پشت پرده بازی تبلیغاتی جدید بنت چیست؟
قاعده بازی باید برهم بخورد
همچنین نفتالی بنت با اهدافی از پیش تعیین شده این زمان را برای انتشار مجدد اسناد انتخاب کرده و به نظر میرسد که قصد دارد در آستانه برگزاری نشست شورای حکام این پیام ساختگی را به کشورهای غربی صادر کند که ایران کشور قابل اعتمادی نیست و باید به گونه دیگری با مسائل مرتبط با آن برخورد کرد.
تقویت حلقه مخالفان برجام
درواقع نخستوزیر رژیم صهیونیستی که همان خطمشی سلف خود را در قبال ایران دنبال میکند؛ دو هدف رسانهای و عملیاتی را از انتشار مجدد این اسناد در دستور کار دارد؛ در بعد رسانهای، بنت با این اقدام میخواهد انگیزه را برای احیای برجام پایین بیاورد و طیف مخالفان احیای برجام را تقویت کند. این در حالی است که مذاکرات احیای برجام که از فروردین ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شده از تاریخ ۲۰ اسفند ماه متوقف شده و ایران و آمریکا با وجودی که تمایلشان بر حفظ برجام است اما در یک فضای تعلیق قرار گرفتهاند. اما مخالفان داخلی احیای برجام در آمریکا از مرگ برجام سخن میگویند؛ همچنانکه برایان هوک، نماینده پیشین آمریکا در امور ایران با انتقاد از مذاکرات دولت بایدن برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ و بازگشت آمریکا به آن، تاکید کرد که رئیسجمهور بایدن باید مرگ مذاکرات هستهای با ایران را اعلام کند. اما همانطور که اشاره شد فعلا ایران و آمریکا نمیخواهند در مسیر پایان دادن به برجام گام بردارند؛ شاید آنها به این نتیجه رسیدهاند که فعلا جایگزینی بهتر برای برجام وجود ندارد و پلن B مناسب و کمهزینهای نیز متصور نیست.
بعد عملیاتی پروپاگاندای اسرائیلی
دیگر هدف نخستوزیر رژیم صهیونیستی بُعد عملیاتی را شامل میشود و وی تلاش دارد تا با چنین پروندهسازیهایی در آستانه برگزاری نشست شورای حکام، فضا را علیه تهران تقویت کرده و شورای حکام را به صدور قطعنامه ضدایرانی وادار کند تا شرایط برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت فراهم شود. در همین رابطه آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان[تروئیکای اروپا] پیشنویس یک قطعنامه برای ارائه به نشست هفته بعد شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تهیه کردهاند که از ایران میخواهد به سوالات باقیمانده آژانس درباره ذرات اورانیوم پیدا شده در سه محل بدون اتلاف وقت و برای همکاری بیشتر جهت شفافسازی و حل و فصل مسائل باقیمانده پادمانی توضیح دهد. اگر تروئیکای اروپایی به این قطعنامه بسنده کنند بیانگر آن است که علاوه بر تهران و واشنگتن، کشورهای اروپایی نیز فعلا خواهان افزایش تنش با ایران و اثرگذاری آن بر وضعیت برجام نیستند و بازی تعلیقی در مورد برنامه جامع اقدام مشترک تداوم خواهد یافت. همزمان سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امورخارجه در این خصوص گفت: «برنامه هستهای ایران تماما صلح آمیز است و ما طبیعتا به هر اقدام غیرسازنده در شورای حکام پاسخ محکم و متناسب را خواهیم داد و مسوولیت پیامدهای آن بر عهده آنهایی است که به شورای حکام و گزارش مدیرکل به عنوان اهرم فشار و ابزار بازیهای سیاسی علیه ایران نگاه می کنند. »
تغییر الگوی رفتاری بایدن
در این بین یکی از نگرانیهای عمده تلآویو این است که مذاکرات تهران و واشنگتن بر سر احیای برجام به سرانجامی برسد؛ از این رو مقامات این رژیم که از خروج یکجانبه دونالد ترامپ از برجام بسیار خشنود بودند، با آغاز دوباره گفتوگوها در دوره ریاست جمهوری جو بایدن بسیار تلاش میکنند تا در مسیر مذاکرات سنگاندازی کنند و در آخرین تلاششان نیز موفق شدند رئیسجمهور آمریکا را راضی کنند تا سپاه را از فهرست سازمانهای تروریستی خارج نکند. مسالهای که یکی از شروط اصلی ایران برای ادامه مذاکرات است و با این اقدام آمریکا که به تحریک رژیم اسرائیل انجام شد، اکنون فضای ادامه گفتوگوها با هدف احیای برجام پیچیدهتر از گذشته شده است.
بنت در پیروی از سیاستهای نتانیاهو سعی بر آن دارد تا جو بایدن را از مسیر تنشزدایی با تهران منحرف کند. درواقع تلآویو با تحت فشار قرار دادن واشنگتن میخواهد کاخ سفید را به اعمال سیاستهای سختگیرانه و رادیکالتر علیه تهران وادارد و الگوی رفتاری بایدن را تغییر دهد. پیش از انتشار اسناد هستهای توسط بنت، اسرائیل با هدف افزایش تنش حوالی ساعت ۱۶ روز یکشنبه یکم خرداد ماه شهید صیادخدایی را در کوچههای فرعی خیابان مجاهدین اسلام تهران به دست دونفر موتورسوار به ضرب ۵ گلوله به شهادت رساند و چند روز بعد نیز روزنامه «نیویورکتایمز» از اعتراف رژیم صهیونیستی به ترور شهید «حسن صیادخدایی» در تهران خبر داد. نیویورکتایمز در اینباره گزارش داد، مقامهای رژیم صهیونیستی به دولت آمریکا اطلاع دادهاند که ترور شهید صیادخدایی، کار ماموران این رژیم بود. نیویورکتایمز همچنین افزود: «زمان برنامهریزیها برای هدف قرار دادن سرهنگ خدایی احتمالا حداقل به جولای ۲۰۲۱ برمیگردد.» ظاهرا تلآویو با این دست اقدامات هم میخواهد به گونهای تهران را وارد فضای تنش کرده و از مذاکرات دور سازد و هم قصد دارد واشنگتن را مجبور به ورود غیرانتخابی به صحنه تصاعد بحران کند.
دوئل بنت و گانتس بر سر برجام
رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه در رابطه با اهداف نخستوزیر رژیم اسرائیل از افشای مجدد این اسناد به روزنامه «دنیایاقتصاد» گفت: «این اقدام نفتالی بنت یک جنبه داخلی دارد و با توجه به وضعیت شکننده کابینه، وی میخواهد نشان دهد که در بحث امنیت داخلی اسرائیل، وی حتی قاطعتر و تندروتر از بنیامین نتانیاهو است.»
قهرمانپور گفت: «بنت میخواهد از این طریق بخشی از آرای مردد مایل به حزب لیکود را در صورت انتخابات احتمالی از آن خود کند.» دلیل دوم از نظر این کارشناس این است که نخستوزیر رژیم صهیونیستی میخواهد در داخل کابینه در مقابل جناح بنیگانتس و دیگرانی که به حمایت تلآویو از احیای برجام اعتقاد دارند، دست برتر را داشته باشد. پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه ادامه داد: «به تعبیری بنت قصد دارد به حامیان احیای برجام در داخل نشان دهد بهرغم آنکه وی سیاستمدار جوانی است اما اقتدار لازم را دارد.» به گفته قهرمانپور در بُعد منطقهای نیز همزمان با تشدید تلاشهای اسرائیل برای عادیسازی روابط با عربستان و احتمال سفر بایدن به اسرائیل، شاهد آن هستیم که تلآویو مجموعهای از اقدامات را در دستورکار قرار داده تا دولت بایدن را برای سختگیری بیشتر علیه ایران تحت فشار فزونتری قرار دهد. وی افزود: «هدف از این سیاست نیز منتفی کردن احیای برجام است؛ مسالهای که بنت و موساد گمان میکنند در صورت تحقق آن، زمینه برای همراهی آمریکا با اسرائیل با هدف اعمال فشار بر ایران فراهم خواهد شد.»
اهداف ضدبرجامی بنت
منصور براتی، پژوهشگر مسائل اسرائیل نیز درباره اهداف تشدید کارزار رسانهای نخستوزیر اسرائیل علیه پرونده هستهای ایران به روزنامه «دنیایاقتصاد» گفت: «به نظر میرسد، اهداف بنت در سه سطح قابل تحلیل است؛ بنت در این کارزار به نوعی سعی کرده خود را از سایه سنگین نتانیاهو خارج کند. نتانیاهو، نخستوزیر پیشین اسرائیل اهتمام زیادی در تخریب چهره جمهوری اسلامی ایران و انتقال پرونده ایران به شورای امنیت و فصل هفتم منشور ملل متحد داشت. اقدامات نتانیاهو در این زمینه با یک مانور رسانهای برای اثبات آنچه دروغهای ایران در برجام میخواند در اواخر آوریل ۲۰۱۸ به اوج رسید. اکنون بنت نمایشی جدید با همان درونمایه را روی صحنه برده است.»
براتی تاکید کرد: «با این وجود و به طور مشخص کارزار رسانهای بنت علیه پرونده هستهای ایران در بازه کنونی دو هدف اساسی دارد؛ اولین هدف، کاهش انگیزههای طرفهای غربی درگیر مذاکرات هستهای برای احیای برجام و رقم زدن یک پیروزی روانی برای مخالفان احیای این توافق در کشورهای مختلف بهویژه آمریکاست.» به گفته این کارشناس، هدف دوم که البته مهمتر از هدف اول است، در واقع شکل دادن به یک پلن
B برای مذاکرات احیای برجام است. براتی توضیح داد: «اسرائیل درصدد است نشان دهد دولت بایدن و شرکای اروپایی آن یک پلن B برای مذاکرات ندارند و بهتر است به دلیل عدمرعایت موازین برجام از سوی ایران، این پلن B با سوق دادن پرونده ایران به شورای حکام روند جدیدی را در پیش گیرد.» با این همه تنها زمان نشان خواهد داد که آیا این دستورکار تبلیغاتی و سیاسی افزودهای برای تلآویو خواهد داشت یا خیر. قرائن موجود از عدمتمایل اروپا، آمریکا و ایران برای افزایش تنش حکایت دارد. بنابراین اگر در هفته آینده شورای حکام آژانس نیز قطعنامه علیه تهران صادر کنند، از ارسال پرونده ایران به شورای امنیت خودداری خواهند کرد.