رقابت ژئوپلیتیک ایران و ترکیه
در ۶ماه اول سال۲۰۲۰، تجارت بین دو کشور به حدود یکمیلیارد دلار کاهش یافت؛ کاهش ۷۳درصدی. از سال۲۰۱۷، صادرات گاز طبیعی و نفتخام ایران به ترکیه بهشدت کاهش یافته است، با این حال تهران سیاستهای ترامپ را دلیل اصلی بدترشدن تجارت با ترکیه نمیدانست. ایرانیها اقدامات ترکیه را تلاشی خودخواسته برای کاهش وابستگی ترکیه به واردات گرانقیمت گاز و نفت ایران گزارش کردند. در چرخش بیشتر، درحالیکه ترکیه از خرید گاز ایران خودداری کرد، واردات گاز طبیعی مایع از ایالاتمتحده را افزایش داد. با سستشدن روابط تجاری و اقتصادی، رقابت ژئوپلیتیک ایران و ترکیه هم میتواند تشدید شود. موضوع دیگر در مورد زیرساختهای انرژی و ترانزیتی منطقهای است. در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰، اروپا اولین گاز طبیعی خود را از جمهوریآذربایجان از گذر کریدور گازجنوبی (SGC) دریافت کرد. این خط لوله به طول ۳۵۰۰کیلومتر، گاز را از میدان شاهدنیز در بخش جمهوریآذربایجان در دریای خزر با گذر از گرجستان و ترکیه به ایتالیا میرساند.
آنکارا از این پروژه راهبردی انرژی پشتیبانی و به باکو کمک کرد تا حمایت سیاسی و مالی اروپا از آن را کسب کند. در مقابل، هر زمان که تهران از ترکیه درخواست همکاری برای ایجاد مسیر ترانزیت خط لوله گاز ایران به اروپا را داشت، پاسخی دریافت نکرد. در این مرحله ایران دوگزینه دارد؛ میتواند بازار گاز اروپا را بهطور کامل کنار بگذارد و بر بازارهای آسیا تمرکز کند. از سوی دیگر، تهران میتواند با باکو و آنکارا به توافق برسد تا گاز ایران را به خطوط لوله موجود که آذربایجانیها قبلا ساختهاند و از گذر خاک ترکیه به سمت غرب به اروپا میرود، وارد کند. ترکیه در ۱۰سال گذشته بارها تلاشهای ناموفقی برای کاهش قیمت گاز وارداتی ایران داشته است. تهران پیشبینی میکند که آنکارا از دگرگونیهای اخیر برای توقف واردات گاز از ایران یا درخواست تخفیف قابلتوجه استفاده کند. این امر بهشدت به حجم تجارت بین دو کشور ضربه میزند. ایران نهتنها از جایگاه ترکیه در مورد گاز ایران خشمگین است، بلکه ایرانیها از آنچه فرصتطلبی ترکیه پیرامون تحریمهای آمریکا علیه ایران میدانند، ناخشنود هستند.