پاسخ ایران به ترور هنیه هدفمند خواهد بود
ایران عمل‌گرا
با این حال پاسخ ایران مبهم باقی می‌ماند و تهران همچنان می‌تواند اقدامی را انتخاب کند که ناظران منطقهای پیش‌بینی نمی‌کنند. اما نوع انتخاب حزبالله برای پاسخ به اسرائیل و پایبندی به یک حمله محدود گزینه‌‌‌ای است که برخی کارشناسان منطقه بر این اعتقادند که ممکن است منعکس‌کننده برنامه‌‌‌های ایران باشد، زیرا این کشور به چگونگی تسویه‌حساب خود با اسرائیل فکر می‌کند. محمد‌علی شعبانی، تحلیلگر ایران و سردبیر وب‌سایت مستقل منطقهای امواج.مدیا، گفت: «ایرانی‌ها با دقت در مورد هدف قرار دادن اشاره می‌کنند. دقت و تناسب اکنون کلید نگاه ما به این موضوع است.» همین چند هفته پیش، ماه‌ها پس از آغاز جنگ مرگبار اسرائیل در غزه در پاسخ به حملات ۷ اکتبر به رهبری حماس، منطقه - یک بار دیگر - در موقعیت فوق‌العاده متزلزلی قرار گرفت.
آخرین دور تنش‌های خاورمیانه ماه گذشته آغاز شد، زمانی که اسرائیل حزبالله را به خاطر موشکی که به یک زمین فوتبال اصابت کرد، مقصر دانست. حزب الله مسوولیت حمله را رد کرد. سپس اسرائیل تشدید تلافی‌جویانه را آغاز کرد که به سرعت کل منطقه را به خطر انداخت. در ۳۰ ژوئیه، اسرائیل به بیروت پایتخت لبنان، حمله کرد و یکی از فرماندهان ارشد حزب الله، فؤاد شکر را ترور کرد. ساعاتی بعد، یک انفجار، اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس را در تهران، جایی که در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران شرکت میکرد، ترور کرد.
ترور هنیه، که هم حماس و هم ایران، اسرائیل را مسوول آن دانستند، یک تحریک شدید تنش‌ها به شمار می‌رفت. علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، گفت: پاسخ ندادن، به همان اندازه که خطرات تلافی‌جویانه در بر دارد، تهدید وجودی به شمار می‌رود. بخشی از آنچه که هر واکنشی را برای ایران پیچیده کرد، این بود که این کشور قبلا در پاسخ به حمله آشکار اسرائیل در ماه آوریل که ساختمان سفارت این کشور در دمشق، سوریه را هدف قرار داد، قدرت نظامی خود را افزایش داده بود. در آن زمان، تهران با شلیک رگبار بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد به سوی اسرائیل پاسخ داد .
برای هفته‌‌‌ها، نگرانی رهبران و کارشناسان منطقه کمتر این مساله بود که ایران و حزبالله خواهان جنگ هستند، و بیشتر مبتنی بر این موضوع بود که بهترین گزینه آنها برای انتقام‌‌‌جویی، استقرار نمایش قدرت منطقهای هماهنگ با دیگر گروه‌‌‌های شبه‌‌‌نظامی تحت حمایت ایران در یمن و عراق باشد. چنین اقدامی می‌توانست به نتیجه‌‌‌ای بسیار کمتر قابل پیش‌بینی نسبت به آنچه انتظار می‌رفت، منجر شود - مانند حمله به یک سایت با تلفات تعداد زیادی غیرنظامی، که اسرائیل را تشویق میکرد تا از نردبان تشدید بالاتر بپرد.
حزبالله، قدرتمندترین گروه شبه نظامی مورد حمایت ایران، در برابر چنین واکنش هماهنگی بسیار مهم عمل کرد. کارشناسان منطقه می‌گویند که حرکت حزب الله برای اقدام اولیه و به تنهایی نشان می‌دهد که این گزینه احتمالا منتفی است. سید حسن نصرالله، رهبر حزبالله، در یک سخنرانی پس از حمله روز یکشنبه گفت که «مردم می‌توانند نفس بکشند و آرامش داشته باشند.»
برای حزبالله، خطر جنگ همه‌جانبه هزینه سیاسی بالایی داشت؛ با توجه به اینکه لبنان هنوز با بحران اقتصادی ویرانگر و خلأ سیاسی چند ساله درگیر است، با فشار شدیدی از سوی دیگر بخش‌‌‌های جامعه مواجه است. و ده‌‌‌ها‌هزار نفر از حامیان حزبالله در جنوب لبنان با حملات تقریبا روزانه اسرائیل از خانههای خود آواره شده‌اند. فارغ از اینکه واکنش حزبالله در تهران چگونه ارزیابی می‌شود، دیپلمات‌‌‌های منطقه به چند اظهارنظر اخیر مقامات ایران که اندکی قبل و بعد از حملات حزبالله منتشر شد، اشاره کردند که به تلافی قریب‌‌‌الوقوع، اما احتمالا هدفمند و محدود اشاره دارد. هفته گذشته سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: انشاءلله خبرهای خوبی از انتقام خواهید شنید.
اندکی پس از حملات حزبالله، مقام معظم رهبری در جمع دانشجویان گفت که پاسخ «همیشه به معنای برداشتن اسلحه نیست. بلکه به معنای درست فکر کردن، درست صحبت کردن، درک درست چیزها و ضربه زدن به هدف با دقت است.» با این حال، کارشناسان می‌گویند که این اظهارات اخیر نشان می‌دهد که واکنش ایران کمتر شبیه آنچه در آوریل انجام داد - اگرچه نمی‌توان آن را رد کرد - و بیشتر شبیه به یک حمله هدفمند خواهد بود.
ژنرال کنت مکنزی جونیور، رئیس سابق فرماندهی مرکزی پنتاگون که بر عملیات خاورمیانه نظارت می‌کند، گفت: ایران احتمالا با حمله به یک «هدف نرم» - هدفی که به شدت محافظت نمی‌شود - مانند یک سفارت یا سایر تاسیسات در اروپا، آفریقا یا آمریکای جنوبی، تلافی خواهد کرد. برخی از مقامات آمریکایی گفتند که ایران تا زمانی که مذاکرات برای میانجی‌گری برای آتشبس در نوار غزه ادامه دارد، احتمالا هرگونه پاسخی را به تعویق می‌اندازد. برخی از کارشناسان منطقه همچنین به تلاش‌های دیپلماتیک شدید بر سر چشم‌انداز مذاکرات برای لغو تحریم‌ها اشاره کردند. ماها یحیی، مدیر مرکز خاورمیانه کارنگی در بیروت، در مصاحبه‌‌‌ای گفت: «ایران بسیار عملگراست و البته به این فکر می‌کند که چگونه می‌تواند از این کار امتیاز کسب کند.» به نظر می‌‌‌رسد ایران و متحدانش اجازه داده‌‌‌اند مذاکرات آتشبس غزه اولویت پیدا کند که می‌تواند فرصتی برای تخریب روابط بین اسرائیل و متحدان غربی‌‌‌اش ایجاد کند.
سید حسن نصرالله ماه گذشته به طرفداران خود گفت: «به مدت ۷۵سال، ما آواره شدیم و اسرائیلی‌‌‌ها در سرزمین‌های اشغالی ماندند. خانههای ما ویران شد، مستعمرات آنها باقی ماند. کارخانه‌های ما سوختند و کارخانه‌هایشان باقی ماند. اکنون، همه چیز تغییر کرده است.»
