واکنش عماد افروغ به ماجرای شیراز
روش‌های قهری جواب نمی‌دهد
براساس گزارش‌ها ساعت ۱۷ سه‌شنبه ۳۱ خردادماه، برنامه‌ای با عنوان روز جهانی اسکیت‌بورد در زمین همایش‌های شهری برگزار شد که به دنبال آن به دلیل حضور نوجوان و جوانان شرکت‌کننده بدون پوشش سر و آنچه لباس غیرمتعارف توصیف شده است موج انتقادها نسبت به آن آغاز شد و پس‌لرزه‌های آن همچنان ادامه دارد. در همین ارتباط روز گذشته عماد افروغ، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با همشهری آنلاین با بیان اینکه این موضوع در دو جنبه عام و خاص باید بررسی شود، گفت: در ریشه‌یابی جنبه خاص این ماجرا باید به فضای احساسی نوجوانان توجه داشت که نوعا به نظر می‌رسد دختران در این فیلم در سطح سنی مقطع راهنمایی و متوسطه هستند. این گروه سنی سرشار از احساس هستند و در واقع نمی‌توان این طور ارزیابی کرد که عقل‌شان بر احساس‌شان غلبه دارد. بنابراین با توجه به این نکته لازم است با آنها مواجهه رأفت‌آمیز شود.
عضو کارگروه رصد فرهنگی افزود: اما در کنار این مواجهه باید به آنها تفهیم شود که اقدام‌شان خلاف شرع و عرف جامعه است. برای همین باید این بچه‌ها متوجه شوند که هنجارشکنی کرده‌اند، اما این تفهیم باید به زبانی مهربانانه و دوستانه باشد و از برخورد شدید و غلیظ قضایی به‌شدت پرهیز شود، چرا که برخوردهای شدید قضایی نتیجه معکوس دارد. این عضو شورای فرهنگ عمومی کشور تاکید می‌کند: نوجوانان به اقتضای رفتار احساسی‌شان گاهی اقداماتی انجام می‌دهند که با منطق عقلی فاصله دارد، بنابراین من مطمئن هستم آنها هنگام انجام این اقدامات اصلا متوجه هنجارشکنی و تخلف‌شان نیستند و از این رو نباید برخورد قضایی با آنها صورت گیرد.
افروغ ادامه داد: رفتار حکومتی با نوجوانان بهتر است در حد فراخواندن والدین آنها و آشکار کردن قبح قضیه برای بچه‌ها باشد. همچنین دستگاه‌های مربوط می‌توانند با روش‌های موسوم تربیتی که سوای برخورد قضایی و قهری است نوجوانان را بیدار کنند تا خدایی نکرده پرونده قضایی برای آنها باز نشود که اگر کار به محکمه و دادگاه بکشد به هیچ عنوان صحیح نیست و آینده نوجوانان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. افروغ با اشاره به اینکه اتفاقی که در شیراز شاهد بودیم ممکن است یک وجه سازمانی داشته باشد، گفت: وقتی یک جرم، سازمانی و مدیریت شده هدایت شود این موضوع با جرم عادی که نوجوانان مرتکب شده‌اند متفاوت است. در دنیا نیز جرایم عادی و سازمان‌یافته معنای متفاوت دارند و نحوه برخورد هم مختلف است. وی در تشریح جرم سازمان‌یافته توضیح داد: جرم سازمانی یعنی عده‌ای پشت پرده اقدامات مجرمانه را هدایت و مدیریت می‌کنند. سازمان‌دهندگان این جرم بر خلاف نوجوانان، آگاهانه و با سوء قصد و نیت مرتکب جرم می‌شوند. از این رو حساب سازمان‌دهندگان این اتفاق از باقی افراد جداست. عماد افروغ در بررسی جنبه عمومی اتفاق شیراز نیز گفت: وجه عام و جنبه عمومی اتفاقی که در شیراز رخ داده همچنین اتفاقات مشابه نشان می‌دهد که ما به اندازه کافی کار فرهنگی نمی‌کنیم. وجه عام این قضیه نشان می‌دهد که ما اصلا این‌گونه مسائل را رها کرده‌ایم و روش‌های مناسبی به کار نبردیم. همچنین در رابطه با عفاف و حجاب روش‌های ما ایجابی نیست و متاسفانه عمدتا از روش‌های سلبی استفاده می‌کنیم و مدام می‌گوییم حجاب داشته باشید اگر نداشته باشید فلان می‌شود و بهمان در حالی‌که هنوز افراد را متوجه فلسفه حجاب نکردیم. وی افزود: ما در مورد نوع پوشش و حجاب دچار مساله جدی هستیم و نتوانستیم پوشش را با مد روز هماهنگ کنیم. منظور من از مد روز پوشش اسلامی همان طرحی است که در مجلس هفتم تحت عنوان طرح سامان‌دهی مد و لباس تصویب شد، اما هنوز اجرا نشده است. به همین خاطر من معتقدم باید پوشش اسلامی طبق یک مد به‌روز با حفظ حریم تاریخی شرعی و نماد زیبا‌شناسانه به جوانان ارائه شود.
افروغ تاکید کرد: باید مساله حجاب برای افراد درونی شود و لازمه درونی شدن حجاب اقدامات تربیتی، اخلاقی و عاطفی و از همه مهم‌تر ارائه مد به‌روز است. این جامعه‌شناس با تاکید بر پرهیز از کنترل حجاب با روش‌های قهری ادامه می‌دهد: تا هنگامی که ما کار فرهنگی درست انجام ندهیم و حجاب اسلامی را به عنوان مد روز جامعه ارتقا ندهیم تنها روشی که به ذهن‌مان می‌رسد همین است که مساله کنترل حجاب را به دست نیروی انتظامی بسپاریم که در این مرحله آنها چاره‌ای جز برخورد قهری و اجباری با مساله ندارند.
