ورقهمه آنچه که در کتاب نمایشگاه ۲۱ کتاب می‌خواهید بدانید
مصلای ما نمایشگاه ماست؛ دیانت ما عین سیاست ما!
بیست و یکمین نمایشگاه بین‌‌المللی کتاب تهران صبح فردا در محل مصلای تهران آغاز به کار می‌کند. اینکه این نمایشگاه در چه حال و هوایی قرار است برگزار شود و آیا مسائل فعلی موجود در ساختار فرهنگی کشور در این دوره زمانی مشخص در وضعیت کتاب و کتابخوانی جامعه تاثیر گذاشته یا نه، موضوع بحث‌های مختلفی را سبب شده است. این سوال مشخص که جماعت کتابخوان ایرانی تا چه حد به کتاب‌های موجود در بازار اهمیت می‌دهند و نمایشگاه کتاب چه تاثیری می‌تواند در روند کتابخوانی آنها داشته باشد، سوالی است که پاسخ به آن حقیقتا کار ساده‌ای نیست. بسیاری از آنهایی که به نمایشگاه کتاب می‌روند و با انبوهی کتاب از نمایشگاه خارج می‌شوند، شاید در طول سال آن کتاب‌ها را تنها زینت بخش کتابخانه‌هایشان بکنند برای نمایش اینکه ما کتاب می‌خوانیم، پس باید جدی گرفته شویم. دوستی می‌گفت فلان کتاب را می‌خرم که اگر کسی پرسید بگویم من این کتاب را دارم. با این اوصاف آمار کتابخوانی ایرانی‌ها چقدر است؟
۲ دقیقه یا ۲۰ دقیقه؟ سرانه مطالعه ایرانی‌ها در سایه‌ای از ابهام!
در حالی که برخی مسوولان فرهنگی از برخی آمارهای دو دقیقه‌ای و بیست دقیقه‌ای درباره سرانه مطالعه ایرانی‌ها سخن می‌گویند، وزیر ارشاد این آمار را مغشوش و مشوش می‌داند.
درباره سرانه مطالعه ایرانی‌ها آمارهای مختلفی وجود دارد که انتشار آنها همواره تاسف و دریغ را در پی داشته است. دو دقیقه، چهار دقیقه، شش دقیقه، هشت دقیقه ارقامی هستند که این سال‌ها درباره سرانه مطالعه در کشور عنوان شده است. سابقه آمارگیری در زمینه مطالعه ایرانی‌ها به سال ۷۹ برمی‌گردد. سیدمهدی جهرمی، مدیر عامل سابق خانه کتاب در گفت وگو با فارس، می‌گوید: سال ۷۹ آماری در این زمینه گرفته شد و سال ۸۲ نیز در کتابی تحت عنوان «رفتارهای فرهنگی ایرانیان» منتشر شد. غیر از این آمار، سال ۸۳ نیز آمار دیگری برای تعیین سرانه مطالعه تهرانی‌ها گرفته شد. آمار سال ۸۳ که پیش از این نیز بخشی از آن را منتشر شده بود خوشبینانه‌ترین آمار مطالعه در یک دهه اخیر بود. بر اساس آن آمار ۴۰درصد تهرانی‌ها روزانه یک تا دو ساعت مطالعه می‌کنند.
اما وزیر ارشاد روز گذشته در نشست خبری نسبت به این آمار و ارقام موضع گرفت و درباه برخی تحلیل‌ها و خبرها که سرانه مطالعه در ایران را نسبت به کشورهای عربی پایین‌تر می‌دانند، گفت: «براساس کدام آمار می‌گویید که کشور ما در کتابخوانی ۳ پله پایین‌تر از مصر است؟»
صفارهرندی گفت: «حتی اگر نظرسنجی هم کنیم و به کسی بگوییم که مطالعه می‌کنی یا نه، برایش افت دارد که بگوید نه. بنابراین سرانه مطالعه در کشور ما چقدر است، معلوم نیست. به گفته وزیر ارشاد، ما هم آمار ۲۰ دقیقه را داریم، هم آمار ۲ دقیقه را. بنابراین آمار مغشوش و مشوش است.» با این حساب شاید طبیعی باشد که تصور کنیم کتاب‌ها تنها برای تزیین کتابخانه‌ها است و هیچ اثر دیگری روی آدم‌ها نمی‌گذارد و آنها هم برهمین اساس نمی‌توانند هیچ اثری درجامعه بگذارند، چون «از کوزه همان برون تراود که دراوست»
و اما کتاب‌هایی که به نمایشگاه نمی‌رسند
داوود غفارزادگان نویسنده با انتقاد از ناشران و طولانی شدن مراحل ممیزی وزارت ارشاد گفت: «هیچ کدام از کتاب‌های تازه من به نمایشگاه کتاب امسال نمی‌رسند.» داوود غفارزادگان در گفت‌وگو با «فارس»، گفت: «کتاب سه‌گانه من درباره آثار کلاسیک که مربوط به شمس، عطار و ابوسعید است، دو سال دست انتشارات افق مانده و هنوز منتشر نشده است. چاپ اول این کتاب که ظاهرا مجوز نشر را هم گرفته است، هنوز منتشر نشده و گویا ناشر در چاپ مشکل دارد و می‌خواهد کتاب را با ظاهری متفاوت منتشر کند.»
غفارزادگان همچنین درباره دیگر اثر خود یادآور شد: یک کار کودک دارم که بعد از ۲ سال انتظار بر سر مسائل ساده در وزارت ارشاد، سرانجام مجوز گرفت، ولی این کتاب هم به نمایشگاه نمی‌رسد.» وی با تاکید بر اینکه امسال در نمایشگاه کتاب هیچ کتابی ندارم، مگر کتاب‌هایی که تجدید چاپ شوند، اظهار داشت: «از کار ناشران چه دولتی و چه غیردولتی نمی‌توان سردرآورد. ظاهرا کتاب که از دست نویسنده رفت دیگر صاحبش نیست و اخیرا حتی نویسنده نمی‌تواند از ناشر درباره کتابش بپرسد.»
حرف‌های وزیر، نقطه پایان ابهام‌ها
محمدحسین صفارهرندی در نشست خبری نمایشگاه کتاب تهران گفت: «تجمیع جمع فراوانی از ناشران در زیر سقف با شکوه مصلی روزهای خاطره انگیزی را برای مراجعه‌کنندگان رقم خواهد زد و کسانی که اهل ذوق باشند، این را انکار نمی‌کنند.»
مصلای ما نمایشگاه ماست همان طور که دین ما عین سیاست ماست
صفارهرندی با اشاره به مطلب یکی از روزنامه‌ها در خصوص یکسان پنداشتن دو واژه «مصلا» و «نمایشگاه کتاب» گفت: «مصلا مکانی برای همه تلاش‌ها و کنش‌های اجتماعی و هر چیز دیگری بوده و چه اشکالی دارد، اگر ما بازگشتی هر چند به صورت نمادین به گذشته خود داشته باشیم و بگوییم مصلای ما همان نمایشگاه ماست، دین ما همان سیاست ماست، سیاست ما همان دین ماست.»
وزیر ارشاد در پاسخ به سوالات متعدد خبرنگاران حاضر در این نشست خبری در خصوص وضعیت فعلی صدور مجوز نشر، عناوین اندک کتاب‌های منتشره و مسائلی از این دست، با تصحیح گفته‌های معاون خود در خصوص این تعداد عناوین کتاب، گفت: «در سال گذشته رقمی در حدود ۵۴هزار عنوان کتاب منتشر شده است که نیمی از آنها عناوین جدید هستند. باب صدور مجوز باب گشوده‌ای است.»
صفار هرندی خطاب به خبرنگاران گفت: شما که می‌دانید آیین‌نامه نشر چیست و با محذوراتی که در نظام جمهوری اسلامی به لحاظ اعتقادات دینی و آموزه‌های اسلامی وجود دارد و اینکه ما در یک چارچوب اخلاقی و دینی زندگی می‌کنیم آشنایید، پس طبیعی است که بعضی کتاب‌ها در صورت انتشار با این گونه مضامین درگیری خواهد داشت و نویسندگان و ناشران نباید مضامینی این گونه را در کتاب بیاورند.»
تنها ناشر کتاب‌های وقیح به مشکل بر می‌خورد
وی با تاکید مجدد بر ضرورت وجود ممیزی کتاب گفت: «اگر ناشری چنین کتاب‌هایی را که با عرض شرمندگی باید گفت در آنها وقاحت‌نگاری شده، می‌خواهد منتشر کند به مشکل بر می‌خورد و ناشر دیگری که این گونه عمل نمی‌کند، دچار مشکلی نخواهد شد.»
اگر کسانی در خلال داستان گونه‌ای بخواهند سخاوتمندانه همه آن چیزی را که در زندگی خصوصی یک زن و شوهر هست، بیاورند و آیین همبستری را منعکس کنند و بخواهند این را در اختیار فرزندان و حتی بزرگسالان جامعه قرار دهند یا اگر کسی بیاید دینداری را چه دین اسلام و چه دین‌های دیگر به تمسخر بگیرد، معلوم است که به انتشار اینها اجازه داده نمی‌شود.
ارسال نظر