عراقچی در اولین گفتوگوی تلویزیونی :
برجام قابل احیا نیست؛ توافق در اشکال دیگر ممکن است
عراقچی در بخش دیگر صحبتهای خود در مورد مذاکرات احیای برجام گفت: در اواخر سال ۹۹ وقتی که ترامپ شکست خورد و بایدن رئیسجمهور شد، آمریکا ابراز علاقه کرد که به برجام برگردد. این درخواست آمریکا از طرف ایران رد نشد بلکه شرایطی برای آن گذاشته شد، شرایطی که به «مواضع قطعی نظام» معروف شد که خود مقام معظم رهبری هم در سخنانی به صراحت آن را فرموده بودند. او ادامه داد: مجلس محترم شورای اسلامی هم قانون اقدام راهبردی را در همان حوالی تصویب کردند. بعد از درخواست آمریکاییها، مذاکرات مربوط به احیای برجام در اوایل سال ۱۴۰۰ در چارچوب مواضع قطعی نظام و در چارچوب قانون اقدام راهبردی شروع شد. ۶ دور از آن مذاکرات را بنده انجام دادم، در زمان دولت قبل این مذاکرات انجام شد ولی به هر حال به سرانجام نرسید.
عراقچی افزود: اکنون احیای آن مذاکرات به آسانی گذشته نیست و این را باید همه بدانیم. شرایط بینالمللی عوض شده است، در این فاصله جنگ اوکراین پیش آمده که تاثیرات عمیقی بر نگاه امنیتی اروپاییها و به اصطلاح ترتیبات امنیتی بینالمللی گذاشته است؛ جنگ غزه، حمله رژیم صهیونیستی و کشتاری که در آنجا صورت گرفته نیز شرایط منطقه را کاملا دگرگون کرده است.وزیر خارجه ایران تصریح کرد: تصویری که الان وجود دارد نسبت به تصویر گذشته، تصویر متفاوتی هست. در خود برجام هم بعضی از تاریخهایی که وجود داشته، گذشته است و بنابراین برجام به آن شکل فعلی که وجود دارد قابل احیا نیست، به تعبیری حتما باید این سند دوباره باز شود، قسمتهایی از آن مورد تغییر واقع شود و این کار آسانی نیست. شما میدانید وقتی یک سندی باز میشود دیگر دوباره جمع کردن آن کار شاقّی است.
عراقچی گفت: در مذاکرات ۱۴۰۰، مذاکرات مربوط به نحوه بازگشت به برجام بود و در مورد خود برجام هیچ مذاکرهای نداشتیم. اکنون مقداری شرایط متفاوت شده است و ما باید با یک نگاه متفاوتی وارد صحنه شویم. آن شکل قبلی مذاکرات و توافق برجام، همه اینها میتواند یک راهنما و به اصطلاح رفرنس یا مرجعی برای رجوع و استفاده باشند ولی دیگر آنها به آن شکل نمیتوانند مورد اجرا واقع شوند؛ مذاکرات جدیدی باید شکل بگیرد، البته همانطور که گفتم شرایط در اروپا سخت است، در آمریکا آنها گرفتار انتخابات هستند و کار آسانی نخواهد بود ولی ما همه تلاش خودمان را خواهیم کرد.این اظهارات بلافاصله در فضای مجازی مورد تفسیر قرار گرفت و مجددا ترند شبکههای خبری شد. موافقان و مخالفان همیشگی برجام در شبکه ایکس عدماحیای برجام را محور بحث و تبادل نظر قرار دادند.
برخی این اظهارات را نشاندهنده مرگ قطعی برجام از سوی یکی از مذاکرهکنندگان برنامه جامع اقدام مشترک در سال ۲۰۱۵ دانستند و ابراز کردند که دیگر برجامی وجود ندارد که بخواهد مورد مذاکره قرار گیرد. در مقابل برخی دیگر این اظهارات را بیانگر تمایل تهران به مذاکرات جدید و حل و فصل این مناقشه در طول ۷ سال گذشته دانستند و اظهارات عراقچی را نشاندهنده عزم و در عین حال انعطاف نظام برای دور جدید گفتوگوها و حل مساله هستهای ارزیابی کردند. بهویژه که مسعود پزشکیان رئیسجمهور بارها در مناظرات انتخاباتی وعده رفع تحریمها را داده بود و عراقچی هم در روزهای اخیر از ضرورت رفع تحریم در عین خنثیسازی تحریم خبر داده بود.
بالاگرفتن اظهارات موافقان و مخالفان در فضای مجازی باعث شد تا عراقچی در اظهارات جدید به شفافسازی گفتههای خود در برنامه خبری شامگاه جمعه بپردازد. وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا از مجموع سخنان او در برنامه تلویزیونی مذکور میتوان تعبیر مرگ برجام را داشت، گفت: من چنین صحبتی نکردم اما برجام به شکل فعلی قابل احیا نیست ولی حتما اشکال دیگری برای توافق وجود خواهد داشت که ما دنبال خواهیم کرد.