بعد از ۴۴سال صورت می‌گیرد
سفر نخست‌وزیر کره‌جنوبی پس از ۴۴ سال به ایران
عکس: هادی زند، ایسنا
چونگ سی کیون، نخست‌وزیر کره جنوبی در سفر سه‌روزه خود به ایران که اولین سفر یک نخست‌وزیر کره جنوبی در ۴۴ سال گذشته است با برخی از مقامات کشورمان دیدار و رایزنی خواهد کرد. براساس آنچه اعلام شده است، چونگ سی کیون، نخست‌وزیر کره جنوبی پیش از این نیز در قامت رئیس پارلمان این کشور و به‌منظور شرکت در مراسم تحلیف حسن روحانی به تهران سفر کرده بود. وی در سفر جاری که برای نخستین بار به‌عنوان نخست‌وزیر صورت گرفته است، با اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و همچنین علی لاریجانی مشاور مقام معظم رهبری دیدار و رایزنی خواهد داشت.
سفر سه‌روزه نخست‌وزیر کره جنوبی به ایران دو روز پس از آزادی کشتی توقیف‌شده این کشور انجام می‌گیرد. دو روز پیش وزارت خارجه کره جنوبی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد ایران نفتکش توقیف‌شده «هانکون چیم» و ناخدای این کشتی به همراه ۱۲خدمه آن را آزاد کرده است. نفتکش هانکون چیم ۱۵ دی‌ماه از سوی سپاه پاسداران، به‌دلیل «نقض پروتکل‌های زیست‌بومی خلیج فارس» در نزدیکی تنگه هرمز توقیف شده بود. همچنین در این سفر که با پیشنهاد دولت کره جنوبی انجام می‌گیرد، مقامات دو کشور در ارتباط با روابط دوجانبه و بین‌المللی رایزنی خواهند کرد و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شود، یکی از اصلی‌ترین موضوعات رایزنی بین مقامات ایران و کره بحث «آزاد شدن پول‌های بلوکه شده» ایران در کره جنوبی است. تاکنون مقامات کره جنوبی در ارتباط با آزادشدن این پول‌ها اظهارات و وعده‌های مختلفی را مطرح کرده‌اند؛ ولی در عرصه عمل شاهد اتفاق چندانی نبوده‌ایم و اکنون این موضوع (پول‌های بلوکه‌شده ایران از سوی کره) و عدم انجام اقدامات عملی از سوی دولت کره برای آزادسازی آن، روابط دوجانبه را تحت تاثیر خود قرار داده است. چنان‌که به نوعی می‌توان گفت در حال حاضر روابط دو کشور، در گروگان بی‌عملی کره جنوبی در این زمینه قرار گرفته است و این انتظار وجود دارد که چونگ سی کیون در این سفر با راهکاری عملی که مورد قبول دوطرف باشد، برای آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده کشورمان به تهران آمده باشد.مقامات کره‌ای در طول سال‌های اخیر، به بهانه تحریم‌های آمریکا و نوع رابطه‌ای که این دو کشور با یکدیگر دارند، از آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران خودداری کرده و تحقق این امر را منوط به چراغ سبز آمریکا کرده‌اند؛ درحالی‌که به نظر می‌رسد کره‌ای‌ها باید به این نتیجه برسند که راهکار برای حل این موضوع راهکار آمریکایی نیست و دو کشور باید براساس ابتکارات به راهی برای حل این موضوع دست یابند؛ چنان‌که ایران نیز پیشنهادهای مشخصی را در این ارتباط به طرف‌های کره‌ای ارائه کرده است.ایران و کره جنوبی حدود ۶۰ سال روابط دوستانه‌ای را تجربه کرده‌اند که در چند سال اخیر به‌خصوص بعد از خروج آمریکا از برجام با پیروی شرکت‌ها و بانک‌های کره‌ای از تحریم‌های آمریکا، این روابط دچار چالش جدی شده است. همان‌طور که اشاره شد، یکی از چالش‌های عمده «پول‌های بلوکه‌شده» مردم ایران در کره جنوبی است؛ پولی که گفته می‌شود بالغ بر ۷میلیارد دلار است و قطعا آزادسازی آن می‌تواند تاثیر نسبتا عمده‌ای در وضعیت اقتصادی ایران داشته باشد.سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز قبلا گفته بود چونگ سی کیون در دیدار خود از ایران درباره موضوع «محدودیت‌های غیرقانونی ایجادشده برای دسترسی به منابع بانک مرکزی در این کشور» صحبت خواهد کرد.کره جنوبی بارها اعلام کرده بود که برای پرداخت بدهی خود به ایران آماده است، اما به خاطر تحریم‌های ایالات متحده علیه فعالیت‌های مالی و بانکی ایران، قادر به این کار نیست.
ماجرای منابع بلوکه شده
یکی از موضوعات مهمی که در یک سال اخیر میان کره‌جنوبی و ایران وجود داشته، امکان استفاده از دلارهای مسدودی بوده است. در سه سال گذشته همواره تلاش‌های مقامات ایرانی برای آزادسازی منابع بلوکه شده با شکست روبه‌رو شد، اما در ماه‌های اخیر صحبت‌هایی مبنی بر آزادسازی منابع کره ای ارائه شده بود. اولین سیگنال پس از دیدار همتی با سفیر کره‌جنوبی ارائه شد. همتی در آن زمان نبود اراده در مسوولان کره‌ای را مشکل مذاکرات درباره این منابع معرفی کرده و گفت: «اراده سیاسی در مسوولان کشور کره‌جنوبی برای حل این موضوع نیست، اما این بار قول داده‌اند تا با دست پر برگردند و این قولی است که قائم‌مقام وزارت امور خارجه این کشور داده است» در پی این رایزنی‌ها مقامات کره‌ای اعلام کردند که آمریکا موافقت خود را با آزادسازی دارایی‌های ایران در کره و انتقال آن از طریق کانالی مالی در سوئیس اعلام کرده است؛ کره‌ای‌ها در ادامه اعلام کردند که جزئیات چگونگی انتقال باید به بحث گذاشته شود. با توجه به اینکه به‌رغم این اخبار مثبت، خبری از آزاد سازی این منابع منتشر نشد، سوالات متعددی میان فعالان و تحلیلگران اقتصادی به وجود آمده بود.
تکذیب همتی
در آخرین اظهارنظر، رئیس‌کل بانک مرکزی، آزادسازی منابع کره‌جنوبی را رد کرد. هفته گذشته عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی، درباره سرنوشت منابع بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی در کلاب‌هاوس گفت: در این زمینه هنوز اتفاقی نیفتاده است. این منابع که به گفته همتی 7 میلیارد دلار است، مدت‌ها است که در دستور مذاکره با مقامات کره‌جنوبی است. رئیس‌کل بانک مرکزی درباره منابع بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی گفت: «درخصوص کره‌جنوبی صحبت‌های بسیاری می‌شود که این موارد را تکذیب می‌کنم. مسوول آن پول‌ها بانک مرکزی است و در این زمینه هنوز اتفاقی نیفتاده است» وی در ادامه استفاده از این منابع را حق کشور دانست و با اشاره به میزان این منابع افزود: «۷ میلیارد دلار منابع بلوکه شده در کره‌جنوبی باید هر چه زودتر آزاد شود و قطعا پیگیر دریافت جریمه آن هم خواهیم بود.» این در حالی است که همتی دربهمن ماه 99 اعلام کرده بود «عملیات آزادسازی منابع مسدودی آغاز شده است و در حال حاضر بخشی از این منابع آزاد شده است و در حال استفاده از آن هستیم و بخش دیگر نیز به‌تدریج و با تحولات آتی آزاد خواهد شد»
مهمترین موضوع سفر
اگرچه به‌صورت رسمی اعلام نشده است، اما به نظر می‌رسد که مهمترین موضوع سفر نخست وزیر کره‌جنوبی به ایران، بحث درخصوص آزادسازی منابع ارزی در این کشور است. با توجه به همکاری‌های اخیر بین ایران و کره‌جنوبی و مذاکرات به وقوع پیوسته بین مسوولان ایرانی و کره‌ای انتظار می‌رود این منابع در آینده‌ای نزدیک وارد کشور شوند. این موضوع زمانی تقویت می‌شود که گفت‌وگو‌های برجامی از سر گرفته شده و با توجه به حساسیت موضوع، اولین اقدام از طرف مقابل به منظور اعتمادسازی و نشان دادن حسن نیت می‌تواند در گام اول آزاد سازی منابع بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی باشد. اگر ایران بتواند به منابع ارزی خود در خارج از کشور دسترسی داشته باشد می‌تواند ابتکار عمل را در بازار ارز در دست گرفته و جلوی نوسان‌‌های کوتاه‌مدت در این بازار را بگیرد. در این بین با آزادسازی منابع ایران در کره می‌توان نتیجه گرفت که ایران بتواند بازار ارز را مدیریت کند. حال باید دید که آزاد سازی یک میلیارد دلار منابع ایرانی در کره‌جنوبی به کجا می‌رسد تا بتوان به تصویر مشخص‌تری از تاثیر منابع آزاد شده بر اقتصاد ایران پیدا کرد. البته رئیس‌کل بانک مرکزی بارها تایید کرده که این منابع متعلق به بانک مرکزی بوده و دولت معادل ریالی این منابع را پیش تر دریافت کرده است.
