اگر ایران دوباره علاقهمند به احیای برجام شود چه؟
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در ۹ دسامبر، در پی تماسی با جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی، در توییتی نوشت: «ما در فاز نهایی یک توافق خوب، قوی و بادوام هستیم.»سه روز بعد بورل در جلسه شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما گزینه بهتر از برجام برای اطمینان از عدمدستیابی ایران به سلاح هستهای نداریم.» وی افزود: این به نفع خود ماست. بورل گفت اتحادیه اروپا باید پروندههای حقوق بشر، پهپادها و برجام را از هم جدا کند و خواستار ادامه تعامل «تا حد امکان» با ایران در پرونده هستهای، بهرغم بنبست فعلی شد. وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به اتحادیه اروپا درباره برجام گفت: «هدف ایران امضای یک توافق پایدار است» و «آماده است مذاکرات را در راستای پیشنویس مذاکرات وین که حاصل ماهها سختی و تلاش بود به نتیجه برساند.» ایران بلافاصله پس از آن با سفر یک هیات آژانس بینالمللی انرژی اتمی(IAEA)در ۱۸ دسامبر موافقت کرد تا یک مناقشه طولانیمدت در مورد تخطی احتمالی ایران از توافق پادمان هستهای را حل و فصل کند. تماسها و مقامات منطقهای نیز به ما میگویند که ایران واقعا در حال ارسال سیگنالی از علاقه مجدد به احیای توافق هستهای است. ممکن است نسبت به نیات ایران شک و تردید وجود داشته باشد، اما خطرات عدماحیای برجام آنقدر زیاد است که نمیتوان به تغییرات احتمالی در موضع تهران توجه نکرد. جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، بازگشت به توافق هستهای ایران را اولویت اصلی دولت خود قرار داده بود. او بارها گفته است که به ایران اجازه نخواهد داد که سلاح هستهای خود را تولید کند و دیپلماسی بهترین رویکرد برای رسیدن به این هدف است. انگیزه برای توافق باید مثل همیشه بالا باشد. دیپلماسی هستهای هرگز به دنبال پاداش دادن به دولت ایران و سرمایهگذاری برای تغییر آن به سوی بهتر، نبوده است. این توافق در مورد جلوگیری از دستیابی ایران به بمب بود و هست. آژانس بینالمللی انرژی اتمی و جامعه بینالمللی از اینکه ایران سطح غنیسازی اورانیوم خود را به ۶۰درصد افزایش داده است، نگران است چراکه یک گام فنی با سطح غنیسازی تسلیحاتی ۹۰درصد فاصله دارد. دولت بایدن با احتیاط و دقت گفته است از برجام دست نکشیده است، فقط «اولویتهای دیگری» دارد. توافق روی میز در ماه اوت، که از نظر فنی هنوز پابرجاست، پیشنویس مورد تایید ایالات متحده/ اتحادیه اروپاست. بازگشت به مذاکرات البته با ایران آغاز میشود. اما اگر ایران دوباره علاقهمند شود، ایالاتمتحده نیز باید برجام را در میان «اولویتهای دیگر» بازگرداند.