بازگشایی پرونده تلویزیون خصوصی عکس: ایسنا، امیر پورمند

احمدی‌نژاد در بازدید از صدا و سیما: همان‌طور که اقتصاد را باید مردمی کرد، بخشی از فرهنگ را هم مردم باید اداره کنند. احمدی‌نژاد در بازدید از صدا و سیما: همان‌طور که اقتصاد را باید مردمی کرد، بخشی از فرهنگ را هم مردم باید اداره کنند. بازگشایی پرونده تلویزیون خصوصی توسط دولت؟ دنیای‌اقتصاد- محمود احمدی‌نژاد به‌منظور آنچه که وی کاهش فشار بر صدا و سیما خوانده، پیشنهاد راه‌اندازی شبکه‌های کابلی را در راستای «اداره بخشی از فرهنگ به دست مردم» ارائه داد. رییس‌جمهور معتقد است که «باید اجازه داد گروه‌های دیگری که می‌توانند در خدمت فرهنگ باشند در این عرصه فعالیت کنند.» به این ترتیب، احمدی‌نژاد بار دیگر بحثی را باز کرد که در سال‌های اخیر طی چند نوبت مطرح و هر بار پس از مدتی فراموش شده است. آخرین بار تیرماه سال گذشته نمایندگان مجلس به فوریت طرحی رای مثبت دادند که اگر به تصویب نهایی می‌رسید، راه را برای تاسیس این گونه تلویزیون‌ها هموار می‌کرد. این طرح یک فوریتی با عنوان «اداره و نظارت بر سازمان صدا و سیما» از سوی علی مطهری و ۳۴ نماینده دیگر در صحن علنی مجلس مطرح شد که در آن علاوه بر ایجاد ساختارهای جدید برای صدا و سیما، به «بخش خصوصی» اجازه می‌داد «با اجازه سازمان و در چارچوب مقررات مصوب هیات‌امنا، رادیو یا تلویزیون تاسیس کند.» هرچند این طرح پس از بررسی در کمیسیون فرهنگی مجلس (که در آن زمان غلامعلی حداد عادل رییس‌اش بود) به کلی تغییر کرد و ایده تلویزیون خصوصی به محاق رفت. در عین حال روز گذشته و همزمان با سخنرانی احمدی‌نژاد در مراسم افتتاح شبکه‌‌های «تماشا» و «سلامت» تیتر یک روزنامه ایران نیز سویه انتقادی نسبت به صدا و سیما داشت. ارگان مطبوعاتی دولت ذیل عنوان «تلاش برخی جریان های سیاسی برای مصادره رسانه ملی!» نوشته بود:‌ «رسانه ملی این روزها میعادگاه مخالفین دولت شده است، مناظره‌ها و گفت‌و‌گوهای به اصطلاح سیاسی با حضور پر رنگ سیاست بازان رو به افزایش و در دیگر برنامه ها نیز تخریب عجیب و پر حجم علیه دولت مردمی آن‌چنان شدت گرفته که رسانه های مخالف نظام نیز در این میدان خود را همراه صدا و سیما (ملی!!!) می یابند.» روزنامه ایران همچنین دیدگاه‌های مجتبی ثمره هاشمی، دستیار ارشد احمدی‌نژاد را انعکاس داد که وی در آن برنامه‌های صدا وسیما را به «بی انصافی» نسبت به دولت متهم کرد. بحث‌هایی به درازای چند دهه البته سابقه بحث و نظر درباره راه‌اندازی تلویزیون‌های خصوصی چندان نیست، اما حداقل در نیمه دوم دهه هفتاد تحت تاثیر دیدگاه‌های مطرح شده در مجلس وقت و همچنین در پی تلاش‌های صورت گرفته در مجلس هشتم موافقت‌ها و مخالفت‌های گوناگونی در این باره بروز پیدا کرد. آن‌گونه که سابقه مباحث قانونی در باب اداره سازمان صدا و سیما و امکان تاسیس رادیو و تلویزیون خصوصی نشان می‌دهد، استنباط شورای نگهبان ناظر بر انحصاری بودن صدا و سیما است. شورای نگهبان در سال ۱۳۷۹ در پاسخ به استفساریه رییس وقت سازمان صدا و سیما درباره اصل ۴۴ قانون اساسی، ضمن ارجاع به نص اصل ۴۴ اعلام کرد: «انتشار و پخش برنامه‌های صوتی و تصویری از طریق سیستم‌های فنی قابل انتشار فراگیر (همانند ماهواره، فرستنده فیبر نوری و غیره) برای مردم در قالب امواج رادیویی و کابلی غیر از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران خلاف اصل مذکور است.» همچنین براساس ماده هفتم اساسنامه صدا و سیما «تاسیس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیو و تلویزیونی در هر نقطه کشور در انحصار این سازمان بوده و چنانچه اشخاص حقیقی و حقوقی اقدام به تاسیس یا بهره‌برداری از چنین رسانه‌هایی کنند از ادامه کار آنان جلوگیری به عمل آمده و تحت تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت.» چه کسانی تلویزیون خصوصی می‌خواهند؟ علاوه بر اینها تلاش برای راه اندازی تلویزیون خصوصی با نگاه‌های سیاسی نیز همراه شده است چنانکه در شهریور ماه سال گذشته روزنامه کیهان گزارش داده بود که «برخی منابع احتمال می‌دهند یکی از دستورکارهای مذاکرات مشایی در تاجیکستان راه‌اندازی یک شبکه خصوصی با نام «نوروز» باشد که قرار است از مبدایی غیر از ایران سیاست‌های رسانه‌ای جریان انحرافی را پیگیری کند... شاید یکی از مهم‌ترین دلایل عدم راه‌اندازی این شبکه، نحوه عجیب تاسیس آن باشد که بدون حضور رسمی رسانه ملی جمهوری اسلامی ایران و با حضور نمایندگان قوه مجریه در حال انجام است.» جدای از برخی تلاش‌ها در مجلس برای قانونی شدن راه اندازی تلویزیون خصوصی، اما سوابقی عملی نیز برای راه‌اندازی این‌گونه تلویزیون‌ها از سوی جریان‌ها و شخصیت‌های سیاسی موجود است. در همین زمینه، اندکی پیش از انتخابات مجلس نهم، جبهه پایداری با راه اندازی تلویزیونی اینترنتی با نام «شبکه جهانی پایداری» توجه‌ها را به سوی خود جلب کرد. این شبکه کار خود را با سخنرانی آیت‌الله مصباح یزدی آغاز کرد، اما در نهایت به سرانجامی نرسید و فعالیتش متوقف شد. در همان مقطع محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در واکنش به راه اندازی تلویزیون خصوصی گفته بود که «بر اساس قانون اساسی، مجوز شبکه تلویزیون خصوصی به هیچ فرد یا گروهی داده نمی‌شود.» افزون بر اینها در سال ۸۴ نیز یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری نهم پس از پایان رقابت‌ها اعلام کرده بود که قصد راه‌اندازی تلویزیون خصوصی دارد. با این وجود آخرین تلاش‌های قانونی برای از سر گذراندن مصوبه‌ای در مجلس در این خصوص به فروردین ماه ۸۸ بر می‌گردد که در آن زمان مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی پیشنهاد راه اندازی تلویزیون خصوصی را ارائه داده و آن را راهکاری مناسب برای مقابله با «رسانه‌های برانداز فارسی زبان» از جمله بی.بی.سی فارسی خواند. پس از این در تیر ماه سال ۹۰ یک فوریت طرحی تصویب شد که در آن هیات امنای رادیو و تلویزیون‌های خصوصی متشکل از سران سه قوه به همراه رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس مجلس خبرگان رهبری در نظر گرفته شدند. در این حال، اما پس از ارسال این طرح به کمیسیون فرهنگی مجلس هشتم، ادامه رسیدگی به آن متوقف شد. می‌خواهید الان هم بگویم «بگم‌، بگم» محمود احمدی‌نژاد اما دیروز با حضور در سازمان صداو سیما و در مراسم افتتاح دو شبکه تلویزیونی تماشا و سلامت گفت: کار ما با کار خیلی‌ها متفاوت است. همه این امکانات، بساط، مسوولیت‌ها و غیرمسوولیت‌ها برای این است که بنده و امثال بنده یک پله به لحاظ معنوی بالاتر رویم و بقیه کشک است؛ رییس‌جمهور، وزیر، مدیرکل، رییس اطلاعات، رییس مناظره. به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمود احمدی‌نژاد به مزاح خطاب به مدیر شبکه ۴ که در مناظره‌های انتخاباتی سال ۸۸، مجری آن مناظره‌ها بود، گفت: می‌خواهید الان هم بگویم بگم‌، بگم؟ کسانی در کار صدا و سیما دخالت می‌کنند احمدی‌نژاد با یادآوری این مطلب که بنده زمانی به آقای ضرغامی عرض کردم که باید تمام اندیشمندان درجه یک همکار صدا و سیما باشند، تصریح کرد: باید همه این اندیشمندان پشت پرده بیایند و فارغ از حوادث لحظه‌ای کار خود را دنبال کنند و این شدنی است. هر چند که کار سختی است و شما هم محدودیت‌های زیادی دارید و کسانی که در کار شما دخالت می‌کنند الی‌ماشاالله بسیار زیاد است. ما همه اینها را می‌فهمیم. اجازه فعالیت گروه‌های دیگر در این عرصه را بدهید رییس‌جمهور با بیان اینکه محدودیت‌ها پیش روی شما زیاد است خاطرنشان کرد: محدودیت بزرگی که شما دارید این است که شما فکر می‌کنید یک تنه ایستاده‌اید و می‌خواهید تمام نیازهای جامعه را پاسخ دهید و این نیازها تنها در یکی، دو بخش نیست، بلکه متنوع است کانال‌های مختلفی را راه‌انداختید از جمله تماشا، آی‌فیلم، بازار و آیا اینها تمام شدنی هستند؟ خیر. هر روز نیازهای جدید مطرح است. احمدی‌نژاد افزود: هر کسی قالبی را برای خود درست کرده که اگر کار شما کم و زیاد شود فشار می‌آورد و فکر می‌کند که شما کافر شده‌اید. وی با اشاره به ۳۳ شبکه مرکزی مستقل، ۲۰ شبکه سراسری و ۵۸ شبکه سیما تصریح کرد: مدیریت اینها به لحاظ کمی و کیفی کار سختی است علاوه بر آن دچار تناقض می‌شوید که یک شبکه باید شاد باشد و یک شبکه عزا، تا الان خوب اداره کرده‌اید، اما به نظر من باید فکری بکنید. احمدی‌نژاد خاطرنشان کرد: من معتقدم همانطوری که اقتصاد را باید مردمی کرد، بخشی از فرهنگ را هم مردم باید اداره کنند و اجازه بدهید گروه‌های دیگری که می‌توانند در خدمت فرهنگ باشند در این عرصه فعالیت کنند و شبکه‌های کابلی را به وجود آورند؛ چرا که شبکه‌های کابلی می‌توانند کمی بار صدا و سیما را سبک کنند. هر «ننه قمری» نباید ماهواره ما را پایین آورد وی در ادامه به اهمیت امکانات پخش اشاره و تصریح کرد: امکانات پخش به اندازه تولید اهمیت دارد. اگر ما بهترین محتوا را داشته باشیم، اما تولید توزیع نشود به درد نمی‌خورد. البته شما قراردادهای خوبی را بسته‌اید، اما با این حال ما باید چهار ماهواره از خودمان به هوا پرتاب کنیم تا هر «ننه قمری» کلید آن را پایین نیاورد. در این راستا اقدامات خوبی انجام شده است. رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه در رسانه نمی‌توان منعی ایجاد کردافزود: افرادی که در رسانه به دنبال منع دیگران هستند، باید بدانند که موفق نمی‌شوند. این راه شکست خورده است. هر کس یک پله بالاتر ایستاد، آن برنده است. ضمن آنکه منع در حوزه فرهنگ نمی‌تواند استراتژی باشد.

بازگشایی پرونده تلویزیون خصوصی