هیچ کسی به برجام اضافه نخواهد شد
«نه» تهران به پیشنهاد پاریس
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه روز جمعه ۱۰ بهمن ماه به شبکه العربیه گفت که عربستان سعودی باید بخشی از مذاکرات بر سر توافق با ایران باشد. رئیس‌جمهور فرانسه اعلام کرد که مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای با ایران سختگیرانه خواهد بود. وی با طرح این ادعا که «زمان باقی مانده برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بسیار کوتاه است» گفت که باید از اشتباه توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که در آن قدرت‌های منطقه‌ای از توافق با تهران خارج بودند، خودداری شود.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در واکنش به این اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه، وی را به خویشتن‌داری و پرهیز از مواضع شتابزده و نسنجیده دعوت کرد و گفت: «برجام یک توافق چندجانبه بین‌المللی است که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تایید و تثبیت شده، و به هیچ‌وجه قابل مذاکره مجدد نیست و طرف‌های آن هم مشخص و غیرقابل تغییر هستند.» این سخنان مکرون حتی از سوی اتحادیه اروپا نیز رد شد و این اتحادیه، سخنان رئیس‌جمهوری فرانسه درباره حضور عربستان در مذاکرات هسته‌ای با ایران را «موضع شخصی» او دانست و تاکید کرد که اتحادیه اروپا به توافق برجام کنونی پایبند است.
سفر قریب‌الوقوع مکرون به ریاض
با این وجود ظاهرا رئیس‌جمهور فرانسه قصد کوتاه آمدن از مواضع خود را ندارد و بر اساس گزارش برخی منابع دیپلماتیک غربی در عربستان سعودی قرار است، وی سفری قریب‌الوقوع به ریاض داشته باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، این منابع تاریخ این سفر را اواسط ماه جاری میلادی اعلام کردند و گفتند که مکرون در این سفر با «سلمان بن‌عبدالعزیز» شاه سعودی و «محمد بن‌سلمان» ولیعهد این کشور دیدار می‌کند. به نوشته روزنامه «القدس العربی»، منابع مذکور همچنین گفتند که بررسی برنامه هسته‌ای ایران، تقویت همکاری دوجانبه به‌ویژه در زمینه نظامی و اوضاع لبنان در اولویت گفت‌وگوهای مکرون با مقامات سعودی قرار دارد.
زیاده‌خواهی اعراب
همچنین پس از این سخنان مکرون بود که دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس در اظهاراتی گفت که هر گونه مذاکرات با ایران بر سر توافق هسته‌ای باید با نظر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس همراه باشد. این موضع کاملا هماهنگ شده را نیز پیش‌تر امارات‌عربی‌متحده، عربستان و بحرین همزمان با قوت گرفتن احتمال بازگشت آمریکا به برجام و مذاکرات جدید تکرار کرده بودند. مقامات ایران بارها تاکید کرده‌اند که توافق هسته‌ای یک سند امضا شده و تصویب شده در شورای امنیت سازمان ملل است و قابل مذاکره مجدد نیست.
نایف الحجرف، دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس روز یکشنبه ۱۲ بهمن در گفت‌وگو با شبکه العربیه به طرح ادعاهایی علیه ایران پرداخت و در گزافه‌گویی جدید خود، خواستار درنظر گرفتن دیدگاه کشورهای عضو شورا در مذاکرات غرب با ایران شد. به گزارش «ایسنا»، نایف الحجرف در این مصاحبه گفت: «ما به وضوح و بدون هیچ ابهامی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران و توافقی که بین اعضای دائمی (شورای امنیت) و آلمان منعقد شد، سه اصل اساسی را بیان کردیم: اول اینکه امنیت منطقه یک مساله غیرقابل تقسیم است. بنابراین، هیچ توافقی در مورد امنیت منطقه بدون در نظر گرفتن نظر همه کشورها وجود ندارد و ما رهبران اصلی در این زمینه هستیم.» او در ادامه مدعی شد که نگرانی‌هایی مشروع درخصوص توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ وجود دارد و از همان ابتدا هم کوتاهی در این زمینه وجود داشت. الحجرف در اظهارات مداخله‌جویانه و زیاده‌خواهانه خود به انتقاد از برخی شروط توافق هسته‌ای، ازجمله بندغروب پرداخت و گفت: باید اراده سیاسی حقیقی وجود داشته باشد. تمام طرف‌ها، اعم از کشورهای منطقه یا کسانی که از توافق حمایت می‌کنند باید این مساله را مطرح کنند تا یک مکانیزم پیگیری روشنی وجود داشته باشد. وزیرخارجه عربستان سعودی نیز پیش‌تر تاکید کرده بود که مقام‌های این کشور درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران با آمریکا و اروپا وارد گفت‌وگو خواهند شد. فیصل بن‌‌فرحان مدعی شده که فعالیت‌های ایران در «به هم زدن امنیت و ثبات» محور این گفت‌وگوها خواهند بود. او با اشاره به برنامه‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفته است که «امنیت منطقه» در صدر اولویت دولت آمریکا و کشورهای اروپایی قرار دارد و عربستان مطمئن است که در همکاری با این کشورها «بر این چالش‌ها» غلبه خواهند کرد. علاوه بر عربستان، پیش‌تر امارات نیز اعلام کرده بود کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس باید در مذاکرات جدید هسته‌ای با ایران حضور داشته باشند و این مذاکرات موضوع موشک‌های بالستیک ایران و حمایت این کشور از نیروهای نیابتی آن را نیز در بر بگیرد. درحالی‌که مقامات ایران بارها به‌طورجدی تاکید کرده‌اند که توافق هسته‌ای یک سند امضا شده و تصویب شده در شورای امنیت سازمان ملل است و قابل مذاکره مجدد نیست، اما برخی مقامات آمریکایی و اروپایی به تازگی موضع جدیدی مبنی بر انجام مذاکرات مجدد با تهران بر سر این توافق را مطرح می‌کنند که اظهارات دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس نیز در همین راستاست.
برجام با خون جگر حاصل شد
همچنین رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش در جلسه هیات دولت با اشاره به تلاش‌هایی که برای حصول توافق برجام صورت گرفت، گفت: «یک کاری انجام دادیم که محصول تلاش زیادی بود. ۱۰ سال مذاکره شد. تلاش شد، اما نتیجه حاصل نشد. در آغاز دولت یازدهم حدود دو سال تلاش و فعالیت شد، این همه خون جگر خورده شد تا به یک توافق رسیدند. این توافق چیزی نیست که به سادگی به دست آمده باشد. این توافق است، می‌خواهند اهلا و سهلا، همه پای تعهد بیایند، نمی‌خواهند هم اهلا و سهلا دنبال زندگی خود بروند.» روحانی با تاکید بر اینکه ما کار خودمان را انجام می‌دهیم، اما احساس ما این است که افکار عمومی جهان، سیاستمداران جهان حتی بسیاری از سیاستمداران در خودِ آمریکا معتقدند که برجام می‌تواند برای امنیت، صلح، پیوند جامعه و تعامل جامعه جهانی مفید باشد، گفت: «ما هم با همین مبنا پیش می‌رویم، اما آمریکایی‌ها باید بدانند آنها تا امروز ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ هستند، دائم بحث برجام نکنند. این بحث ایران نیست، این قطعنامه مورد اتفاق شورای امنیت سازمان ملل است. شما هر لحظه که صبر کنید، جرم بالاتری انجام دادید.» رئیس‌جمهور اضافه کرد: «شما قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کردید. به قطعنامه برگردید، به قانون برگردید، به مقررات بین‌المللی برگردید. البته اگر برگشتید ما هم به‌طور کامل به تعهدات‌مان عمل خواهیم کرد. ما قطعنامه را نقض نکردیم که بیاییم اصلاح کنیم. ما از برجام خارج نشدیم که برگردیم. ۷ تا صندلی بود، ما ۶ تا نشستیم، یک نفر از اینها یکدفعه جنون ادواری گرفت و بلند شد و بیرون رفت. حالا یک مقدار عقل پیدا کرده و جنون ادواری تمام شد، می‌خواهد سرِ میز خود برگردد، با بقیه چه کار دارد؟»
حسن نیت در برابر حسن نیت
رئیس‌جمهور ایران با بیان اینکه اگر هرگونه حسن‌نیت دیدیم، پاسخ آن حسن‌نیت خواهد بود، ادامه داد: «اگر هرگونه اقدامی در مقام عمل دیدیم، پاسخ آن اقدام خواهد بود. اگر تعهد کامل بود از طرف ما هم تعهد کامل خواهد بود. امیدوارم همه ملت‌ها، جوامع بتوانیم در کنار یکدیگر آنچه منفعت جهان است، منفعت منطقه است، منفعت صلح جهانی است، با هم انجام دهیم و به مقصدی که به نفع همه است دست یابیم.»
