رضایت دو جانبه از مذاکرات استانبول

بنر شهدای هسته‌ای که پشت سر جلیلی به هنگام برگزاری کنفرانس مطبوعاتی وی نصب شده بود،

پیش از برگزاری این کنفرانس مورد بحث میان هیات ایرانی و میزبان بود / عکس: ایرنا

سوم خردادماه؛ ادامه مذاکرات در بغداد در چارچوب یک مدالیته جامع دنیای‌اقتصاد- «توافق برای ادامه مذاکرات میان ایران و ۱+۵ در تاریخ سوم خردادماه در بغداد در چارچوب یک مدالیته جامع» ماحصل مذاکرات روز شنبه سعید جلیلی با نمایندگان آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین به علاوه آلمان دراستانبول بود. مذاکراتی که همه طرف‌ها راضی و خشنود از آن بیرون آمدند و از انعطاف‌پذیری بیشتر طرف مقابل نسبت به مذاکرات گذشته سخن گفتند.

شنبه شب، پس از دو نوبت مذاکره میان نمایندگان ایران و ۱+۵، سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده گروه یادشده به صورت جداگانه در جمع خبرنگاران حاضر شده و به سوالات آنان پاسخ گفتند.

جلیلی: شاهد پیشرفت گفت‌وگوها بودیم

به گزارش ایسنا، جلیلی در این کنفرانس مطبوعاتی پس از پایان مذاکرات یک روزه در استانبول گفت: ما همکاری‌ها را بعد از مذاکرات بغداد شکل می‌دهیم. وی با بیان این که آنچه در گفت‌وگوها مشاهده کردیم، علاقه طرف مقابل به گفت‌وگو و همکاری بود که مثبت تلقی می‌شود، اظهار کرد: بر این مبنا در این مذاکرات شاهد پیشرفت گفت‌وگوها بودیم.

او ادامه داد:‌ این دور از مذاکرات نسبت به مذاکرات قبلی رو به جلو بود و طرف مقابل رویکرد مثبت داشت و همچنین نقش اشتون در ایجاد چنین فضایی قابل توجه است. جلیلی اظهار کرد: در مذاکرات طیفی از موضوعات مورد بحث قرار گرفت که یکی از بحث‌های ما در رابطه با همکاری‌ها در موضوعات مختلف بود‌ از جمله همکاری در زمینه موضوع هسته‌ای مورد بحث قرار گرفت.

او با بیان اینکه نگاه‌ها و مواضع هسته‌ای ایران یک فرصت برای همکاری هسته‌ای است، تصریح کرد: می‌توان در موضوع خلع سلاح و جلوگیری از اشاعه سلاح هسته‌ای نیز همکاری داشت.نگاه سازنده ایران در بحث خلع سلاح هسته‌ای مورد احترام و استقبال طرف مقابل در این مذاکرات بود و به ویژه فتوای مقام معظم رهبری از سوی تمامی شش کشور مهم ارزیابی شد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: توانایی ایران در ایجاد ظرفیت‌ها برای استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای قابل توجه است و جوانان ما توانمندی بالایی دارند. ظرفیت‌های ایران و توانمندی‌هایش می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها برای رسیدن به الگوی «سلاح هسته‌ای برای هیچ‌کس و انرژی هسته‌ای برای همه» باشد.

وی گفت: ما بر این نظر هستیم که رفتار آینده با ملت ایران باید مبتنی بر جلب اعتمادشان باشد و گفت‌وگو‌ها باید با رویکرد مثبت در آینده ادامه یابد. همچنین موضوعات مختلف از جمله موضوع هسته‌ای می‌تواند مورد بحث قرار گیرد. ما قرار گذاشتیم برای ورود به فرآیند سازنده و مثبت برای همکاری جامع و پایدار در موضوع‌های مورد علاقه دو طرف گفت‌وگو داشته باشیم.

تهیه پیش‌نویس برای مذاکرات بغداد

مذاکره‌کننده ارشد ایران اظهار کرد: در همکاری‌های هسته‌ای توافق کردیم هرگونه همکاری هسته‌ای باید بر مبنای معاهده

ان.پی‌.تی باشد و دراین باره به باقری [معاون جلیلی] و اشمیت [معاون اشتون] ماموریت داده شد برای اجلاس سوم خرداد در بغداد پیش‌نویسی تهیه کنند و چارچوب کاری برای همکاری‌ها ارائه کند.

او ادامه داد: پس از تایید این چارچوب کاری در اجلاس سوم خرداد همکاری‌ها در زمینه‌های متفاوت می‌تواند آغاز شود و شاهد گام‌هایی از همکاری‌ در عرصه‌های مختلف خواهیم بود. براساس این توافق‌ها که بر مبنای راهبرد گفت‌وگو و همکاری است، مذاکرات امروز را رو به جلو می‌دانیم، اما التزام به این رویکرد موفقیت گفت‌وگو‌های آینده را تضمین خواهد کرد.

وی در پاسخ به سوالی درباره موضع غربی‌ها پیش از مذاکرات که درهای مذاکره با ایران را در حال بسته شدن عنوان می‌کردند و خواهان رویکرد جدی ایران در مذاکرات بودند، گفت: ما بر حقوق هسته‌ای‌مان تاکید کردیم و معتقدیم این حقوق بر مبنای ان.پی.تی باید مورد احترام قرار گیرد و بین حقوق و تکالیف مبتنی بر ان.پی‌.تی باید توازن باشد.

دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان ادامه داد: آنچه که ملت ما می‌خواهد این است که حقوق ایران همان‌طور که برای دیگران وجود دارد برای آنها هم باشد.

گام‌های متقابل در همکاری‌ها

مذاکره‌کننده ارشد ایران در پاسخ به سوال دیگری تاکید کرد: امروز فضای گفت‌وگو با ۱+۵ با رویکرد احترام مصرح به ان.پی.تی بود که این اقدامی موثر است. معتقدیم ایران باید به عنوان عضو فعال ان.پی.تی از حقوق و تکالیف مساوی برخوردار باشد. همچنین در همکاری‌ها باید گام‌های متقابل برداشته شود.

وی در پاسخ به این سوال که لغو تحریم‌ها در چارچوب همکاری‌ها مورد درخواست ایران است، اظهار کرد: در روند همکاری‌ها باید اعتماد ملت ایران جلب شود و رفع تحریم‌ها یکی از مسیر‌ها و راه‌های جلب اعتماد ایران است.

مذاکرات شکلی بود

جلیلی درباره کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای و بحث در این‌باره در مذاکرات گفت:‌ البته گفت‌وگو‌های امروز شکلی بود. درچارچوب گفت‌وگو‌هایی که در آینده خواهیم داشت در زمینه خلع سلاح هسته‌ای این بحث دنبال خواهد شد.

او گفت: آنچه که در مذاکرات مشاهده کردیم این بود که رویکرد اعضای ۱+۵ براساس گفت‌و‌گو و همکاری‌ قرار گرفته است و این رویکرد را مثبت تلقی می‌کنیم. ما همیشه گفته‌ایم در برخورد با ملت ایران فشار و تهدید بی‌نتیجه است. اما همکاری و گفت‌و‌گو می‌تواند نتایج مثبت داشته باشد و ما امروز این علائم را از سوی کشورهای ۱+۵ دیدیم.

غنی‌سازی یکی از حقوق ماست

دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در پاسخ به سوالی دیگر درباره فعالیت غنی‌سازی تا غنای ۲۰ درصد و احتمال توقف این روند در صورت تامین نیاز ایران گفت: ما در این مذاکرات بحث کردیم که طبق معاهده ان.پی.تی باید به حقوق‌مان احترام گذاشته شود و غنی سازی اورانیوم یکی از این حقوق است.

وی با اشاره به تصمیم ایران برای غنی‌سازی تا غنای ۲۰ درصد گفت: ما برای مصارف صلح‌آمیز و پزشکی و درمانی نیاز به سوخت تا غنای ۲۰ درصد داشتیم و آژانس در این باره شرایط را برای ما تسهیل نکرد. برخی پیشنهاد تبادل سوخت داشتند، ما برای این کار اعلام آمادگی کردیم، اما این مساله محقق نشد و دانشمندان هسته‌ای‌مان خودشان اقدام به تولید سوخت کردند.

اشتون: فعالیت هسته‌‌ای ایران ادامه پیدا کند

کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پیش از جلیلی در جمع خبرنگاران گفت: حق ایران برای داشتن فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای را به رسمیت می‌شناسیم و در عین حال معتقدیم ایران باید گام‌های عملی برای اعتمادسازی بردارد. اشتون اضافه کرد: فعالیت هسته‌‌ای ایران می‌تواند ادامه پیدا کند. به گزارش ایسنا نماینده گروه ۱+۵ در مذاکرات با ایران با تایید توافق برای ادامه مذاکرات در سوم خرداد گفت: ما معتقدیم باید قدم‌هایمان رو به جلو باشد و همچنین مشخص باشد می‌خواهیم به کجا برویم. ما در این موضوع جدی هستیم. وی همچنین اظهار کرد: این مذاکرات سازنده و مفید بود و توافق کردیم مذاکرات براساس ان.پی.تی دنبال شود.

آمریکا: اولین گام مثبت بود

در همین حال، کاخ سفید رویکرد مثبت ایران و گروه موسوم به ۱+۵ در مذاکرات استانبول را تحسین کرد. به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، کاخ سفید اعلام کرد که مذاکرات روز شنبه میان ایران با آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و آلمان معرف «اولین گام مثبت» در پرداختن به نگرانی بین‌المللی درباره‌ برنامه‌ هسته‌ای ایران بود.

بن رادز، معاون مشاور امنیت ملی آمریکا نیز گفت: ‌آمریکا شاهد فضایی برای مذاکره در خصوص این مساله است که ایران چطور می‌تواند به تعهدات بین‌المللی‌اش در زمینه هسته‌ای عمل کند. همچنین به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از رویترز، یک مقام ارشد دولت باراک اوباما که نامش فاش نشد، گفت که فضای گفت‌وگوی ایران با ۱+۵ مثبت بوده است، اما نیاز فوری برای پیشرفت ملموس وجود دارد.

این مقام دولت آمریکا گفت: اکنون ما باید کار سخت را شروع کنیم. جامعه بین‌الملل از آنها انتظار دارد اقدام کنند. صرف گفت‌وگو برای کاهش تحریم ایران کافی نیست.

انگلیس: راه درازی در پیش است

ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس نیز در واکنش به برگزاری مذاکرات ایران با ۱+۵ در استانبول تاکید کرد که راه درازی پیش رو است و گفت: منتظر دور بعدی گفت‌وگوها هستیم.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از سایت وزارت خارجه انگلیس، هیگ گفت: شش کشور مذاکره‌کننده با قاطعیت به این گفت‌وگوها نزدیک شدند تا یک گفت‌وگوی جدی با ایران را دنبال کنند و به حصول یک راه‌حل مسالمت‌آمیز و مورد مذاکره برای موضوع هسته‌ای [ایران] متعهد بودند. وی افزود: گفت‌وگوهای استانبول اولین گام به سوی این هدف بود، اما هنوز راه درازی پیش رو است. ویلیام هیگ ادامه داد: ما منتظر دور بعدی گفت‌وگوها هستیم. اکنون ما نیاز به توافق درباره گام‌های عملی و فوری برای اعتمادسازی در جهان داریم مبنی بر اینکه ایران به الزامات بین‌المللی خود پایبند بوده و نمی‌خواهد سلاح هسته‌ای بسازد.

روسیه: فضای مذاکرات سازنده بود

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه نیز تاکید کرد که مذاکرات استانبول در فضایی سازنده برگزار شد. به گزارش ایسنا، ریابکوف که ریاست هیات روسی را در مذاکرات با ایران به عهده داشت، اظهار کرد: فضا (در مذاکرات) سازنده و گفت‌وگو جدی بود. در حال حاضر اوضاع خوب پیش می‌رود.

الکساندر سادنیکف، عضو دیگر هیات روسیه در مذاکرات استانبول با اشاره به تشدید تحریم‌های یک جانبه علیه ایران درباره چشم‌انداز رویکرد همکاری و گفت‌وگو میان دو طرف گفت: در حال حاضر بنا شده است روی ایجاد یک زمینه خوب برای همکاری کار کنیم که امری مثبت است. سادنیکف گفت: «قدم‌های امیدوارکننده‌ای میان دو طرف مذاکرات برداشته شد که مثبت بود.»

چین: مذاکرات دستاوردهای مثبتی داشت

ما ژائو شو، دستیار وزیر خارجه چین و رییس هیات چینی در مذاکرات ۱+۵ با ایران در بیانیه‌ای پس از نشست استانبول این دور از مذاکرات را جدی، سودمند و سازنده خواند.

به گزارش خبرگزاری شینهوا وی اظهار کرد:‌ ما به تبادل نظر درباره‌ مساله‌ هسته‌ای ایران پرداختیم. همه طرف‌ها قصد دارند گفت‌وگو و مذاکره مبتنی بر اصل گام به گام و اقدام متقابل و نیز بر مبنای برابری و سود متقابل داشته باشند تا اعتماد دو جانبه برای حل جامع، عادلانه و مناسب مساله‌ هسته‌ای ایران ایجاد شود.

این مقام عالی‌رتبه‌ چینی افزود: به لطف تلاش‌های همه طرف‌ها این نشست یک روند پایدار گفت‌وگو را آغاز کرد و به دستاوردهای مثبتی رسید. ژائو شو افزود: در طول مذاکرات «ما همه‌ طرف‌ها را تحت فشار گذاشتیم تا انعطاف و صداقت به خرج دهند و نگرانی‌های یکدیگر را جدی بگیرند تا اینکه گفت‌وگوها را موفق سازند.» وی در عین حال اظهار کرد که مساله هسته‌ای ایران مساله‌ای پیچیده است و «ما ممکن است در آینده با دشواری‌ها یا موانعی از همه نوع روبه‌رو شویم.»

ژائو شو گفت که چین آماده است با همه طرف‌ها برای ارتقای گفت‌وگو و صلح همکاری کند و به ایفای نقشی سازنده در حل مساله‌ هسته‌ای ایران از طریق گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز ادامه خواهد داد.

لغو تحریم‌های نفتی و بانکی محور مذاکرات بغداد؟

علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: لغو تحریم‌های اقتصادی شامل تحریم‌های نفتی و بانکی از مهم‌ترین موضوع‌هایی است که در دور بعدی مذاکرات ایران و ۱+۵ مطرح خواهد شد. به گزارش خبرگزاری مهر، بروجردی در حاشیه جلسه روز یکشنبه مجلس در جمع خبرنگاران گفت: با توجه به اینکه موقعیت جمهوری اسلامی برخلاف دور قبل مقتدرانه‌تر بود، مذاکرات استانبول در فضای خوبی انجام شد. وی افزود: لغو تحریم های اقتصادی در زمینه تحریم نفتی و بانکی از موضوع‌های مهمی است که ایران در بغداد مطرح می‌کند.