آشتی‌کنان در اسلامآباد
یخ روابط ایران و پاکستان خیلی زود آب شد
روز گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان در سفر به اسلامآباد با جلیل عباس جیلانی همتای خود در خصوص تهدیدهای امنیتی و احترام به حاکمیت یکدیگر صحبت کردند/ وزارت امور خارجه
امیرعبداللهیان که بامداد دوشنبه ۹ بهمن‌‌‌ماه وارد پاکستان شد، روز گذشته در نشست خبری مشترک با جلیل عباس جیلانی، وزیر خارجه پاکستان تاکید کرد: «ما به حاکمیت پاکستان احترام می‌‌‌گذاریم و به تروریست‌‌‌ها فرصتی برای تهدید امنیت مشترک نمی‌‌‌دهیم.» به گزارش «ایسنا»، وزیر خارجه کشورمان افزود: «کمتر کشوری در جهان به اندازه ایران و پاکستان دارای مشترکات فرهنگی تاریخی و دینی است. ایران و پاکستان هیچ گاه اختلاف ارضی نداشته‌‌‌اند که این یکی دیگر از نقاط روشن در روابط دو کشور است.»
وی در این نشست با اشاره به اینکه روابط دوستانه تاریخی ما تایید می‌کند که ما یک ملت واحد در دو جغرافیای متفاوت هستیم، گفت: «ما امنیت کشور دوست و برادر پاکستان را امنیت جمهوری اسلامی ایران و منطقه می‌‌‌دانیم. دو طرف قویا به تمامیت ارضی یکدیگر احترام می‌‌‌گذاریم.»امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه ما اینجا در اسلامآباد هستیم تا با صدای بلند بگوییم دو کشور به تروریست‌‌‌ها مجال نخواهند داد که امنیت دو کشور را تحت‌تاثیر قرار بدهند، افزود: «در سال‌های گذشته دو کشور شهدای امنیت بسیاری تقدیم کردند و تروریست‌‌‌ها صدمات زیادی به امنیت دو کشور وارد کرده‌‌‌اند. تردیدی نیست که تروریست‌‌‌ها در مناطق مرزی توسط کشورهای ثالثی مدیریت می‌‌‌شوند که هیچ‌گاه خیر ایران و پاکستان را نمی‌‌‌خواهند.»امیرعبداللهیان یادآور شد: «امروز در قالب دو هیات ایرانی و پاکستانی در خصوص امنیت مرزی، توسعه روابط اقتصادی، ایجاد مناطق آزاد و بازارچههای مرزی اقدامات پرسرعتی انجام می‌‌‌دهیم.» وی تصریح کرد: «ما اعتقاد مشترک داریم تا مرزهای دو کشور را به مرزهای اعتقادی و تجاری تبدیل کنیم. در سایه همکاری مشترک و قوی تهران و اسلامآباد به تروریست‌‌‌ها مجال نخواهیم داد که امنیت دو ملت و دو کشور را هدف قرار دهند.»
وی خاطرنشان کرد: «ما در سطوح مختلف هیات‌‌‌هایی را تبادل می‌‌‌کنیم و در ماه‌‌‌های گذشته در یکی از مناطق مرزی ما بازارچه مرزی و سایت انتقال برق با حضور نخست‌‌‌وزیر وقت پاکستان و رئیس‌‌‌جمهور ایران افتتاح شد.» وزیر خارجه ایران تاکید کرد: «حلقه‌‌‌های قوی از روابط و تعاملات سیاسی، فرهنگی، نظامی و امنیتی و تجاری بین دو کشور وجود دارد. طبیعی بود با وجود این همکاری‌‌‌های نیرومند و چندلایه به سرعت این تنش را پشت سر بگذاریم و در مسیر مبارزه قوی با تروریسم به نقشه راهی برسیم.»
دعوت رسمی پاکستان از رئیسی
همچنین رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: «من از پاکستان دعوت رسمی از آیت‌الله رئیسی دریافت کردم. ما توافق داریم که با یک برنامه مشخص در کنار وزارت خارجه پاکستان می‌توانیم شاهد سفر رئیس‌‌‌جمهور ایران به اسلامآباد باشیم.» امیرعبداللهیان توسعه گردشگری و نهایی کردن توافقات مربوط به انرژی را که شاهد تبادل هیات‌‌‌هایی در این خصوص خواهند بود از دیگر محورهای مذاکرات خود با همتای پاکستانی‌‌‌اش عنوان کرد.
همچنین در بخش دیگری از این نشست خبری، وزیر خارجه ایران به حمایت‌‌‌های دولت پاکستان از ملت فلسطین پرداخت و تشریح کرد: «دو کشور در مجامع بین‌المللی همکاری‌‌‌های سازنده‌‌‌ای با یکدیگر دارند. من از حمایت‌‌‌های قوی دولت و ملت پاکستان در حمایت از ملت مظلوم فلسطین تشکر می‌‌‌کنم. ما باور داریم شیعه و سنی یک مجموعه واحد و مسلمان هستیم. بنابراین ایران قویا به حمایت خود از مردم و مقاومت فلسطین ادامه خواهد داد.»
فعال شدن کانال‌‌‌های ارتباطی امنیتی و نظامی
همچنین جلیل عباس جیلانی، وزیر امور خارجه پاکستان نیز در کنفرانس خبری مشترک با همتای ایرانی خود گفت که احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی برای همکاری پاکستان و ایران مهم است. به گزارش «ایسنا»، وی افزود: «روابط نزدیک پاکستان و ایران منبع مهم ثبات در منطقه است.» این مقام ارشد پاکستانی با اشاره به اینکه پاکستان و ایران مصمم به گسترش دامنه همکاری‌‌‌های سیاسی و امنیتی بین خود هستند، تاکید کرد: «تمامی کانال‌‌‌های ارتباطی امنیتی و نظامی با ایران برای حل همه مشکلات فعال شده است.»
وزیر خارجه پاکستان ضمن خوشامدگویی به هیات دیپلماتیک ایران به اسلامآباد گفت که سفر امیرعبداللهیان ظرف مدت کوتاهی هماهنگ شد که این نشان‌دهنده اهمیت مناسبات دو کشور است. ایران و پاکستان دارای مشترکات فرهنگی و دینی هستند و روابط مبتنی بر برادری و دوستی است. وی گفت: «با آقای امیرعبداللهیان درباره موضوعات مختلف دوجانبه به طور دقیق بحث کردیم و تمام موضوعاتی را که به نفع دو کشور است در دستور کار گنجاندیم.»
جیلانی ادامه داد: «دو طرف تاکید داشتند که روابط نزدیک دو کشور برای رفاه و توسعه مهم است و این روابط منبعی برای صلح و ثبات در منطقه است.» وزیر خارجه پاکستان با بیان اینکه دو طرف نسبت به توسعه روابط و همکاری‌‌‌های سیاسی تصمیم گرفتند، افزود: «همچنین باور داریم خطر تروریسم چالش مشترکی بین دو کشور است و ایران و پاکستان مصمم هستند تا رویکرد جمعی و گروهی مبتنی بر همکاری جهت مقابله با تروریسم اتخاذ کنند و این امر تنها با اتخاذ مکانیزم‌‌‌های سازمانی امکان‌‌‌پذیر است.»
جیلانی با تاکید بر اینکه احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی دو کشور از اصول اساسی همکاری میان دو کشور است، گفت: «ما توافق کردیم درباره موضوعات اقتصادی و افزایش رفاه در مناطق مرزی با یکدیگر همکاری داشته باشیم. افتتاح مشترک بازارچههای مرزی، خط انتقال برق که در آوریل ۲۰۲۳ انجام شد، نشان‌دهنده اهتمام رهبران دو کشور نسبت به این موضوع است. به علاوه توافق کردیم نسبت به ساخت پنج بازارچه مرزی دیگر اقدام کنیم.» وی ادامه داد: «نشست روز دوشنبه ما دارای نتایج ملموس و مهمی بود که خلاصه‌‌‌ای از آن را اینجا ارائه می‌‌‌کنم؛ ایجاد مکانیزم مشاوره‌‌‌ای در سطح وزرای خارجه دو کشور که این مکانیزم سطح عالی به طور منظم با هدف نظارت و پیشرفت در همکاری‌‌‌های دو کشور ایجاد می‌شود. همچنین درباره ضرورت ایجاد همکاری مشترک در مبارزه با تروریسم و رفع نگرانی امنیتی دو طرف توافق کردیم تا در اولین فرصت افسران رابط میان دو کشور منصوب شوند و به شهرهای «تربت» و «زاهدان» اعزام شوند. درباره بازارچههای مرزی فعال دو کشور نیز صحبت کردیم و اینکه در آینده نزدیک چند بازارچه مرزی دیگر هم احداث می‌شود.»
دیدار با نخست‌‌‌وزیر موقت
وزیر امور خارجه ایران که در اسلامآباد حضور دارد با انوار الحق نخست‌‌‌وزیر موقت پاکستان دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، امیرعبداللهیان در حاشیه اجلاس داووس نیز با انوار الحق دیدار کرده بود. انوار الحق اخیرا در مصاحبه‌‌‌ای با چند شبکه خبری پاکستان گفته بود که پاکستان همواره در فراز و نشیب‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و بین‌المللی در کنار همسایه و برادر خود ایران ایستاده است. وی عنوان کرده بود که ایران همچنان کشور دوست و برادر ماست و خوشبختانه هیچ تقابل راهبردی یا اختلافات اصولی بین دو همسایه وجود ندارد.
۷۲ ساعت تنش
روزهای آخر دی ماه ایران و پاکستان چند روز پرتنش را در روابط خود تجربه کردند. به دنبال حمله ایران به مواضع جیش‌‌‌العدل (جیش‌‌‌الظلم) در روز سه‌‌‌شنبه ۲۶ دی ماه، پاکستان با اعتراض به ایران، حق پاسخگویی را برای خود محفوظ دانست و اعلام کرد در زمان و مکان مورد نظر خود به اقدام تهران پاسخ خواهد داد. در این میان هرچند برخی کشورها از جمله چین خواستار رفع تنش موجود میان دو کشور شده بودند، اما اسلامآباد بامداد روز پنج‌شنبه ۲۸ دی ماه به مناطقی از شمسر سراوان واقع در سیستان و بلوچستان حمله کرد.
اما این تنش تنها ۷۲ ساعت به طول انجامید و عصر روز جمعه ۲۹ دی ماه دو کشور مجددا روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند. تنش‌‌‌های اخیر مرزی میان ایران و پاکستان، به احضار سفیر و کاردارهای دو کشور و ابلاغ مراتب اعتراض تهران و اسلامآباد به یکدیگر منجر شده بود. اما روز جمعه ششم بهمن طی توافقی که میان ایران و پاکستان صورت گرفت، سفرای دو کشور به محل ماموریت‌‌‌شان بازگشتند و روابط دیپلماتیک به مسیر عادی خود بازگشت. روز دوشنبه دوم بهمن ماه دو کشور ایران و پاکستان در بیانیه مشترکی اعلام کردند در پی گفت‌وگوی تلفنی وزرای امور خارجه پاکستان و جمهوری اسلامی ایران، دو طرف توافق کردند که سفرای دو کشور تا ۶ بهمن ماه ١۴٠٢ (٢۶ژانویه ٢٠٢۴) به محل کار خویش بازگردند.
روز یکشنبه هفته جاری، امیرعبداللهیان در نشست کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران در دفتر مطالعات وزارت خارجه درباره اهداف سفرش به پاکستان گفته بود: «دشمنان با ابزار تروریسم می‌‌‌خواهند سیاست همسایگی ما را هدف قرار دهند و ما هرگز اجازه نخواهیم داد که صلح و امنیت منطقه را هدف قرار دهند.» وی افزود: «طی روزهای گذشته شاهد تحرکات گروه‌‌‌های تروریستی در مناطقی از اقلیم کردستان و همچنین مناطقی از استان سیستان در کشور پاکستان بودیم؛ ما برای صیانت از امنیت کشور و امنیت مرزهای منطقه و با این نگاه که تروریسم امنیت همسایگان را مورد هدف قرار داده است و با نگاه بر اهمیت تمرکز بر فهم مشترک جهت مبارزه با تروریسم و اتخاذ راهکارهای سیاسی نسبت به آنچه در استان بلوچستان و اقلیم کردستان عراق رخ داده گفت‌‌‌وگوهای سازنده و مثبتی با مقامات این دو کشور انجام داده‌‌‌ایم. در همین چارچوب و در ادامه این‌‌‌گفت‌‌‌وگو من به پاکستان می‌‌‌روم.»
