سلطانیه در نشست شورای حکام مطرح کرد
انتقاد شدید ایران از عملکرد آژانس اتمی
دنیای اقتصاد- دو روز مانده به دور تازه مذاکرات دوجانبه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، علی اصغر سلطانیه، سفیر و نماینده دائم ایران در این آژانس دیروز طی سخنانی در شورای حکام به شدت از روند بازرسی‌های آژانس، سلطه برخی کشورها بر شورای حکام و تبدیل اقدامات داوطلبانه مانند پروتکل الحاقی به اسناد حقوقی الزام آور انتقاد کرد. خبرگزاری‌های داخلی دیروز متن کامل سخنان سلطانیه در نشست شورای حکام را منتشر کردند. وی در این سخنرانی با اشاره به اهداف اساسنامه‌ای آژانس و عملکرد آن، وضعیت گذشته و حال آژانس را مورد نقد و بررسی قرار داد.
سلطانیه با بیان اینکه پادمان آژانس تنها براساس درخواست کشورهای عضو برای تسهیل موافقت‌نامه‌های دوجانبه میان کشورهای عضو یا در پی الحاق داوطلبانه به هرمعاهده‌ای چون NPT انجام می‌پذیرد، اظهار کرد: قرار نبوده که آژانس نقش سگ نگهبان و بازرس را ایفا نماید و در مسائل داخلی کشورها یا در محدوده امنیت ملی کشورهای عضو مداخله کند. بر پایه موارد عراق و کره شمالی و اخیرا موضوع هسته‌ای ایران برخی از کشورهای عضو که به طور دائم هم در شورای حکام حضور دارند، فرآیند تصمیم‌گیری را مخدوش کرده‌اند و وظایفی را به بخش پادمان تحمیل نموده‌اند که در مغایرت کامل با اساسنامه است.
اجبار بازرسان به جاسوسی
وی در بخشی از سخنان خود گفت: بازرسانی که قرار بوده راستی آزمایی مواد هسته‌ای و دیگر تاسیسات هسته‌ای را انجام دهند، از سوی معدودی از کشورها به فعالیت‌های اطلاعاتی و جاسوسی مجبور شده‌اند.
وی اظهار کرد: انتظار می‌رود بازرسان آژانس در زمینه مواد و تاسیسات هسته‌ای متخصص باشند نه اینکه متخصص نظامی باشند. از یک دهه پیش به طور خاص تحت نظارت دو معاون مدیرکل پیشین در بخش پادمان، به تدریج و به آرامی کارشناسانی که هیچ تخصص هسته‌ای نداشتند، استخدام شدند و به آنها دسترسی به اطلاعات محرمانه داده شد که این اقدام مغایر مقررات است.
نگرانی از نشت اطلاعات
به گفته نماینده دائم ایران در آژانس، حضور «کارشناسان بدون هزینه» در بخش پادمان که با اطلاعات محرمانه سروکاردارند نقض صریح یک چنین الزاماتی است. نشت اطلاعات محرمانه که تاثیر منفی بر امنیت ملی کشورهای عضو دارد مایه نگرانی جدی است.
سلطانیه تاکید کرد: آژانس یک سازمان اطلاعاتی نیست بلکه یک سازمان بین‌المللی تخصصی است.
تبدیل اقدامات داوطلبانه به اسناد حقوقی الزام‌آور
او با بیان اینکه تبدیل اقدامات داوطلبانه چون پروتکل الحاقی به اسناد حقوقی الزام‌آور نیز مایه نگرانی است، گفت: طبق اساسنامه، آژانس یک سازمان مستقل و واحد است و به عنوان ارگان فرعی سازمان ملل محسوب نمی‌شود و حتی یک سازمان تخصصی سازمان ملل به شمار نمی‌آید. ترتیبات کاری آژانس و سازمان ملل نباید تداخل داشته باشد به گونه‌ای که شورای امنیت سازمان ملل به آژانس بگوید که چه باید انجام دهد. درگیرنمودن شورای امنیت سازمان ملل در مسائل آژانس دربردارنده ابعاد سیاسی و امنیتی بوده است و آژانس را از ادامه مسیر فعالیت‌های خود باز داشته است.
سلطانیه همچنین از «ضعف سیاست‌گذاران آژانس در برخورد با موضوع امنیت هسته‌ای که با رویکرد انحصاری گروگان گرفته شده است» به عنوان یکی دیگر از نگرانی‌ها یاد کرد و گفت: این رویکرد منجر به محرومیت بیش از ۱۰۰ کشور از حضور و مشارکت در یک چنین موضوعی شده است.
ضرورت تغییر در شورای حکام
نماینده ایران در آژانس در بخشی از سخنان خود تصریح کرد: معدود کشورهایی شورای حکام را تحت سلطه خود گرفته‌اند و از آن سوءاستفاده می‌کنند. همزمان تمامی ما به عنوان کشورهای عضو آژانس باید مورد ملامت قرار گیریم که چرا اقدامات عاجلی انجام نداده‌ایم؟ در حالی که از دبیرخانه انتظار می‌رود که وظایف محوله خویش را انجام دهد نه اینکه تمرکز خود را بر انجام موارد انحرافی معطوف کند. در این چارچوب ضرورت اصلاح شورای حکام در خصوص عملکرد، ترکیب، توزیع کرسی‌های انتخابی و انتصابی، افزایش تعداد کرسی‌ها، حضور براساس مناطق جدید جغرافیایی با در نظر گرفتن عضویت آژانس مشاهده می‌شود.
تنها دلیل باز بودن پرونده ایران
سلطانیه به موضوع هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت: تمامی دنیا از این واقعیت مطلع است که به‌رغم انجام دشوارترین بازرسی‌ها در تاریخ آژانس به مدت بیش از ۴ هزار نفر - روز و بیش از ۱۰۰ بازرسی اعلام نشده در ایران، حتی یک گرم مواد هسته‌ای که به مقاصد نظامی انحراف یافته باشد، یافت نشده است. گزارش مدیرکل پیشین و مدیرکل حاضر تایید این اظهارات است.
وی افزود: تنها دلیلی که این پرونده هنوز باز است اتهاماتی با انگیزه‌های سیاسی معدود کشورهای غربی است. اگرچه در بسیاری موارد بی اساس بودن این اتهامات ثابت شده است. لکن به دلیل فقدان سازوکار جبران خسارت به اعتبار یک کشور عضو و صدمه به منابع و وحدت آژانس، داستان تکرار شده است. سلطانیه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تبلیغات بی‌اساس در سال ۲۰۰۴ بر مبنای برخی تصاویر ماهواره‌ای علیه ایران گفت: در طی بازرسی آژانس که من شخصا حضور داشتم بازرسان یافتند که تمامی موارد نادرست بوده است. محل ذکر شده متعلق به یک شرکت خصوصی بود که سنگ را به بنادر حمل می‌کرد نه اینکه معدن اورانیوم باشد و ساختمان‌هایی که سرویس‌های جاسوسی موساد و سیا به عنوان فعالیت‌های مخفیانه گزارش کرده بودند، برای دستشویی کارگران اختصاص یافته بود. این یک مثال شرم‌آور است که براساس تصاویر ماهواره‌ای یا اطلاعات غیر معتبر، آژانس در تله‌ای افتاده که اعتبار آژانس را خدشه دار کرده است.
قضاوت‌های مایوس‌کننده اروپا
وی افزود: با این وجود من آمادگی دارم تا در صورت درخواست شورای حکام در رابطه با تمامی موارد توضیحات کافی ارائه نمایم. برخی اظهارات به خصوص توسط اتحادیه اروپا در خصوص موارد فنی که در حال بررسی است، قضاوت‌هایی کرده که مایوس‌کننده است. وی ادامه داد: آیا تردیدی در این است که ایران برای تعلیق غنی‌سازی برای مقاصد صلح‌آمیز تسلیم فشار نمی‌شود؟ من به آنهایی که ایده‌آل‌گرا هستند، توصیه می‌کنم واقع گرا باشند و خود را با واقعیات موجود وفق دهند.
هشدار درباره درخواست عبور از مرزهای امنیتی
نماینده دائم ایران در آژانس همچنین گفت: برخلاف سوابق ذکر شده و در پی گفت‌وگوهای اخیر بین مقامات عالیه و مدیرکل [آژانس] طی بازدید اخیر از کشورم، مایلم اطلاع دهم که در نظر داریم به طور تنگاتنگ با دبیرخانه و به طور خاص با مدیرکل به منظور بستن سریع موضوع پس از یک دهه خسته‌کننده اتهامات که منجر به سیاسی کردن آژانس و دسته بندی اعضا گردید، همکاری داشته باشیم. برهمین اساس من به نسبت به هرگونه اقدامی که این حرکت را به مخاطره انداخت من‌جمله بیان تهدید و درخواست عبور از مرزهای امنیتی که منجر به بازنگری در رهیافت جدید ما می‌شود، هشدار می‌دهم. هیچ کشوری امنیت ملی خود را مصالحه نمی‌کند که ما این کار را انجام دهیم.
ارسال نظر