مرتضی مبلغ با تاکید بر اینکه داشتن هویت حزبی به معنای بریدن ازجامعه نیست، گفت: در حالی که در ایران حزب به معنای واقعی کلمه وجود ندارد در افکار عمومی جامعه نیز احزاب نقش منفی پیدا کرده‌اند. به گزارش ایسنا، معاون سیاسی وزیر کشور دولت هشتم در برنامه‌ای با موضوع «حزب ایرانی» که از سوی شاخه دانشجویان جبهه مشارکت ایران اسلامی برگزار شد، ۶ مشکل کلیدی و اساسی را به عنوان آسیب‌های احزاب در جامعه ایران مطرح و اظهار کرد: در حال حاضر در جامعه ایران، تعدد حزبی وجود دارد. وجود ۲۰۰ حزب یک شوخی است؛ چراکه تعدد حزبی، بی‌هنجاری سیاسی به شمار می‌آید. این درحالی است که به طور مثال ۱۵۰ حزب اثری ندارند و فقط در حد اسم هستند. از سوی دیگر می‌توان گفت که حتی احزاب فعال نیز حزب به معنای تمام کلمه نیستند. معاون سیاسی وزیر کشور دولت خاتمی یکی از دلایل نبود حزب به معنای واقعی در جامعه ایران را به دلایل تاریخی عنوان و خاطرنشان کرد: این دلایل تاریخی به سه عامل موقعیت ژئوپولتیک، اقتصاد نفتی و رانتی و دولتی و همچنین دعوای سنت و مدرنیته برمی‌گردد.مبلغ فقدان ساختار انتخاباتی حزبی بر ایران را یکی دیگر از مشکلات احزاب خواند و افزود: در تمام جوامع به خصوص جوامع دموکرات، ساختار انتخاباتی حزبی وجود دارد. این بدان معناست که احزاب نقش مستقیمی در فرآیند انتخابات دارند. برای آنها در قوانین انتخاباتی، سهمیه‌ حزبی در نظر گرفته شده و مردم نیز در رای دادن به افراد یا احزاب رای می‌دهند. ولی در ایران شرایط اینگونه نیست و احزاب تنها فعالیت انتخاباتی دارند و در قانون انتخابات جایی ندارند.

مبلغ با تاکید بر اینکه انتخابات ایران، انتخابات حزبی نیست، اذعان کرد: یکی از کلیدی‌ترین عواملی که بعد از انقلاب باعث شد احزاب فکر پایدار و حزبی به خود نگیرند، نبود انتخابات حزبی است.وی احزاب ایران را فاقد چارچوب فکری، عملیاتی و ایدئولوژیک خواند و گفت: در حزب مشارکت که جزء فعال‌ترین و قوی‌ترین احزاب موجود کشور است می‌بینید که چقدر آموزش حزبی جریان دارد و حتی این حزب نیز ضعف آموزش دارد حال وضعیت احزاب دیگر جای خود را دارد. معاون سیاسی وزیر کشور دولت خاتمی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه احزاب ایران در چه‌ دسته‌ای قرار دارند، گفت: در ایران احزاب مختلط موثرترند؛ چرا که شرایط برای احزاب عام‌گرا به گونه‌ای نیست که حزبی بخواهد عام‌گرا باشد. در رابطه با احزاب خاص‌گرا نیز می‌توان گفت که شرایط نشان داده آنها نمی‌توانند بسیج اقشار مختلف را فراهم کنند.

حزب نخبه‌گرا یا همان خاص‌گرا، حزب فرصت‌طلب به معنای خوب آن است که نمی‌تواند موج‌ساز باشد؛ از این رو در ایران احزاب مختلط که هم عام‌گرا و هم نخبه‌گرا باشند و بتوانند عضوگیری کرده و در جامعه افراد مختلف را جذب کنند موثرتر است.

معاون سیاسی وزیر کشور دولت خاتمی در پاسخ به پرسش دیگری در رابطه با عملکرد وی در مورد احزاب در دوران مسوولیتش گفت: در دوران ما احزاب امنیت بیشتری داشتند؛ با وجودی که تعدد احزاب سودمند نیست، اما این به معنای آن نیست که در کمیسیون احزاب مجوزی برای تشکیل حزب داده نشود؛ چرا که بر اساس قانون تشکیل حزب آزاد است. از این رو در دوران ما صدور مجوز‌ها سریع انجام شد و این کار را آسان کردیم.

وی با تاکید بر اینکه در جامعه ایرانی به دلیل اینکه احزاب کار اقتصادی نمی‌کنند آنها باید از یارانه و کمک‌های مردمی استفاده کنند، گفت: یارانه‌های دولت به احزاب به عنوان کمک به دموکراسی و سیاست کشور است که ما این موضوع را مدنظر قرار دادیم. تنها موضوعی که موفق به انجام آن شدیم بحث ایجاد ساختار حزبی انتخاباتی بود. مبلغ سپس تاکید کرد: پس از آن سیاست حزب‌گریزی و تخریب حزب فعال و در همین راستا یارانه احزاب قطع شد.