توفان در سیستان‌وبلوچستان
شبح «شاهین» بر فراز سیستان‌وبلوچستان
عكس: ایسنا
هنگامه علیقلی: مردم سیستان و بلوچستان از دیروز در وضعیت اضطراری به سر می‌برند. از دو روز گذشته هواشناسی نسبت به وقوع توفان هشدار داده بود. تا جایی که مسوولان هواشناسی استان به استانداری و سایر ارگان‌ها‌ی ذی‌ربط اطلاع داده بودند که صیادان و قایقرانان را از رفتن به دریا منع کنند. هواشناسی این استان همچنین اعلام کرد که همه کشتی‌هایی که از بنادر ایران قصد سفر به هند و پاکستان را دارند، روزهای نهم و دهم مهر باید مدام به هشدارهای هواشناسی توجه کنند تا خطری آنها را حین سفر به دریا تهدید نکند. زیرا سفر دریایی به فراساحل، هند و پاکستان خطرناک است. اما چرخند حارهای «شاهین» از سواحل مکران به سرعت خود را به سیستان و بلوچستان رساند و وضعیت دشوار و بغرنجی را برای مردم رقم زد و چراغ‌ها‌ی هشدار، پس از رسیدن شاهین به استان سیستان و بلوچستان قرمز شد. ارتفاع امواج ناشی از شاهین در سواحل جنوب شرق کشور به ۴ متر یعنی بالاتر از سقف یک خانه یک طبقه رسید.بنا به اطلاعات موجود این توفان در مسیر دریای عمان شکل گرفته و کارشناسان هواشناسی امیدوار بودند بادهای ۱۲۰ روزه زابل، مسیر این توفان حارهای را تغییر دهد. به همین دلیل بیشترین میزان هشدار‌دهی از سوی مسوولان این بود که سیستان و بلوچستان در وضعیت نارنجی قرار خواهد گرفت، اما شاهین همچون شبحی آسمان استان سیستان و بلوچستان را دربرگرفت. این توفان‌های حارهای هر سال با امواجی بالاتر از شش متر به سواحل چابهار می‌رسند، اما امسال کمی زودتر از راه رسیدند. محمدرضا سالاری فنودی، رئیس هواشناسی دریایی چابهار به «ایسنا» گفت: پیش‌بینی می‌کردیم اثر این توفان در سواحل جنوبی کمتر باشد، اما این‌چنین نشد و قدرت شاهین بیشتر از بادهای۱۲۰ روزه زابل بود.
سالاری فنودی همچنین به صیادان و کشتیرانان هشدار داد که تا یک هفته آتی هر گونه هشدارهای هواشناسی را جدی بگیرند.
امدادگران در آماده‌باش
پس از آنکه مدرس خیابانی، استاندار سیستان و بلوچستان وضعیت قرمز را در جنوب این استان اعلام کرد ادارات این استان تعطیل شدند و نیروهای امدادی به حالت آماده‌باش درآمدند.
مدرس خیابانی به مردم اعلام کرد که محافظت از جان شهروندان این استان در اولویت است، بنابراین از مردم مجدانه درخواست کرد از تردد در حاشیه رودخانه‌های فصلی و نزدیک شدن به دریا پرهیز کنند. او در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما گفت: آمادگی‌ها برای بحران توفان پیش‌رو در بالاترین سطح باید باشد. استاندار سیستان و بلوچستان به مردم اطمینان داد که تمام توان و تجهیزات استان را برای محافظت از جان‌ومال مردم به کار خواهد گرفت و برای جلوگیری از حوادث احتمالی و مقابله با بحران تدابیر لازم اندیشیده شده است. با آنکه ادارات، مدارس و کلیه فروشگاه‌های ۸ شهر درگیر با توفان به ویژه چابهار از سوی استانداری سیستان و بلوچستان تعطیل اعلام شد اما گروهی از مردم برای دیدن توفان و قدم زدن زیر باران شدید، لب ساحل آمده بودند. این در حالی است که ستاد مدیریت بحران استان و کلیه نیروهای امدادی در حالت آماده‌باش قرار دارند.
به گفته مدرس خیابانی ۱۱ شهر با توفان درگیر خواهند شد و برای جلوگیری از خسارت شدید برای این شهر‌ها برنامه‌ریزی شده است. چابهار، کنارک، دشتیاری، زرآباد، فنوج، قصرقند، سرباز، نیکشهر، جنوب ایرانشهر، بزمان، سراوان، سیب سوران و مهرستان ازجمله شهرهای درگیر با توفان هستند.
خسارات ناشی از توفان شاهین
توفان شاهین تلفات جانی نداشته، اما برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که بیشترین خسارت را تا لحظه نگارش این گزارش بر اسکله صیادی پسابندر در شهرستان دشتیاری وارد کرده و موجب خسارت به شناورهای صیادی این بندر شده است. پسابندر یکی از ۸ بندر صیادی سواحل مکران است و نقش بسزایی در تامین ماهیان تجاری و تن کشور دارد؛ سازمان شیلات برآورد کرده که بیش از نیمی از ماهیان تجاری و صنعتی (ماهیان تن) کشور را بنادر سیستان و بلوچستان در سواحل مکران تامین می‌کنند که بندر پسابندر در کنار بندر بریس در شهرستان دشتیاری و بندر کنارک در شهرستان کنارک بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
عادل عفتی، فرماندار دشتیاری علت خسارت به اسکله و شناورهای بندر صیادی منطقه دشتیاری را نداشتن حوضچه آرامش عنوان کرد. به گفته وی تمهیدات لازم در این بندر اندیشیده شده و ستاد مدیریت بحران در شهرداری بندر بریس که فاصله چندانی با پسابندر ندارد و یکی از نقاط ورودی این توفان محسوب می‌شود، مستقر شده است. همچنین در پی این توفان ۸ شهر استان سیستان و بلوچستان درگیر و ادارات آنها تعطیل و جاده «مرز ریمدان» هم در اثر آبگرفتگی بسته شد. بنا به گزارش‌های موجود به دلیل آبگرفتگی تردد در کوچه‌ها‌ی چابهار نیست.
مرز بین‌المللی ریمدان که در کنار مرز میرجاوه و پیشین جزو سه مرز بین‌المللی ایران و پاکستان و البته به‌صرفه‌ترین و اقتصادی‌ترین راه برای مبادلات تجاری دو طرف است که تا پیش از وقوع توفان روزانه بیش از ۱۰۰ کامیون کالا از جمله، کاشی و سرامیک، سیمان، قیر، دوغ و سایر کالاها از این مرز و از طریق ایران به پاکستان صادر می‌شد.
ستاد مدیریت بحران دشتیاری اعلام کرده در این مرز بیش از ۵/ ۲۶ میلی‌متر باران باریده که جاده مرز دچار آبگرفتگی شدید شده است و واردات و صادرات فعلا متوقف است. به گفته عفتی، فرماندار دشتیاری بارندگی‌ها در نقاط مختلف شهرستان از ۲۰ میلی‌متر شروع شده و در حال افزایش است و در نگور ۵/ ۲۶ میلی‌متر، در بریس ۴۴ میلی‌متر و در باهوکلات ۱۸ میلی‌متر باران باریده است و انتظار می‌رود شدت بارش‌ها بیشتر شود.
دسترسی به ساحل در چابهار مسدود شد
همچنین رحمدل بامری، فرماندار چابهار به خبرگزاری تسنیم گفت: لایروبی مسیل‌های شهری و روستایی تا حد امکان انجام شده است و در اسکله‌هایی که بیشترین احتمال خسارت را می‌رفت از جمله اسکله‌های صیادی، رمین، هفت‌تیر و تیس شناورها به ساحل منتقل شده‌اند.
به گفته فرماندار چابهار، تمام نقاط دسترسی به ساحل توسط نیروهای امدادی مسدود شده است و کالاها و مواد خوراکی ذخیره برای بخش‌های پلان، پیرسهراب و بخش مرکزی از سوی هلال‌احمر فرستاده شده است تا در صورت نیاز بین حادثه‌دیدگان تقسیم شود. بامری گفت: تمامی ادارات، مدارس، بانک‌ها و دانشگاه‌های سطح شهرستان به جز ارگان‌ها و نهادهای اضطراری و خدمات‌رسان مانند ادارات آب، برق، تلفن و بیمارستان‌ها تعطیل شده است. وی افزود: مدل‌های پیش‌یابی نشان می‌دهد که تا ۴۸ ساعت آینده و در مناطق فراساحل بیشینه سرعت وزش باد ناشی از این چرخنده به ۱۱۰ تا بیش از ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد و بارش‌های رگباری آن تا حدود ۳۰۰ میلی‌متر برآورد می‌شود. معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: بررسی اطلاعات سینوپتیکی ایستگاه‌های هواشناسی شمال غرب هند نیز نشان می‌دهد که پیش از تبدیل کم فشار حارهای به چرخند حارهای ظرف ۴۸ ساعت در ایستگاه‌های «راجکوت» ۲۹۸، «وراوال» ۲۲۵ و «باوناگار» ۱۸۷ میلی‌متر باران ثبت شده است.
این چرخند در حال حاضر حدود ۴۵۵ کیلومتر از بندر چابهار و ۳۸۰ کیلومتر از بندر گواتر در جنوب شرق کشور فاصله دارد و تاکنون بیشترین سرعت وزش باد آن در فراساحل ۴۵ نات معادل ۸۳ کیلومتر بر ساعت گزارش شده است. رئیس گروه پیش‌بینی و هشدار هواشناسی سیستان و بلوچستان افزود: بر اساس آخرین خروجی نقشه‌های پیش‌یابی و مدل‌های جوی پیش‌بینی می‌شود چرخند شاهین در ساعات آینده قدرتمند‌تر شود و بیشینه سرعت باد آن در فراساحل به ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت نیز برسد.
سیستان و بلوچستان در محاصره ۶ مخاطره جوی
همچنین ملاشاهی، رئیس گروه پیش‌بینی و هشدار هواشناسی سیستان و بلوچستان دو روز قبل پیش‌بینی کرده که تا یکشنبه حداقل شش مخاطره جوی شامل بارش شدید، رعد و برق و صاعقه، تندبادهای شدید و گردوخاک، سیلاب، بالاآمدن آب دریا و رودخانه‌های فصلی، افزایش ارتفاع موج و متلاطم شدن دریا در نیمه جنوبی استان رخ دهد. در شمال استان نیز توفان گردوخاک روی خواهد داد.
ملاشاهی با بیان اینکه سازمان هواشناسی چند هشدار قرمز و نارنجی درباره شرایط خاص جوی سیستان و بلوچستان صادر کرده است، گفت: هشدارهای مشابهی نیز به صورت جداگانه از سوی اداره کل هواشناسی استان نیز صادر و به مدیریت بحران و فرمانداری‌ها ارسال شده است.
توفان سه روز می‌ماند
همچنین «ایرنا» در خبری دیگر به نقل از منصور بیجار، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان گفت: براساس پیش‌بینی‌های هواشناسی استان در دو موضوع توفان مساله‌ساز است. یکی در شمال و دیگری در جنوب استان که پیش‌بینی شده است به مدت سه روز توفان با سرعت بیشتر از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت، استان را درنوردد. به گفته بیجار، این موضوع باعث می‌شود بحث ریزگردها مشکلاتی را برای مردم آنجا ایجاد کند به همین جهت جلسه ستاد مدیریت بحران سیستان و بلوچستان تشکیل و قرار شد اطلاع‌رسانی و اتخاذ تمهیدات لازم انجام شود. بیجار افزود: پیرو جلسه ستاد مدیریت بحران پیش‌بینی احتمال قطعی آب و برق یا موضوعات دیگری که بخواهد پیش بیاید آن را انجام دادیم و ابلاغ شد و ستاد مدیریت بحران هم تصمیم گرفت از نزدیک این موضوعات را رصد و با تعدادی از مدیران تقسیم کار انجام شود.
مراجعه ۵۲ نفر به بیمارستان‌ها‌ی سیستان و بلوچستان
ا‌زسو‌ی دیگر در پی وقوع شاهین در سیستان و بلوچستان، مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور اعلام کرد: از ساعت ۳ بامداد دیروز ۵۲نفر به مراکز درمانی در برخی از مناطق سیستان و بلوچستان مراجعه کرده‌اند و عمده مشکلات آنها چشمی، تنفسی و قلبی بوده است.
به گزارش روابط عمومی سازمان اورژانس ایران و به گفته خالدی، اینکه ۵۲ نفر طی دو روز گذشته به مراکز درمانی شهرهای فوق‌الذکر مراجعه کرده‌اند، افزود: در مناطق زابل، زهک، هیرمند-نیمروز و هامون سه نفر به دلیل توفان بستری شدند که این بیماران پس از دریافت خدمات درمانی لازم، ترخیص شدند.
