دنیای اقتصاد - دور دیگری از مذاکرات مقامات فنی آژانس با ایران با حضور مسوول بخش منطقه‌ای پادمان آژانس و نماینده دائم ایران در آژانس، بعدازظهر دیروز در تهران آغاز شد. در این دور از مذاکرات اولی هاینونن، معاون محمد البرادعی در امور پادمان‌ها حضور ندارد و هرمن ناکارت، مسوول بخش منطقه‌ای پادمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیات سه نفره از کارشناسان و متخصصان آژانس را سرپرستی می‌کند. پس از پایان اجرای مدالیته

آغاز سومین دور مذاکرات آژانس با ایران

دور دیگری از مذاکرات مقامات فنی آژانس با ایران با حضور مسوول بخش منطقه‌ای پادمان آژانس و نماینده دائم ایران در آژانس، بعد از ظهر دیروز در تهران آغاز شد.

این سومین دور گفت‌وگو میان مقامات ایران و نمایندگان آژانس پس از پایان یافتن مذاکرات پیشین براساس مدالیته است.

به گزارش ایسنا در این دور از مذاکرات اولی هاینونن، معاون محمد البرادعی در امور پادمان‌ها حضور ندارد و هرمن ناکارت، مسوول بخش منطقه‌ای پادمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیات سه نفره از کارشناسان و متخصصان آژانس را سرپرستی می‌کند.

اولین دور از مذاکرات فنی ایران و آژانس دوم اردیبهشت و دومین دور آن ‌٩ اردیبهشت در تهران با حضور معاون البرادعی در امور پادمان‌ها و نماینده دائم ایران در ‌آژانس برگزار شد.

سومین دور از مذاکرات به مدت سه روز در محل سازمان انرژی اتمی برگزار می‌شود و علی‌اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس هیات ایرانی را در این مذاکرات سرپرستی می‌کند. همچنین کارشناسانی از وزارت امور خارجه در این مذاکرات حضور دارند.

تاکنون نتایج این گفت‌وگوها منتشر نشده است، اما مقامات ایرانی یکی از اهداف این مذاکرات را تکمیل گزارش آتی مدیرکل آژانس در ماه ژوئن از سوی کارشناسان آژانس اعلام می‌کنند.

همچنین، پیش از این مقامات آژانس اعلام کرده بودند که ایران پذیرفته‌ است تا به برخی سوالات آژانس درباره آنچه از سوی برخی کشورها به فعالیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب مطالعات ادعایی نسبت داده می‌شود، پاسخ دهد.

این در حالی است که مقامات ایران همواره تاکید کرده‌اند که مذاکره با کارشناسان آژانس در چارچوب روابط عادی ایران و آژانس صورت می‌پذیرد.

براساس این گزارش البرادعی از بند‌های ‌‌٣٥ تا ‌‌٤٢ گزارش ماه مارس خود به روند رسیدگی مطالعات ادعایی در جریان اجرای مدالیته اشاره کرده است. در این بخش‌ها به‌رغم آنکه ایران ارزیابی‌های خود را ارائه کرده است، اما آژانس مدعی است که هنوز مسائلی باقی مانده است که باید بررسی شوند. همچنین آژانس در گزارش اخیر خود خواستار انجام ملاقات‌هایی با مقامات ایرانی درباره برخی ادعاهای مطرح در فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران شده است.

بند‌های ‌‌٣٥ تا ‌‌٤٢ گزارش ماه مارس محمد البرادعی به همراه ارزیابی ایران از ادعاهای طرح شده بدین قرار است:

آژانس از ایران خواسته است که به موضوع مطالعات ادعایی در رابطه با تبدیل دی‌اکسید اورانیوم (UO۲) به تترا‌فلوراید اورانیوم (UF۴) در پروژه نمک سبز، آزمایش با قدرت انفجاری بالا و طراحی وسیله پرتاب موشک (re-entry vehicle) که می‌تواند ابعاد هسته‌ای نظامی داشته باشد و به نظر می‌رسد که واجد ارتباطات اداری بوده، با توجه به پیوند احتمالی آنها با مواد هسته‌ای (GOV/‌‌٥٨/٢٠٠٧/para‌‌٢٨) بپردازد که ایران موافقت کرد به عنوان بخشی از برنامه کار این مطالعات ادعایی را بررسی کند.

همچنین آژانس خواستار روشن‌سازی مسائلی که طی برنامه اقدام به وجود آمده بود، از جمله نقش PHRC و KM و موسسه تحقیقات آموزشی (ERI) و موسسه فیزیک کاربردی (IAP) شد.

آژانس اسناد موجود دیگری را برای بررسی به ایران ارائه کرد؛ از جمله آزمایش چاشنی انفجاری، ولتاژ بالای تجهیزات شلیک، ساخت سیم رابط چاشنی انفجاری، شلیک همزمان سیم رابط چاشنی انفجاری چند گانه و شناسایی سازوکارهای آزمایش انفجاری که شامل استفاده از یک میله ‌‌٤٠٠ متری و قابلیت شلیک از راه دور از میله با فاصله ‌‌١٠ کیلومتر که آژانس معتقد است تمامی آنها مرتبط با تحقیق و توسعه در زمینه تسلیحات هسته‌ای خواهند بود.

ایران در پاسخ به این ادعاها اظهار کرده است که این اسناد ساختگی است و اطلاعات مندرج در آن اسناد را می‌توان به سهولت در منابع آشکار یافت.

آژانس به ایران اسناد مشخصی را نشان داد که از دیگر کشورها دریافت کرده بود و حاکی از آن بود که مبداء آن ایران است، شامل تبدیل طرح‌های آزمایشگاهی تبدیل uo۲ به Uf۴ بود. اسناد نشان می‌داد که ظرفیت پردازش حدود یک تن در سال است. سند شامل ارتباط بین کارکنان پروژه و سایر شرکت‌های خصوصی به منظور کسب ابزار سازی بود. این طرح اولیه علائم شرکت کیمیامعدن روی آن بود و به (پروژه ‌‌١٣/‌‌٥) اشاره داشت. این اسناد شامل ارتباطات میان یک شرکت خصوصی دیگر در مورد دستیابی به پروسه خاص بود. این ارتباطات همچنین اشاره به هدایت پروژه در ارتباط موشک قادر ورود مجدد Missile re-entry vehicle کرده است. آژانس همچنین طرحی مبنی بر پروسه تولید ‌‌٥٠ تن UF۴ سالانه را به ایران ارائه کرد.

ایران در پاسخ این اتهامات را بی‌پایه دانست و اعلام کرد که اطلاعات نشان داده شده توسط آژانس ساختگی است. در ‌‌١٤ فوریه ‌‌٢٠٠٨، ایران نیز پاسخ داد و با تاکید بر اظهارات قبلی خود اعلام داشت، این ارزیابی نهایی‌اش در این مرحله است. ایران اعلام کرد: تنها سازمانی که درگیر در فعالیت‌های مربوط به چرخه سوخت بوده و هست، سازمان انرژی اتمی ایران است و این سازمان با کیمیا معدن برای ایجاد کارخانه تغلیظ اورانیوم در UOC در گچین قرارداد داشته و تنها پروژه‌ای است که کیمیا معدن در آن درگیر بوده است. از نظر ایران طرح مطالعاتی ساختگی و دارای مبنایی ادعایی است.

آژانس پارامترها و فعالیت‌های توسعه‌ای مربوط به موشک شهاب ‌‌٣، به‌ویژه جوانب فنی یک وسیله با قابلیت ورود مجدد را توضیح داد و یک تصویر کامپیوتری ارائه شده توسط دیگر کشورهای عضو (شورای حکام) را که نشاندهنده یک طرح شماتیک از مخروط داخلی وسیله با قابلیت ورود مجدد بود، در دسترس ایران قرار داد. چنین طرحی از سوی آژانس به این عنوان که به احتمال فراوان دارای قابلیت تامین نیاز یک وسیله هسته‌ای است، ارزیابی شده است.

ایران در پاسخ به این ادعا تاکید کرد که برنامه موشکی‌ فقط در برگیرنده استفاده کلاهک‌های متعارف و نیز بخشی از برنامه‌های فضایی کشور است، از این رو طرح شماتیک نشان داده شده از سوی آژانس ساختگی و بی‌اساس است.

آژانس در مورد تعدادی از خرید‌هایی که مدعی است توسط موسسه تحقیقات آموزشی، مرکز تحقیقات فیزیک و موسسه فیزیک کاربردی که می‌توانسته به مطالعات ادعایی ارتباط داشته باشد، خواستار توضیح از سوی ایران شد که شامل دوره‌های آموزشی در مورد محاسبات نوترونی، تاثیرات موج انفجار بر فلز، غنی‌سازی، جداسازی ایزوتوپی و موشک‌های بالستیک بود. همچنین در خصوص تلاش‌هایی که مدعی است برای کسب دوره‌های آموزشی محاسبات نوترونی و غنی‌سازی، جداسازی ایزوتوپی، spark gaps ، چشمه‌های نوترونی و تجهیزات اندازه‌گیری پرتو برای طیف سنج‌های Bore hole گاما است، خواستار پاسخ ایران شد.

ایران در پاسخ کتبی خود در تاریخ ‌‌٥ فوریه ‌‌٢٠٠٨ اظهار کرد که در مورد نرم افزار «PAM Shock» «به‌منظور مطالعه هواپیماها، تصادف اتومبیل‌ها، کیسه هوا و طراحی کمربند ایمنی» مورد پرس‌و‌جو قرار گرفته است. ایران همچنین تصریح کرد: دستگاه‌های نظاره‌گری تشعشع را که در خصوص آنها استفسار کرده برای مقاصد حفاظت در برابر تشعشع بوده است.

با وجود این پاسخ‌ها از سوی ایران، اما آژانس در همین زمینه بر پاسخ‌های ایران در خصوص تلاش‌ها برای کسب دوره‌های آموزشی محاسبات نوترونی و غنی‌سازی، جداسازی ایزوتوپی، spark gaps ، چشمه‌های نوترونی و تجهیزات اندازه‌گیری پرتو برای طیف سنج‌های Bore hole گاما اصرار کرد.

آژانس همچنین از ایران خواسته است تا درباره نقش مقامات و موسسات خاص و ارتباط آنها با فعالیت‌های هسته‌ای و پروژه‌هایی از قبیل پروژه موسوم به «پروژه ‌‌٤» (احتمالا غنی‌سازی اورانیوم) و فعالیت‌های تحقیق و توسعه مرتبط با لیزر توضیح دهد.

ایران وجود برخی سازمان‌ها و دفاتر پروژه‌ها را که در اسناد مورد اشاره قرار گرفته بودند، رد و تکذیب کرد که سازمان‌های دیگر نام برده شده در فعالیت‌های هسته‌ای درگیر هستند. ایران همچنین وجود برخی اشخاص را که در اسناد از آنان نام برده شده تکذیب و اظهار کرد: ادعاها در خصوص نقش افراد دیگر نام برده شده بی‌اساس است.

با این حال آژانس در این زمینه اعلام کرد که پاسخ‌های ایران به درخواست آژانس در خصوص «پروژه ‌‌٤» و فعالیت‌های تحقیق و توسعه مرتبط با لیزر را انتظار دارد.

همچنین آژانس در ‌‌١٥ فوریه ‌‌٢٠٠٨ به منظور نشان دادن اسنادی در خصوص مطالعات ادعایی به ایران، پس از اینکه از سوی کشورهایی که آنها را ارائه داده بودند، پیشنهاد کرد: ملاقاتی دیگر برگزار شود که ایران تا قبل از انتشار گزارش البرادعی در سپتامبر به درخواست پاسخ مثبت نداد. از این رو دیدار و گفت‌و‌گوی مقامات فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با مقامات فنی ایران اولین دیدار طرفین پس از انتشار گزارش البرادعی است.