، برای اینکه بتوان قانون بودجه را اصلاح کرد باید ابتدا قانون برنامه چهارم اصلاح شود؛ زیرا لوایحی که باید اصلاح بودجه در آن انجام شود، نیازمند اصلاح قانون برنامه است.
وی افزود: موضوع خشکسالی و همچنین واردات اقلام اساسی نیز آن قدر مهم است که باید ابتدا این لایحه تصویب شود تا بتوانیم ۲۵۰۰میلیارد ریال برای خرید خارجی اقلام ضروری و ۲۰۰۰میلیارد ریال برای جبران خسارات خشکسالی و سرمازدگی اختصاص دهیم.
مجلس دوباره اشتباه نکند
مخالفان دو فوریت لایحه «اصلاح جداول ۴ و۸ برنامه چهارم» در جلسه علنی دیروز به رقم بالای قابل برداشت از حساب ذخیره در این لایحه اشاره می‌کردند و آن را نیازمند بررسی جدی‌تر می‌دانستند.
غلامرضا مصباحی مقدم، نماینده مردم تهران در مجلس در مخالفت با دو فوریت این لایحه گفت: با توجه به افزایش قیمت‌ها، واردات کالاهای ضروری اثر کوتاه مدتی در متعادل کردن قیمت‌ها دارد؛ اما نمایندگان هنوز درباره این لایحه و دو فوریتی بودن آن توجیه نیستند. وی افزود: اگر چه وزیر بازرگانی علل ارائه این لایحه را شفاهی توضیح داد، اما چه اشکالی دارد که لایحه با قید یک فوریت به مجلس ارائه می‌شد؟
مصباحی مقدم اضافه کرد: این لایحه به معنی اجازه برداشت چهار‌هزار و ۵۰۰میلیون تومان از حساب ذخیره ارزی است و باید پرسید که آیا این مساله این قدر اهمیت دارد که از حساب ذخیره ارزی برداشت کرد؟ پنج‌میلیارد دلار شوخی نیست!
نماینده تهران با بیان اینکه در صورت تصویب دو فوریت، زمان کافی برای بررسی لایحه وجود نخواهد داشت، گفت: دولت از بودجه جاری امسال ۲۰درصد و از بودجه عمرانی ۳۰درصد را به دستگاه‌ها ابلاغ نکرده است.
وی تصریح کرد: دولت حداقل در بخش بودجه‌های عمرانی هشت‌هزار میلیارد دلار ذخیره دارد؛ چرا لایحه جابه‌جایی بودجه به مجلس ارائه نمی‌کند؟ الان اول سال است، اما دولت می‌خواهد به جای اصلاح بودجه، متمم بودجه به مجلس بدهد.
مصباحی مقدم به سخنان میرکاظمی در دفاع از لایحه دولت اشاره کرد و گفت: می‌گویند این لایحه، برداشت ارزی است و تورم ایجاد نمی‌کند؛ اما این مطلب باید برای نمایندگان ثابت شود. باید بفهمیم و رای دهیم، وگرنه کارمان ناپخته می‌شود؛ کما اینکه قبلا کار ناپخته کرده‌ایم و تورم را به این وضع نامناسب رسانده‌ایم. وی افزود: این لایحه، متمم بودجه است و باید در کمیسیون تخصصی بررسی شود تا در مورد آن کارشناسانه عمل شود.
موسی‌الرضا ثروتی، نماینده بجنورد نیز در مخالفت با دو فوریت این لایحه اظهار کرد: در لایحه پیشنهادی دولت هیچ توضیحی درباره هزینه‌کردن اعتبارات داده نشده و گفته شد که قرار است، بعدا ارائه شود.
وی افزود: لایحه تقدیمی دولت به این معنا است که از حساب ذخیره ارزی ۴۵هزارمیلیارد ریال برداشت کنیم، بنابراین بهتر است موضوع یک فوریتی مطرح شود تا ابعاد مساله در کمیسیون بررسی شود.
وی با اشاره به تبصره ماده واحده این لایحه مبنی بر حذف بند «واو» ماده یک قانون برنامه چهارم گفت: این مساله خیلی خطرناک است و به معنی دادن متمم بودجه به مجلس است.
ثروتی تصریح کرد: این لایحه مقدمه و دلایل توجیهی ندارد؛ به حرف‌های شفاهی وزیر بازرگانی که نمی‌توان اسنتناد کرد؛ ما نمی‌توانیم به این ترتیب به فوریت‌های لایحه رای بدهیم.
ضرورت جبران خسارات
موافقان دو فوریت لایحه برداشت ۵میلیارد دلاری از حساب ذخیره ارزی، که محمدرضا باهنر، نایب رییس دوم مجلس نیز در میان آنها بود، به وضعیت نامناسب کشاورزان و ضرورت واردات کالاهای اساسی برای تامین نیاز مردم استناد می‌کردند.
باهنر در موافقت با دو فوریت این لایحه اظهار کرد: با تصویب دو فوریت لایحه اصلاح جداول ۴ و۸ قانون برنامه چهارم هیچ اذنی به دولت داده نمی‌شود و تنها با تصویب نهایی آن جداول تغییر می‌کند.
وی افزود: تصویب این لایحه مسیر را برای ارائه لایحه‌ای برای مقابله با خشکسالی و افزایش قیمت‌های مواد غذایی در سطح جهان هموار می‌کند.
باهنر با بیان اینکه گریزی از تصویب این لایحه نیست، گفت: با توجه به افزایش جهانی قیمت‌ها، باید حتما کالاهای اساسی مردم وارد شود و با توجه به تشنج موجود در بازارهای جهانی، هر قدر زودتر اقدام کنیم، بهتر است.
نایب رییس دوم مجلس، با تاکید بر ضرورت تقویت ذخایر استراتژیک کشور اضافه کرد: البته ما الان در مورد کالاهای اساسی کمبودی نداریم، اما یک کشور ۷۰میلیونی مطرح در جامعه بین‌الملل، باید ذخایر استراتژیک خود را حفظ کند.
همچنین اسدا... عباسی، نماینده رودسر در موافقت دو فوریت این لایحه اظهار کرد: با توجه به پنج ماه سرمای بی‌سابقه سال گذشته، کشاورزان چشم به راه هستند که مجلس و دولت لایحه‌ای را برای حمایت از آنها به تصویب برسانند.
وی افزود: دولت سال گذشته پیش از ارائه لایحه بودجه ۸۷بارها مساله بحران غذا را متذکر شد، اما آن زمان نیز نمایندگان در پاسخ، مساله افزایش نقدینگی و تورم را مورد توجه قرار داده و به لایحه دولت رای ندادند.
وی با اشاره به طرح ارائه شده در روزهای پایانی مجلس هفتم و رد آن در مجلس گفت: در آن زمان اظهار شد که بگذارید در مجلس هشتم مساله رسیدگی شود؛ اکنون که به مساله سرمازدگی، خشکسالی هم افزوده شد و شاهد بحران آب و غذا در جهان هستیم، باید پیش از آنکه با افزایش بی‌رویه قیمت‌ها رو به رو شویم، چاره‌ای بیاندیشیم.
اما سرانجام با وجود حمایت تلویحی لاریجانی و حمایت صریح باهنر، رییس و نایب رییس مجلس هشتم، نمایندگان به دو فوریت این لایحه رای ندادند تا رد و تصویب احتمالی آن به بررسی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس موکول شود؛ کمیسیونی که البته هنوز تشکیل نشده است.
انتقاد نادران از مدیریت لاریجانی
الیاس نادران، نماینده مردم تهران با انتقاد از شیوه مدیریتی علی لاریجانی در جلسه دیروز مجلس گفت: ظاهرا آقای لاریجانی هنوز آیین‌نامه داخلی مجلس را به خوبی حفظ نکرده است.
وی در پایان جلسه علنی دیروز مجلس در جمع خبرنگاران افزود: امروز من دو بار وقت برای تذکر خواستم که رییس جلسه به موقع به تذکر بنده اعتنا نکرد؛ در حالی که آقای باهنر که اجازه تذکر خواست، به او این اجازه داده شد. وی تصریح کرد: ظاهرا هم ریاست جلسه هنوز آیین‌نامه داخلی را به خوبی حفظ نکرده است و هم نمی‌داند که تذکر، مقدم بر روال عادی اداره جلسه است. نادران گفت: همچنین ایشان شهروند درجه یک و درجه دو در مجلس درست کرده که این پذیرفتنی نیست و اگر تکرار شود، من حتما در صحن اعتراض می‌کنم. اعتراض نادران از آنجا نشات گرفت که هنگام بررسی لایحه دو فوریتی خشکسالی و صحبت‌های موافقان و مخالفان در مورد این لایحه، وی دو بار اجازه تذکر خواسته بود که البته بعد از چند بار درخواست توانست تذکر خود را مطرح کند. نادران به همراه احمد توکلی و حسین فدایی از جمله افرادی بودند که در فراکسیون اصولگرایان مجلس هشتم از ریاست غلامعلی حداد عادل بر مجلس حمایت می‌کردند و با ریاست لاریجانی بر قوه مقننه مخالف بودند.
عکس: آژانس عکس سوره
آیا نفوذ باهنر در مجلس هشتم کاهش می‌یابد؟
ارسال نظر