تامین یارانه نقدی از بودجه داخلی وزارتخانه‌ها؟

عکس: حمید جانی‌پور

دنیای اقتصاد- به‌رغم تلاش دولت برای «مسکوت» گذاشتن منابع پرداخت یارانه نقدی، مجلس و دیوان محاسبات مسیر دیگری را برگزیده‌اند و آن افشای محل‌هایی است که دولت از آن یارانه‌های نقدی را پرداخت می‌کند. این بار هم حمیدرضا کاتوزیان، رییس کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد که دولت «چند صد میلیارد تومان از بودجه‌های پارس جنوبی» و «حداقل ۵۰ میلیارد تومان از محل صادرات برق» را برای پرداخت یارانه نقدی استفاده کرده است. محل‌هایی که به اعتقاد او «غیرقانونی»اند و «تخلف» محسوب می‌شوند.

این در حالی است که فریدون همتی معاون پارلمانی دیوان محاسبات نیز چندی پیش اعلام کرده بود که دولت تا پایان سال ۸۹ برای پرداخت یارانه نقدی به مردم، علاوه بر «پنج هزار میلیارد تومان از محل منابع بانک مرکزی» که به عنوان تنخواه برداشت شده،

«سه هزار میلیارد تومان از محل درآمد حاصل از صادرات نفت» و «سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل دستگاه‌هایی نظیر شرکت ملی نفت و وزارت نیرو» برداشته است و مبلغ ۱۱ هزار و ۴۹۵ میلیارد تومان به مردم «یارانه نقدی» پرداخت کرده است.

انتشار اطلاعات جدید درباره منابع یارانه‌های نقدی در شرایطی از سوی برخی نمایندگان مجلس و دیوان محاسبات انجام می‌شود که دولت همچنان «موضع سکوت» در این باره را حفظ کرده است.

محمدرضا فرزین سخنگوی ستاد هدفمندی یارانه‌ها در نشست خبری این هفته خود همه جزئیات برنامه هدفمندی یارانه‌ها و عملکرد این ستاد را تشریح کرد؛ الا «میزان درآمد دولت از اجرای هدفمندی.» او بی توجه به اصرار خبرنگاران مبنی بر اعلام این آمار، آن را به «جلسات بعدی» موکول کرد.

پول وزارتخانه‌ها را می‌گیرند تا یارانه نقدی بدهند

حمیدرضا کاتوزیان، رییس کمیسیون انرژی مجلس همچنین در گفت‌وگو با سایت خبری خبر آنلاین، با تایید اینکه دولت با کمبود بودجه برای پرداخت یارانه نقدی مواجه شده و به همین دلیل از منابع مالی برخی از وزارتخانه‌ها که برای توسعه پروژه‌های عمرانی بوده، استفاده می‌کند، تصریح کرد: این ایراد به دولت وارد است و حتی دیوان محاسبات هم اخیرا گزارشی در این خصوص برای ما ارسال کرده است.

نماینده تهران افزود: به عنوان مثال خود مسوولان وزارت نیرو چندی پیش در نشستی در کمیسیون انرژی تاکید می‌کردند درآمد ناشی از صادرات برق هم در این بخش صرف شده است که اصلا قرارنبود چنین اتفاقی بیفتد یا بخشی از بودجه‌ای که قراربود وزارت نفت در پارس جنوبی هزینه کند متاسفانه در قالب یارانه به مردم پرداخت شده است. اینها جزو تخلفاتی است که مجلس باید به آن رسیدگی کند. وی ادامه داد: در حال حاضر منابع ملی دارد هدر می‌رود، اگر قراربود اینکار انجام شود روش قبلی که بهتر بود، بنزین و گازوئیل را ارزان به مردم می‌دادیم هیچ کس هم گلایه‌ای نمی‌کرد در ازای آن دیگر نیاز نبود پروژه‌ها را معطل پول کنیم تا به مردم یارانه بدهیم.

وی با اشاره به ارائه آمارهای ضد و نقیض از سوی مسوولان گفت: متاسفانه دولت شفاف نیست. حتی در برخی مواقع دولتی‌ها به خود مجلس هم آمار درست نمی‌دهند.

انتقاد از نحوه افزایش قیمت‌ها

کاتوزیان در بیان میزان موفقیت اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها در کشور گفت: در ابتدا برای اجرای این طرح دولت در لایحه خود پیشنهاد داد قیمت حامل‌های انرژی را ظرف سه سال واقعی کند که مجلس این پیشنهاد دولت را به پنج سال افزایش داد و تاکید شد دولت باید ظرف این مدت قیمت‌ها را واقعی کند، اما متاسفانه دولت با سرعت زیادی این قیمت‌ها را افزایش داد. بعضی از این حامل‌ها را یکضرب واقعی کرد مثل بنزین که یک مرتبه آن را به ۷۰۰ تومان افزایش داد و بعضی را هم که تصمیم به افزایش مرحله‌ای گرفت، تا ۵۰ درصد افزایش داد.

وی با اشاره به افزایش قیمت بنزین و گاز سی.ان.جی گفت: خطا این است که دولت در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تدریجی عمل نکرده است و یک جهشی در قیمت‌ها به وجود آورده است که نه به حرف سه سال خودشان پایبند بوده‌اند و نه به قانون مصوب مجلس که اجرای پنج ساله را حکم کرده بود.

کاتوزیان با بیان اینکه بهتر بود برای جلوگیری از این مشکلات احتمالی تصمیم‌گیری در خصوص میزان افزایش قیمت‌ها بر عهده مجلس گذاشته می‌شد، ادامه داد: اگر اینطور می‌شد قطعا می‌توانستیم کنترل بهتری روی تعیین قیمت‌ها و میزان افزایش آن داشته باشیم که متاسفانه نمایندگان مجلس این موضوع را نپذیرفتند، بالاخره نتیجه این شد که دولت خود تصمیم بگیرد.

پیش‌بینی کاهش روزافزون تولید نفت

نماینده تهران با اشاره به جلسه کمیسیون انرژی با موضوع کاهش ۷۲ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت در کشور افزود: سه موضوع در گزارش این کمیسیون مورد بحث بود. اول ابهام در عدم واریز ۲/۱۱ میلیارد دلار مازاد درآمد فروش نفت به صندوق ذخیره ارزی، دوم ۷/۷ میلیارد دلاری که باید برای توسعه پروژه‌های شرکت ملی نفت به این شرکت پرداخت می‌شد و تخلف سوم کاهش ۷۲ هزار بشکه‌ای تولید نفت در هر روز بود.

کاتوزیان ادامه داد: نکته مهم در این گزارش این بود که ما قراربود تا پایان برنامه چهارم تولید روزانه نفت را به پنج میلیون بشکه برسانیم، اما علاوه بر اینکه این امر محقق نشد ۷۲ هزار بشکه نیز تولید کاهش یافت. جالب اینجاست که در زمان ارائه این گزارش در کمیسیون انرژی آقای قلعه‌بانی (مدیرعامل شرکت ملی نفت) هم حضور داشت و آنجا نسبت به این گزارش هیچ گلایه‌ای نکرد.

اما پس از آن در رسانه‌ها این موضوع را رد کرد. وی ادامه داد: بنابراین اگر ابهامی در این گزارش بود، وی آنجا اعلام می‌کرد تا بررسی ‌شود. اما در این جلسه که با حضور نمایندگان سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات و مرکز پژوهش‌های مجلس و حتی نمایندگان برخی شرکت‌های نفتی بود مدیرعامل شرکت ملی نفت سکوت اختیار کرد و تنها به گزارش گوش داد.

وی تصریح کرد: مجلس مساله کاهش تولید نفت را همراه با دو مورد تخلف دیگر تحت عنوان ماده ۲۳۳ آیین‌نامه مجلس به قوه قضائیه انتقال داده‌ایم که به عنوان تخلف وزارت نفت از آن یاد شده است که قرار است دادگاه خارج از نوبت به این مساله رسیدگی کند.

کاتوزیان گفت: به زودی وزیر نفت یا رییس جمهور باید پاسخگوی این تخلف باشند. کاتوزیان با بیان اینکه کُندی و توقف بعضی پروژه‌های نفتی در حال حاضر یک واقعیت غیرقابل انکار است، افزود: پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال ۱۰۰ هزار بشکه از تولید نفت کاهش یابد.

وی افزود: علت اصلی تمام این مشکلات در مدیریت قبلی (میرکاظمی وزیر سابق نفت)است؛ چراکه برخی پروژه‌ها با دستور مستقیم متوقف می‌شد.

نماینده تهران دربیان نظر خود درباره علی‌آبادی برای مدیریت نفت گفت: همان انتقادهایی که در بدو شروع کار به میرکاظمی وارد بود همان انتقادها را شما به توان سه برسانید، به علی آبادی وارد است. علی آبادی صنعت نفت را نمی‌شناسد، تفکر استراتژیک برای اداره نفت ندارد و بعید می‌دانم رای اعتماد از مجلس بگیرد.