۷چالش مهم «احیای برجام» به روایت نمایندگان مجلس
قالیباف: باید در مذاکرات بمانیم
همچنین امکان فروش نفت و جابه‌جایی منابع حاصل از آن بدون از بین رفتن ساختار هسته‌ای کشور و امکان فراهم شدن زمینه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، از دیگر موضوعاتی است که مورد تاکید ایران قرار دارد.
دراین بین نمایندگان مجلس از وزیر خارجه دعوت کرده‌اند که در یک نشست غیرعلنی در مجلس در خصوص روند مذاکرات وین به آنها توضیح دهد. درخواست این جلسه ازسوی نمایندگان در شرایطی است که روز شنبه برخی از نمایندگان اصولگرای مجلس به نوعی از روند گفت‌وگوهای برجامی تیم مذاکره‌کننده انتقاد کرده و گفته بودند که توافقی که احتمالا در چند روز آینده میان ایران و اعضای ۱+۴ انجام می‌شود مطلوب آنها نیست. به گفته برخی از نمایندگان این جلسه به احتمال زیاد روز سه‌شنبه تشکیل خواهد شد، هر چند به گفته برخی دیگر امروز نیز قرار است امیر‌عبداللهیان، وزیر امورخارجه در یک نشست فوق‌العاده در کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی حضور یابد.
محتوای نشست نمایندگان با قالیباف
به هر حال براساس آنچه روز گذشته نمایندگان از محتوای نشست خود با رئیس مجلس در مورد نشست شورای عالی امنیت ملی روایت کرده‌اند، قالیباف گفته است برخی موضوعات و چالش‌های برجام در مذاکرات وین حل شده اما برخی از موضوعات هنوز باقی مانده که یکی از این موضوعات بحث تضمین اقتصادی است.
احمد علیرضا‌بیگی، نماینده تبریز در گفت‌وگو با «ایرنا» در این خصوص گفت: به گفته رئیس مجلس اینکه امکان فروش نفت برای کشور فراهم شود، اما ساختار هسته‌ای از بین برود قابل پذیرش نیست باید ساختار هسته‌ای ایران باقی بماند.
وی تصریح کرد: رئیس مجلس معتقد بود باید از مذاکرات بهره اقتصادی ببریم و بتوانیم بدون محدودیت نفت بفروشیم، بانک مرکزی نیز منابع حاصل از فروش نفت را جابه‌جا کند، بنابراین اصرار داریم که ایران از این توافق انتفاع اقتصادی ببرد.
نماینده مردم تبریز اظهار کرد: به گفته رئیس مجلس علاوه بر فروش نفت و جابه‌جایی منابع حاصل از آن باید امکان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران فراهم شود.
علیرضا بیگی ادامه داد: به گفته رئیس مجلس، ایران مشکلات و مسائل پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای را هم حل کرده بود، اما در حال حاضر آژانس مسائل جدیدی را مطرح می‌کند، باید پرونده‌های مطرح بسته شود و تضمین ذاتی داده شود. وی تصریح کرد: رئیس مجلس معتقد بود اجرای تعهدات باید گام‌به‌گام و مرحله‌به‌مرحله باشد. وی تصریح کرد: رئیس مجلس در جلسه غیر علنی اعلام کرد هنوز هیچ چیز نهایی نشده است.
نماینده تبریز همچنین گفت: آقای قالیباف در این جلسه غیرعلنی عنوان کرد دیگر این سوال که در مذاکرات بمانیم یا نمانیم مطرح نیست، ما باید در مذاکرات بمانیم و آن را پیش ببریم.
تاکید بر رفع تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی
سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به محتوای این نشست گفت: ما با تحریم‌های ظالمانه آمریکا مواجه هستیم، اگر جایی تعهد یا تضمینی می‌دهیم، باید تعهد متقابل هم وجود داشته باشد که رفع تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی باشد. موسوی گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر تحریم‌ها اثر خودش را از دست داده، ولی چون تعهداتی دادیم و باید به تعهدات تا زمان پایان راستی‌آزمایی پایبند باشیم، باید انتفاع اقتصادی را هم در نظر داشته باشیم. وی افزود: آمریکا باید در مقابل تعهداتش ضمانت بدهد؛ ضمانت‌ها مختلف است، مثلا ضمانت ذاتی، حقوقی، سیاسی و اقتصادی که اگر این ضمانت‌ها وجود نداشته باشد تعهدات ما بی‌معنی خواهد بود؛ تعهد همراه با ضمانت است.
موضوعات حساس
محمود عباس‌زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» درخصوص خواسته‌های طرف مقابل از ایران در جریان مذاکرات احیای برجام در وین گفت: اینها محدودیت حتی بیشتر از پادمان‌ها در چرخه انرژی هسته‌ای از ما می‌خواهند و یکسری انتظاراتی دارند که اصلا در زمره مسائل هسته‌ای مطرح نمی‌شود و جزو حقوق طبیعی ما و عمق راهبردی ما است.
به گفته عباس‌زاده، این موارد که درخواست می‌کنند در زمره مولفه‌های بازدارنده و امنیتی ما محسوب می‌شود و مولفه توسعه برای ما محسوب می‌شود. مولفه استقلال ما است که طبیعی است ما نپذیریم و یکسری انتظارات بی‌خود مطرح می‌شود.
وی در خصوص جلسه شنبه شب شورای عالی امنیت ملی نیز گفت: توافق برای بخشی از موارد حساس از جمله کاتسا و یوترن، آیسا باقی مانده است و طبیعتا به دنبال تعیین تکلیف این موارد هستیم. همچنین به گزارش انتخاب، عباس‌زاده درباره درخواست ایران مبنی بر خارج شدن سپاه از لیست سازمان‌های تروریستی، گفت: «ما یکسری درخواست‌ها و انتظاراتی از مذاکره داریم که وقتی می‌گوییم لغو همه تحریم‌ها یعنی نهادها، شرکت‌ها و اشخاص. طبیعتا بحث خارج شدن سپاه هم از انتظارات بحق جمهوری اسلامی است که معتقدیم که باید تعیین تکلیف شود.»
خطوط قرمز ایران
ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز روز گذشته در جمع خبرنگاران در خصوص آخرین وضعیت مذاکرات ایران و چهار عضو برجام در خصوص احیای توافق و بازگشت آمریکا، گفت: گفت‌وگوها مقدار زیادی جلو رفته و یک متن اولیه آماده شده، این متن به توافق نزدیک است؛ اما هنوز چند مساله باقی مانده که تا زمانی که این مسائل حل نشود نباید انتظار داشته باشیم توافق انجام شود. به گزارش خبرگزاری تسنیم، وی ادامه داد: یعنی موضوعات زیادی تا الان در توافق مطرح بوده که به یک راه‌حل‌هایی درمورد آن رسیده شده است، اما چند موضوع که جزو خطوط قرمز ایران است هنوز لاینحل مانده و نظرات ایران تامین نشده و بنای جمهوری اسلامی ایرانی این است که بر خطوط قرمز خود استوار باشد. عمویی اضافه کرد: موضوعات چند دسته اصلی دارند، یک بحث این است که طرف مقابل هنوز برای حفظ بخشی از تحریم‌هایی که در دوره ترامپ گذاشته، مقاومت می‌کند. برای ما مهم‌ترین نکته این است که هر اقدامی که ذیل کمپین فشار حداکثری صورت گرفته و بنای آن بر این بوده که ایران تحت فشار مسیر حرکت خود را تغییر دهد، عناصر این کمپین یعنی تحریم‌هایی که ذیل آن انجام شده باید برداشته شود.
وی افزود: این خواسته اساسی بود که به تیم مذاکره‌کننده ابلاغ شده و در قانون اقدام راهبردی هم در مورد آن صحبت شده و یکی از موضوعات بحث تحریم است. نماینده تهران در مجلس با بیان اینکه موضوع دیگر مساله تضمین است، گفت: طرف آمریکایی به عنوان طرف خطاکاری که از توافق خارج شده و اکنون می‌خواهد به توافق برگردد و باید تضمین بدهد، برای اجرای این تضمین‌ها مقاومت می‌کند.
عمویی در رابطه با انعطاف ایران در حوزه تضمین برای پیشبرد مذاکرات، عنوان کرد: ما برای این مساله راهکارهای مختلفی ارائه کردیم یعنی هم تضمین سیاسی، هم تضمین حقوقی، هم تضمین اقتصادی و هم حوزه فنی انواع راهکارهای تضمینی بود که ما ارائه کردیم. همه این پیشنهادها از طریق کانال‌هایی که وجود دارد به طرف مقابل ابلاغ شده اما آنها هنوز ابتکار عملی برای پذیرش این پیشنهادها ندارند. ما هم فکر می‌کنیم بازگشت آمریکا به توافق بدون تضمین وارد شدن به یک فضای ناپایدار و موقتی است. وی اضافه کرد: برای راستی‌آزمایی مکانیزم‌هایی پیشنهاد شده و فکر می‌کنم که در این مساله راهکارها شفاف‌تر است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با تاکید بر اینکه از دید ما هدف این مذاکرات این است که روند تجارت خارجی ایران عادی شود، گفت: یعنی ایران مانند هر کشور دیگری در دنیا بتواند کالا بخرد یا بفروشد چه این کالا نفت باشد، چه بشردوستانه باشد و چه تولیدات داخل باشد. وی همچنین موضوع همکاری با آژانس را یکی دیگر از مسائل باقی مانده اعلام کرد و گفت: در نهایت این مساله باید به نحوی در مذاکرات حل و فصل شود. وی ادامه داد: ما در داخل برجام ۶ دسته تحریم موضوعی و ۷۴۵ تحریم فرد، شرکت یا نهاد داشتیم که باید همه اینها رفع شود. اما در دوره ترامپ دو دسته تحریم موضوعی دیگر در حوزه فلزات، همکاری‌های مالی و بانکی و حوزه انرژی اضافه شد که شامل حدودا ۸۰۰ مورد تحریم جدید ذیل کمپین فشار حداکثری می‌شود. عمویی خاطرنشان کرد: در حال حاضر درباره تحریم‌های برجامی به نظر می‌آید که طرف مقابل آمادگی رفع آن را دارد، ولی در ارتباط با تحریم‌های دوره ترامپ بهانه می‌آورند و مدعی هستند که این تحریم‌ها مرتبط با برجام نیست. با این حال ما تاکنون توانستیم طرف مقابل را مجاب به رفع بخش قابل توجهی از تحریم‌ها کنیم.
عمویی در پاسخ به این سوال که اینکه گفته می‌شود با انعقاد توافق احیای برجام، غنی‌سازی ایران به زیر ۵ درصد خواهد رسید، گفت: اگر توافقی صورت بگیرد به این عنوان که تحریم‌ها برداشته شود و ما در یک پروسه راستی‌آزمایی به این نتیجه برسیم که تحریم‌ها در عمل برداشته شده، ایران به تعهدات سابق خود در برجام بازخواهد گشت. بنابراین با توجه به اینکه ایران در برجام متعهد شده که به مدت ۱۰ سال غنی‌سازی را در محدوده ۶۷/ ۳ درصد نگه دارد، ما به شرط رفع تحریم‌ها مجددا باید این محدودیت‌ها را اعمال کنیم.
