یک عضو ارشد کمیسیون برنامهوبودجه در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» مطرح کرد
جای خالی کوچکسازی دولت در لایحه بودجه
جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامهوبودجه در گفتوگو با «دنیای اقتصاد»، به نقاط ضعف لایحه بودجه ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: برای کاهش هزینهها و کاهش بدنه دولت یکسری احکام شدیدتر و جدیتری باید در بودجه بیاید. در حال حاضر دولت به بدنه خود اضافه کرده و ساختار دولت توسعه پیدا میکند. در این شرایط هر چقدر هم درآمدهای مالیاتی رشد کند به نظر نمیرسد پاسخگوی هزینههای دولت باشد. او ادامه داد: همچنین در برخی از ادغامها در دانشگاهها، سیستمهای ادارات و تشکیلات موازی باید احکام جدیتری در لایحه بودجه ۱۴۰۲ میآمد.
اگر این صرفهجوییها را در دولت نداشته باشیم به مشکل بر میخوریم و باید در این زمینه دولت در لایحه بودجه ورود جدیتری میکرد. این عضو کمیسیون برنامهوبودجه با اشاره به درآمدهای نفتی و مالیاتی در لایحه بودجه ۱۴۰۲، تاکید کرد: در بحث درآمدهای نفتی بیش از ۶۰۳ هزار میلیاردی که دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ پیشبینی کرده، امکان تحقق ندارد. همچنین درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال آینده رشد ۵۹ درصدی دارد که رشد بالایی است و بیشتر از این مقدار امکانپذیر نیست. از سوی دیگر انتشار اوراق اسناد خزانه ممکن است آثار و پیامد تورمی داشته باشد.
لزوم مولدسازی در دولت
قادری گفت: در مباحث مولدسازی باید احکام جدیتری اتخاذ شود. ما نمیخواهیم دولت اموال و دارایی داشته باشد، ولی از سوی دیگر طرحها روی زمین باشد. دولت باید زمین و داراییهایش را تبدیل به سایر داراییها کند و بتواند طرحهای راهسازی، آبرسانی و... را عملیاتی کند. او اظهار کرد: دستگاهها باید بتوانند هر کدام از داراییهایشان را که مولد کردند، در استان خودشان جهت پوشش عدم توازنها استفاده کنند. اما در شرایطی که منابع استانها را به حساب خزانه واریز کنیم و پولی را به استانها بر نگردانیم؛ طبعا هیچ کسی زمین و داراییاش را نمیفروشد. در حال حاضر فروش زمینها در تمامی استانها باید به حساب خزانه واریز شود و معلوم نیست چقدر از آن به استانها بر میگردد.
این امر تمام انگیزهها را از بین میبرد و نیاز است که مولدسازی داراییها به صورت استانی اتفاق بیفتد که استانها انگیزه داشته باشند. در این شرایط دستگاهها داراییهایشان را مولدسازی میکنند و با این داراییها میتوانند پروژههایشان را تکمیل و به بهرهبرداری برسانند. این نماینده مجلس با انتقاد از روند واگذاری شرکتهای دولتی تصریح کرد: واگذاری شرکتهای دولتی باید به سرعت انجام شود. شرکتهای توزیعی آب، برق و گاز دلیلی ندارد که وابسته به دولت باشد و دولت باید این مورد را در بودجه میآورد. حداقل دولت در کلان شهرها میتوانست این شرکتها را به شهرداریها واگذار کند که باری بر دوش دولت نباشد.
جای خالی یک امر راهبردی
قادری اظهارکرد: جای کوچکسازی در بدنه دولت، واگذاری، مولدسازی و احکام انقباضی در بودجه خالی است و مجلس باید به صورت جدیتر در احکام انضباطی در واگذاری و کوچکسازی اقدام کند. او افزود: ما در حال حاضر که شرایط سختی داریم برخی از مدارس و دانشگاهها با ۵ و ۱۰ نفر کلاس برگزار میکنند. این افراد میتوانند از ظرفیت مجازی استفاده کنند و برخی کلاسها به صورت مجازی برگزار شود. در این شرایط فشار بر بودجه دولت نمیآید و بیدلیل هزینه تراشی نمیکنیم. قادری بودجه عمرانی در لایحه ۱۴۰۲ را کم دانست و گفت: بودجه عمرانی در بودجه ۱۴۰۱ حدود ۲۱۰هزار میلیارد بوده و حدود ۸۰ هزار میلیارد از این رقم اختصاص پیدا کرده است. به نظر میرسد اگر دولت ۱۰۰ درصد بودجه عمرانی سال جاری را هم تخصیص بدهد، عدد درشتی نمیشود.
باید سازوکاری تعریف کنیم تا بخشهای غیردولتی وارد طرحها و پروژهها شوند. بودجه عمرانی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ حدود ۳۲۷ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است که عدد قابل توجهی نیست. بودجه عمومی حدود ۱۹۸۰هزار میلیارد تومان است. بنابراین بودجه عمرانی در لایحه بودجه سال آینده حدود ۱۵ درصد است. با توجه به بودجه عمرانی ۱۴۰۲، نمیتوانیم پروژههای عمرانی را راه بیندازیم. باید به فکر راهکارهایی بود که بتوانیم ظرفیتهای غیر دولتی را پای کار بیاوریم. او با اشاره به قیمت دلار در بودجه گفت: قیمت دلار در بودجه قیمت محاسباتی است. زمانیکه دولت ارز نیمایی ۲۸۵۰۰ دیده است نمیتواند قیمت ارز را کمتر از آن ببیند. قیمت دلار در بودجه قیمت محاسباتی است چون اگر عدد بالاتری را میدید مجلس برای آن هزینهتراشی میکرد.
به نظر میرسد نرخ دلار در بودجه نرخ مناسبی است و کاری که دولت کرده کار معقولی است. چون اگر قیمت دلار را ۲۸۵۰۰ در نظر میگرفت، درآمدهای نفتی بیشتر نشان میداد و برای آن هزینهتراشی میکردند. این عضو کمیسیون برنامهوبودجه تاکید کرد: دولت قیمت هر بشکه نفت را ۸۰ دلار در نظر گرفته که عدد بالایی است و اگر دولت نرخ تسعیر را کم گرفته، صادرات نفت را بالا دیده است، بنابراین جای تعدیل وجود ندارد. قادری در خصوص اینکه لایحه بودجه ۱۴۰۲ انبساطی است یا انقباضی، گفت: به نظر میرسد بودجه ۱۴۰۲ به نسبت سال جاری تغییری نکرده است. بودجه ۱۴۰۲، حدود ۴۰ درصد رشد داشته است و این در حالی است که نرخ تورم هم به همین میزان است.