رونمایی المانیتور از سیاست جدید بایدن
هستهای با آتشبس منطقهای گره خورد
پاراسیلیتی که مدیر اجرایی موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، مشاور سیاست خارجی سناتور آمریکایی چاک هیگل و مدیر ابتکار خاورمیانه در دانشکده دولتی جان اف کندی دانشگاه هاروارد را در رزومه کاری خود دارد مینویسد: ما اخیرا چارچوب تقریبی این تفاهم و سیاست‌‌‌های بازدارنده/ دیپلماسی بایدن در قبال ایران را در اینجا توضیح دادیم که مکمل سایر فعالیت‌‌‌های دیپلماتیک منطقهای مانند نزدیکی ایران و عربستان و ادغام مجدد سوریه در اتحادیه عرب است. برخلاف برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که صرفا بر برنامه هستهای ایران متمرکز بود، به نظر می‌رسد رویکرد بایدن صریحا مذاکرات هستهای را با آنچه مارک فیتزپاتریک- پیش‌تر به تاریخ ۲۵ ژوئن در المانیتور- «آتشبس» توسط شبهنظامیان مورد حمایت ایران علیه آمریکایی‌‌‌ها در عراق و سوریه خواند، مرتبط می‌کند.
فیتزپاتریک دانشیار موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در آن تحلیل که ۶ تیر ماه در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با عنوان «این یک آتشبس است» منتشر شد، نوشت: حتی اگر توافق هستهای هرگز احیا نشود، تحولات اخیر این امید را ایجاد می‌کند که وضعیت هستهای از این بدتر نخواهد شد. به عبارت دیگر این یک آتشبس است، آن هم به معنای واقعی کلمه در عراق، جایی که شبهنظامیان مورد حمایت ایران قرار است حملات به نیروهای آمریکایی را متوقف کنند. حمله هواپیمای بدون سرنشین در ۲۳ مارس که منجر به کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی آمریکایی و مجروح شدن بیش از ۲۲ نفر دیگر از پرسنل ایالات‌متحده در سوریه شد، برنامه آزادی زندانیان را که برای ماه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در جریان بود، از مسیر خارج کرد.
در ادامه اندرو پاراسیلیتی رئیس و مدیر بخش محتوای المانیتور گریزی به عراق می‌زند و مینویسد: در میان دالان‌های قدرت در اتحاد سیاسی حاکم عراق و چارچوب ائتلاف (CF)، جناح‌های سیاسی، شبهنظامیان و سایر احزاب و افرادی هستند که روابط نزدیکی با ایران دارند. بنابراین به نظر می‌رسد تهران این روزها انگیزه کمتری برای تبدیل عراق به میدان نبرد ایران و آمریکا دارد. این در حالی است که ایران مطمئنا خواهان حقوقی است که از آزادسازی دارایی‌های مسدود شده و برخی کاهش تحریمها حاصل می‌شود، اما چندان عجله‌ای ندارد. بر اساس گزارش وال‌استریت ژورنال، صادرات نفت ایران به ۶/ ۱ میلیون بشکه در روز رسیده که عملا تحریمهای آمریکا را دور زده است. این بیشترین میزان صادرات از سال ۲۰۱۸ و قبل از خروج ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم‌هاست که در آن مقطع ایران ۸۵/ ۱میلیون بشکه در روز نفت می‌فروخت.
جمهوری اسلامی نفت خود را با تخفیف به چین، سوریه، ونزوئلا و سایرین از جمله بازار رو به رشد گزارش شده در آمریکای لاتین و آفریقا می‌فروشد. همان‌طور که جک داتون توضیح می‌دهد؛ نفت تخفیفی می‌تواند برای اوپک دردسرساز باشد و کاهش تولید اخیر این کارتل را کاهش دهد، چون در تلاش است تا نفوذ بازار و کنترل بر کاهش قیمت‌ها را دوباره به دست آورد. با فرض اینکه «تفاهم» آمریکا و ایران برقرار شود و شاید حتی اگر اینگونه نباشد؛ تهران به طور فزاینده‌ای خود را به عنوان یک قدرت هستهای «عادی»، امضاکننده معاهده منع گسترش سلاح‌های هستهای، مانند ژاپن یا برزیل و مایل به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در موضوع پادمان، اما نه بیشتر می‌بیند.
آسودگی خاطر ایران به‌‌‌عنوان یک کشور در آستانه تسلیحات هستهای با ایالات متحده یا شرکای منطقهای آن به‌‌‌ویژه اسرائیل و عربستان سعودی مشترک و همخوان نیست. پادشاهی به دنبال کسب حمایت بین‌المللی از ایالات متحده و دیگران برای برنامه هستهای غیرنظامی خود است. به نظر می‌رسد موضع اخیر ایران نشان‌دهنده احساس این کشور از خود نه تنها به عنوان یک قدرت خاورمیانه‌ای، بلکه به عنوان یک قدرت شرقی، یا آسیایی همتا با چین، هند و روسیه است.
ایران همیشه به شرق نگاه کرده، اما بیشتر زمانی که اروپا پس از خروج آمریکا از برجام با تحریمهای ثانویه آمریکا همراه شد و اقتصاد ایران را فلج کرد. در همین راستا، همان‌طور که آدام لوسنت گزارش می‌دهد، ایران هفته گذشته به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای (SCO) درآمد و تهران را بیشتر با روسیه و چین همسو کرد و نفوذ خود را در آسیای مرکزی گسترش داد. روابط ایران و روسیه همیشه و بیشتر، دست دادن بوده تا در آغوش گرفتن و این روزها ایران ممکن است با توجه به وضعیت اسفناک مسکو پس از حمله به اوکراین، یک مزیت داشته باشد. با این حال، این رابطه برای تهران خطراتی را به همراه دارد.
اوکراین می‌تواند نقطه اشتعالی برای ایران در شورای امنیت سازمان ملل در پاییز امسال باشد. محدودیت‌های انتقال پهپاد و موشک ایران بر اساس برجام ماه اکتبر به پایان می‌رسد. استفان رادمیکر مینویسد که امضاکنندگان اروپایی برجام (همان‌طور که ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد) می‌توانند مفاد «بازگشت فوری» قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را برای حفظ تحریمها آغاز کنند. یک مقام ارشد ایرانی در ماه مارس به ما گفت که اگرچه تهران ارائه هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه برای استفاده در جنگ خود علیه اوکراین را رد می‌کند، اما مایل است گفت‌‌‌وگو با اتحادیه اروپا و اوکراین درباره نقش خود در جنگ را اما جداگانه و منفک از مذاکرات هستهای آغاز کند.
