مکفارلین۲ کلید خورد؟
حال خبرگزاری رسمی دولت ایران، «برکناری» مالی را برجسته کرده و آن را یک اتفاق «معنادار» و «همزمان با حل برخی مسائل بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی» ارزیابی کرده است. به گزارش ایرنا، «تغییر رابرت مالی این احتمال را تقویت میکند که دولت آمریکا اقداماتی را برای محدود کردن فعالیت برخی از چهرهها جهت تسهیل دستیابی به معامله با تهران انجام داده است.» روزنامه دولتی «ایران» نیز گفت که خبر تعلیق مالی تعجبآور نیست. این روزنامه در شماره اول ژوئیه خود چنین استدلال کرد که «در میان گزارشها از پیشرفتهایی در مذاکرات غیرمستقیم ایران و غرب در خصوص لغو تحریمها، اعمال برخی تغییرات در تیم مذاکرهکننده آمریکایی دور از انتظار نبوده است.» این روزنامه مدعی شد که این «تغییرات» نشاندهنده خروج آمریکا از «روشهای آزمایششده» است که نشاندهنده تغییر به سمت چهرههای جدید از «نسل واقعیتر دیپلماتها» است. به گزارش روزنامه ایران، خبر خروج از بنبست مذاکرات حاکی از آن است که واشنگتن اکنون در رویکرد خود واقعگرایی را در اولویت قرار داده است. بصیرت، یک وبسایت وابسته به شاخه سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جمعه گذشته گزارش داد که برکناری مالی ناشی از درگیریهای سیاسی درون کاخ سفید است. این سایت خبری اعلام کرد که مالی و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، خواهان دستیابی به یک توافق جامع با ایران بودهاند که موضوعات مختلفی از جمله تروریسم، برنامه موشکی و محور مقاومت را در بر میگیرد.
روزنامه جوان نیز توجه خود را به وضعیت مشابهی بین تحولات اخیر مالی با قضیه رابرت مک فارلین مشاور سابق امنیت ملی در سال ۱۹۸۷ جلب کرد. این روزنامه در ۱ ژوئیه گفت که اگرچه به میزان کمتر، اما ممکن است داستان مشابهی در حال صورت گرفتن باشد. در واقعه مکفارلین، مقامات دولت ریگان با شرکت در مذاکرات مخفیانه با ایران و فروش تسلیحات در دوران اوج تحریم تسلیحاتی، قوانین ایالات متحده را نقض کردند. هدف از این معامله، تضمین آزادی گروگانهای آمریکایی در لبنان و حمایت مالی از شورشیان کنترا در نیکاراگوئه بود. اکنون، ۳۶ سال بعد، داستان مشابهی در مورد رابرت مالی مطرح میشود. در همین حال، روزنامه اصلاحطلب آرمان در ۱ ژوئیه استدلال کرد که «خروج مالی» از تیم مذاکرهکننده ایالات متحده به معنای پایان تلاشها برای احیای برجام است. جاوید قرباناوغلو، دیپلمات سابق ایرانی در آفریقای جنوبی، در مصاحبه با سایت اصلاحطلب انتخاب در سوم ژوئیه نیز همین نظر را دارد. قرباناوغلو گفت که مذاکرات مالی و عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در دوران ریاست جمهوری روحانی، در آستانه امضا بود، اما از سوی برخی در نظام ایران ممانعت به عمل آمد. به گفته او: «ما از حضور رابرت مالی که میتوانست راه را برای یک معامله هموار کند، استفاده نکردیم. ما قهرمان عدم استفاده از فرصتها هستیم.»