کارت زرد ارزی مجلس به وزیر اقتصاد

عکس: ایسنا

دنیای اقتصاد- ملیحه ابراهیمی: نمایندگان مجلس نهم دیروز شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد را با یک

کارت زرد بدرقه کردند تا او که آخرین وزیر اخطار گرفته از مجلس هشتم بود، اولین وزیر اخطار گرفته از مجلس نهم نیز لقب بگیرد. کارت زردی که اگر دو بار دیگر تکرار شود، زمینه ساز استیضاح دوباره وزیر اقتصاد خواهد شد. آنچه اولین گام حسینی به سوی استیضاح را باعث شد، پاسخ او در مقابل سوال ارزی نمایندگان بود که گفت «موضوعات ارزی به من مربوط نمی‌شود.» البته وزیر اقتصاد در اواخر مجلس هشتم نیز چنین جوابی را به سوال نمایندگان داده بود؛ جوابی که منجر به دریافت آخرین کارت زرد یک وزیر از مجلس هشتم شد. اواخر فروردین ماه امسال بود که وزیر اقتصاد در پاسخ به سوال نمایندگان درباره نحوه اخذ جرایم معوقات در شبکه بانکی کشور، گفته بود که «در این باره اختیاری ندارم» و موجبات نارضایتی مجلس را فراهم کرد.

وزیر اقتصاد البته یکی از پررفت و آمدترین وزرا به مجلس است. او یکبار آبان ماه سال گذشته از جلسه استیضاحش به خاطر پرونده فساد سه هزار میلیارد تومانی، آن هم به مدد دفاع جانانه رییس مجلس رهایی یافت و بارها و بارها نیز جلسات سوال را یکی پس از دیگری به‌رغم قانع یا قانع نشدن نماینده سوال‌کننده، پشت سر گذاشته بود؛ اما حالا باید دید در سال پایانی عمر دولت دهم، این «خم» را چگونه پشت سر می‌گذارد.

بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس در صورتی که مجلس در هر دوره، سه بار از اظهارات وزیری در پاسخگویی به سوالات قانع نشود، زمینه استیضاح آن وزیر فراهم می‌شود.

«بمب ارزی» چگونه منفجر شد

بخشی از جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس به بررسی سوال الیاس نادران نماینده تهران از شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد درباره اظهارات پارسال محمدرضا رحیمی معاون اول رییس‌جمهور که از گشایش ارزی در کشور با بمب ارزی خبر داده بود، اختصاص داشت. سوالی که در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس بررسی آن آغاز شده و بخش اول سخنان وزیر اقتصاد در آن استماع شده بود، اما به دلیل کمبود وقت نیمه‌کاره مانده بود.

در نشست دیروز الیاس نادران، نماینده تهران در خصوص اظهارات رحیمی، خطاب به مجموعه دولت گفت: بمب ارزی شما منفجر شد، اما نه در خارج کشور بلکه در داخل کشور؛ مثل بمب عباس میرزا که وقتی در مقابل توپ روس‌ها کم آوردند، گفت ما یک دستگاه درست می‌کنیم که سن پطرزبورگ را بزنیم، اما بمب در میدان تبریز منفجر شد و ۴۰۰ نفر مردند. بعد هم گفتند اعلی حضرت وقتی این بمب اینجا اینقدر از مومنان کشته است، ببینید با کفار چه کرده است!

نماینده تهران ادامه داد: در این کشور یک اتفاقی افتاده و آن این است که ظرف چند ماه گذشته ارزش پول ملی در مقابل ارزهای خارجی به نصف رسیده است؛ آقای حسینی اگر شما مسوول نیستید چه کسی مسوول است؟

نادران ادامه داد: شما در جلسات غیر‌علنی که هیچ مسوولیتی ندارید، هر چه دلتان می‌خواهد، می‌گویید؛ اما در جلسه علنی که می‌خواهید پاسخ دهید برای ما شرح کشافی از تفسیر آیین‌نامه داخلی مجلس و قانون اساسی می‌کنید. اینها را برای یک وقت دیگر بگذارید.

سوءمدیریت بازار ارز را به اینجا کشاند

نادران تاکید کرد: من اخطار می‌کنم؛ همه چیز را گردن تحریم نیندازید و همه چیز را به دشمن نسبت ندهید. سوء مدیریت‌ها در داخل و بازار ارز را به اینجا رسانده؛ لجاجت مدیریت اجرایی کشور بازار ارز را به این روز انداخته است.

وی با بیان اینکه آقای وزیر می‌گویند موضوع ارزی در حوزه کاری ایشان نیست، ادامه داد: چگونه است که آقای حسینی که هر جا بحث ارزی می‌شود چه در رسانه ملی، چه در مطبوعات، چه به عنوان عضو ستاد تدابیر اقتصادی و ارزی دولت و چه به عنوان شورای پول و اعتبار و عضو مجمع عمومی بانک مرکزی، در همه این موارد ایشان مسوول و پاسخگو است.

وی گفت: سال گذشته آقای حسینی در مصاحبه‌ای در ۲۳/۳/۹۰ گفتند «اگر در روزهای اخیر قیمت سکه بالا رفته به دلیل قیمت ارز است؛ البته بانک مرکزی بر قیمت ارز مسلط شده است و آن را کاهش خواهد داد.»

نادران گفت: این وعده‌ای است که خود آقای حسینی داده‌اند و پایگاه اطلاع رسانی دولت آن را منتشر کرده است. آیا در آنجا مسوولیت داشته است؟ و امروز این مسوولیت از وی گرفته شده است؟ علاوه بر این، ایشان یک معاونتی به نام بیمه و بانک دارد. این معاونت بیمه و بانک در وزارت اقتصاد و دارایی چه می‌کند؟ اگر وظیفه‌ای در حوزه بیمه و بانک ندارد آن را تعطیل کنند.

نماینده تهران گفت: آقای حسینی سخنگوی اقتصادی دولت است آیا ما از سخنگوی اقتصادی دولت در حوزه ارز و نوساناتی که اتفاق افتاده است، نپرسیم؟

نادران گفت: خود آقای وزیر در محضر مقام معظم رهبری در حوزه ارزی گزارش می‌دهد، آنجا خودش را مسوول می‌داند و پاسخ می‌دهد؟

لاریجانی: وزیر، مسوول کلیت اقتصاد کشور است

علی لاریجانی رییس مجلس نیز در پاسخ به تذکرات و اخطارهای برخی نمایندگان مبنی بر اینکه وزیر اقتصاد مسوول پاسخگویی به سوالات ارزی نیست، گفت: وزیر اقتصاد مسوول کلیت اقتصاد کشور است و در اداره بانک‌ها نقش دارد و تاثیرگذار است. وی ادامه داد: آقای حسینی لطف می‌کنند به مجلس می‌آیند، سوال از وزیران بخشی از پروسه دموکراسی است و ایشان نیز سخنگوی اقتصادی دولت هستند.

البته محمدرضا باهنر نایب رییس مجلس که دقایقی بعد به جای لاریجانی ریاست جلسه را بر عهده گرفت، گفت: چندبار از آقای بهمنی رییس کل بانک مرکزی برای حضور در مجلس دعوت کردیم؛ اما ایشان گفتند حضور وزیر اقتصاد کافی است؛ البته شاید اجازه نداشتند و به مجلس نیامدند.

وی در خصوص نظر وزیر اقتصاد که گفته بود نمی‌تواند به لحاظ حقوقی پاسخگوی سوال درباره اظهارات معاون اول رییس‌جمهور باشد، گفت: سوال آقای نادران به طور کلی از دولت وارد است، پاسخ آقای حسینی نیز از نظر حقوقی وارد است که می‌گویند مسوولیت مسائل ارزی را ندارند. البته ایشان عضو شورای پول و اعتبار و همچنین عضو مجمع عمومی بانک مرکزی است؛ اما اختیار کامل ندارند که باید موضوع حل شود و در هیات رییسه با مشورت نمایندگان در این باره به جمع‌بندی برسیم.

وزیر اقتصاد: از پاسخگویی سوال معذورم

وزیر اقتصاد بعد از اظهارات نادران با بیان اینکه «معتقدم باید در چارچوب حقوقی به این سوال پاسخ داده شود» از نمایندگان اجازه خواست تا از روی متنی که آن را نوشته است، پاسخگوی سوال نادران باشد.

وی شروع به قرائت متن مکتوب کرد و این‌گونه خواند که اگر بناست طرح سوال نمایندگان از وزیر و پاسخگویی وزیر در اجرای ماده ۱۹۳ آیین‌نامه داخلی مجلس که خود قانون است انجام پذیرد، آیا سوال از وزیر امور اقتصادی و دارایی در باب مسائل ارزی منطبق با قانون است یا خیر؟

وی در ادامه به تشریح و تفسیر ماده ۱۹۳ آیین‌نامه داخلی مجلس پرداخت و در نهایت گفت که براساس این ماده امور ارزی در حیطه وظایف او نیست.

حسینی ادامه داد: اما در خصوص اینکه چه نهادی مسوول امور ارزی کشور است؟ پاسخ روشن است قانون پولی بانکی کشور در بند «د» ماده یک و الف ماده ۱۰ و بند ج ماده ۱۱ آن به صراحت متذکر شده و مقرر کرده است که تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی، تعیین برابری پول‌های خارجی نسبت به ریال و نرخ خرید و فروش ارز و سیاست‌های ارزی بر عهده بانک مرکزی است. از طرف دیگر مستحضرید که بانک مرکزی دو رکن اصلی دارد یک رکن مجمع عمومی صاحبان سهام که عزل و نصب رییس کل و امور این‌چنینی را بر عهده دارد و رکن دیگر که سیاست‌گذاری را برعهده دارد که همانا شورای پول و اعتبار است و دو نماینده مجلس نیز در آن حضور دارند.

وی ادامه داد: موضوع روشن است، امور ارزی بر عهده رییس کل بانک مرکزی است و اداره بانک مرکزی بر عهده ایشان است. حال آیا می‌توان به استناد ماده ۱۹۳ آیین‌نامه داخلی از وزیر اقتصاد برای پاسخگویی به امور ارزی که مسوولیت آن با شخص دیگری است، سوال کرد؟

نادران پس از استماع اظهارات حسینی اظهار کرد: آقای وزیر خودشان هم اذعان کردند که به سوال پاسخ ندادند، پس جوابشان قانع‌کننده نیست؛ از پاسخگویی طفره رفتند و از مجلس استدعا دارم که در این مورد رای گیری کنند.

در نهایت رای گیری از نمایندگان انجام شد و مجلس با ۸۱ رای موافق، ۱۱۶ رای مخالف و ۲۰ رای ممتنع اعلام کرد که اظهارات حسینی را قانع‌کننده نمی‌داند؛ بنابراین حسینی کارت زرد از مجلس گرفت.