اختلاف تهران و طالبان به کجا میانجامد؟
به گزارش اکوایران، در ادامه این مطلب آمده است: توربیورن سولتودت، تحلیلگر ارشد خاورمیانه و شمال آفریقا در موسسه «وِریسک مِیپِلکرافت» به سیانبیسی گفت: «نزاع آبی با افغانستان چیزی نیست که ایران بتواند از کنار آن ساده بگذرد. منابع آبی ایران تحت فشار شدیدی قرار دارد.» مرز ۹۵۰ کیلومتری افغانستان و ایران بسیار ناامن بوده که منشأ آنها عمدتا افغانستان است. این کشور دهها سال است که با بیثباتی و جنگ روبهرو بوده و بخش قابلتوجهی از درآمد طالبان، حاکمان فعلی افغانستان از تجارت غیرقانونی به دست میآید. کمال علم، یک کارشناس ارشد مرکز آسیای جنوبی شورای آتلانتیک گفت: «مرز ایران و افغانستان همیشه آسیبپذیرترین مرز ایران بوده است.» او گفت: «افغانستان میزبان قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان و تروریسم است اما همچنین منبع آبی بسیار مهمی برای همسایه خود به شمار میرود.»
تنشهای آبی دو کشور سبقهای تاریخی دارد. در دهه ۱۹۵۰، افغانستان دو سد بزرگ ساخت که جریان آب رودخانه هیرمند به ایران را محدود میکرد. این امر خشم تهران را برانگیخت و در نهایت منجر به امضای معاهدهای در سال ۱۹۷۳ شد که سالانه به ایران ۸۵۰ میلیون مترمکعب از آب هیرمند را اختصاص میداد. اما انقلابها، جنگها و تغییرات بزرگ هر دو کشور باعث شد که این معاهده هرگز به طور کامل اجرا نشود. علم گفت: «از زمان قرارداد آبی سال ۱۹۷۳، آنها چندبار به دلیل استفاده دولتهای مختلف افغانستان از نقطهضعف آبی ایران به عنوان اهرمی در مسائل دوجانبه، در آستانه جنگ قرار گرفتند.»مدتهاست که دانشمندان هشدار دادهاند که تغییرات آبوهوایی باعث درگیری کشورها بر سر منابع طبیعی شده و خطر جنگ و بحران پناهجویان را افزایش میدهد. رایان بول، تحلیلگر ارشد خاورمیانه و شمال آفریقا در رِین گفت: «برطرفکردن اختلافات آبی رودخانه هیرمند دشوار است. زیرا هیچ یک از کشورها ظرفیت آبرسانی بیشتر به منطقه را ندارند.
در حال حاضر، این منطقه بسیار خشک است، اما مسائلی مانند تغییرات آبوهوا و کشاورزی آن را بدتر میکند.» او اذعان کرد: «به نوعی، این آغازگر نبرد کلاسیک است؛ رقابت بر سر یک منبع کمیاب که هیچ یک از طرفین نمیتوانند بدون آن زندگی کنند.»در اواسط ماه مه، طی یک بیانیه مطبوعاتی طالبان حمایت افغانستان را از معاهده ۱۹۷۳ اعلام کرد، اما گفت: «از آنجا که در سالهای اخیر در افغانستان و منطقه خشکسالی رخ داده و سطح آب کاهش یافته است ولایات کشور از خشکسالی رنج میبرند و آب کافی وجود ندارد. در چنین شرایطی، آبخواهی مکرر و اظهارات نابجا در رسانهها را مضر میدانیم.»
رایان بول، انتظار دارد که این مشکل تشدید شود زیرا «کمبود آب یک مشکل بسیار پیچیده است که غلبه بر آن نیازمند سرمایهگذاریهای گسترده و بسیار هزینهبر زیرساختی است که ایران یا افغانستان تحت تحریم شدید در موقعیتی برای رفع آن نیستند.» او انتظار دارد که شعلهور شدن درگیری بین این دو و همچنان قطعیهای مداوم در تامین آب افغانستان ادامه یابد -خبر بدی برای کشوری که در حال حاضر به شدت فقیر شده است.