اقتصاددانی که تغییر رویه داد
از زمان انتشار مقاله مشهور ادوین اسلیگمان تحت عنوان «درباره بعضی اقتصاددانان فراموش شده انگلیس» که ماخذ با ارزشی در مورد پیشگامان به حساب می‌آید، مورخان اندیشه اقتصادی کتاب «گفتارهایی در اقتصاد سیاسی» تالیف ساموئل لانگ فیلد (۱۸۸۴-۱۸۰۲) را که در سال ۱۸۳۴ منتشر شد و در آن مفهوم مطلوبیت نهایی در نظریه توزیع و ارزش، مکررا به کار گرفته شده، ستایش کرده‌اند. از نظر لانگ فیلد قیمت بازار کالا‌ها توسط «تقاضا در کمترین میزان آنکه مع‌هذا به خرید کالا می‌انجامد» تعیین می‌گردد و نرخ سود توسط «سود سرمایه‌ای که طبعا با کمترین بهره‌وری مورد استفاده قرار گرفته محاسبه می‌شود،» که به نوبه خود مساوی است با «تفاوت میان مقدار کاری که یک کارگر غیرماهر با استفاده یا بدون استفاده از آن سرمایه صرف می‌کند.»
یاکوب واینر بعدا در کتاب راهگشای خود مطالعاتی در نظریه تجارت بین‌المللی که در سال ۱۸۳۷ منتشر شد، نشان داد که کتاب گفتارهایی در مسائل بازرگانی که در سال ۱۸۳۴منتشر شده، حاوی یکی از نخستین تلاش‌ها برای تعمیم مثال دوکالایی ریکاردو به چند کالا و چند کشور است. در عین حال که باید کشف خود لانگ فیلد یعنی نظریه جدید نسبت‌های عوامل تولید در تجارت بین‌المللی را نیز نام برد که برتیل اوهلین، به همین خاطر لانگ‌فیلد را ستوده است. اقتصاددانان دیگری به نام ر.د.کالسیون بالاک از این هم فراتر رفته و در مقاله موثری که در سال ۱۹۴۵ در مجله مشهور اکونومتریکا تحت عنوان کالج ترینیتی دوبلین و نظریه ارزش ۱۸۶۳-۱۸۳۲ نوشت، لانگ‌فیلد را صاحب مکتب ایرلندی جدید در نظریه ارزش تجریدی دانسته که با روند عقاید حاکم بر انگلستان تا دهه ۱۸۷۰ به مخالفت بر می‌خیزد. در همین اواخر هم یک پژوهش مفصل درباره لانگ‌فیلد اظهار داشته است که او به تنهایی نظریه توزیعی تنظیم کرده که به خوبی می‌تواند جایگزین نظریه ریکاردو شود. لانگ‌فیلد توسط اقتصاددانان کلاسیک انگلیسی، اگر نه به طور کلی، بلکه تا حدود زیادی نادیده گرفته شده و بعضی نیز انتقاد لانگ‌فیلد از ریکاردو را اشتباها دفاع از ریکاردو دانسته‌اند.
کافی است اشاره شود که کتاب گفتارهای لانگ‌فیلد اگر چه قدری مبهم است ولی حاوی مطالبی بکر است و در واقع در سال ۱۸۳۴، یعنی یازده سال بعد از فوت ریکاردو، نظریه ارزش تجریدی و نظریه توزیع مبتنی بر کارایی نهایی را ارائه می‌کند. لانگ‌فیلد به تعیین قیمت براساس تقاضای نهایی اعتقاد داشت و در تعیین ارزش مبادله، مطلوبیت را بر نیروی کار ترجیح می‌داد.
لیکن، مثل افراد پیش از خود، نتوانست مفهوم مطلوبیت نهایی را به عنوان رابطه‌ای میان مطلوبیت و تقاضا دریابد. عجیب‌تر اینکه همین رابطه در کتابی تحت عنوان گفتارهایی درباره جمعیت، ارزش، قوانین فقر و اجاره که در سال ۱۸۳۱ توسط و.ف.لوید (جانشین سینیور برای کرسی اقتصاد سیاسی در آکسفورد) منتشر شد نیز، مورد اشاره قرار گرفته است. خلاصه اینکه همه اجزای نظریه مطلوبیت نهایی که در دهه ۱۸۷۰ معرفی شد، در سال ۱۸۳۷ وجود داشته است.
لانگ‌فیلد در سال ۱۸۰۲ در ایرلند متولد شد و در کالج ترینیتی در دوبلین تحصیل کرد و در سال ۱۸۲۳ از این کالج فارغ‌التحصیل شد. یک کشیش مسیحی به نام ریچارد وایتلی که مطالبی در مسائل اقتصادی نوشته بود، کرسی اقتصادی سیاسی را در کالج ترینیتی ایجاد کرده بود و لانگ‌فیلد اولین کسی بود که این کرسی را از سال ۱۸۳۲ تا ۱۸۳۶ در اختیار داشت. لانگ‌فیلد، مایوس از رفتاری که با او و درس‌هایش شد، در دهه ۱۸۴۰ به حقوق روی آورد. تجربیات او در دادگاه مستغلات ایرلند باعث شد که لانگ‌فیلد به سیاست‌های اقتصادی مداخله‌گرایانه دولت گرایش پیدا کند که درست مغایر نظرات پیشین او در موافقت با آزادی تجارت بود. او در گزارشی که در سال ۱۸۷۲ به «انجمن پژوهش‌های اجتماعی و آماری» ایرلند نوشت، از صندوق‌های بازنشستگی، آموزش و پرورش دولتی، بهداشت رایگان و مقررات خانه‌سازی برای تنگدستان حمایت نمود. لانگ‌فیلد در سال ۱۸۸۴ در ۸۲ سالگی درگذشت.
ارسال نظر