روانچی: بازگشت آمریکا به برجام نباید مشروط باشد
وقتی آمریکا خودش تعهداتش را انجام نمیدهد و جلوی کشورهای دیگر را هم میگیرد، نقض فاحش برجام و قطعنامه است و در این شرایط آمریکا در موقعیتی نیست که بگوید تکلیف من را روشن کن که در آینده چه کار خواهیم کرد، تا من (آمریکا) به برجام برگردم. حرف ما این است که شما از اول بیخود از برجام بیرون رفتی و الان زمان این نیست که درباره اینکه در آینده چه بحثهایی را در چارچوب برجام و کمیسیون مشترک دنبال میکنیم، صحبت کنیم. وقتی همه به تعهداتشان برگشتند درباره آینده صحبت میکنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر ببینید بعد از مدتی بایدن هم سعی در بازی دادن دارد و تعهدات کامل اجرا نمیشود چه تصمیمی اتخاذ میکنید، گفت: باید در عمل ببینیم چه میشود. اما مهم است که تصمیم برای بازگشت به برجام از سوی آمریکا با اما و اگر و شرط و شروط همراه نباشد یا در اجرا شرط و شروط نگذارند. با توجه به سابقه خراب آمریکاییها، آنها باید نشان دهند که صادق هستند.
تختروانچی ادامه داد: در دولت اوباما نقض برجام را شاهد بودیم و آقای ظریف نامهنگاری را از همان ابتدا شروع کرد و این نامهها که با نماینده سیاست خارجی در اتحادیه اروپا انجام شد ثبت شده است. آنها از همان ابتدا با بدعهدی کارشان را شروع کردند و اوج آن هم در زمان ترامپ بود که از برجام خارج شد، از این رو باید حواسمان باشد که ببینیم وقتی تحریم لغو میشود در عمل چه اتفاقی میافتد. وقتی کالایی را میخواهیم بفروشیم چه اتفاقی میافتد؟ آیا بیمه و نقل و انتقال و خدمات جانبی آن هم انجام میشود یا خیر. ما باید دقت کنیم که تمام این مراحل کاملا حسابشده و براساس آنچه در برجام پیشبینی شده، باشد.
وی گفت: در برجام نوشته شده که روابط تجاری ایران با دنیا باید تسهیل شود، ما همین را میخواهیم و این شاید زمان ببرد اما این به معنی آن نیست که آنها در اجرای تعهداتشان زمان زیادی دارند. آنها باید تعهداتشان را انجام دهند. اینکه شرایط عمومی در دنیا بهگونهای باشد که تعامل با ایران زمانبر باشد بحث دیگری است. برجام به آنها زمان نداده که تعهداتشان را به تاخیر بیندازند یا زمان زیادی را برای اجرای آنها صرف کنند. ممکن است آنها بگویند که مشکلی برای تسهیل روابط ایران با دنیا نداریم اما پشت پرده به کشورها فشار بیاورند با ایران تعامل نکنند، این یعنی بدعهدی. ما از ابتدا به طرف مقابل اعتماد نداشتیم و برجام هم بر همین اساس نوشته شده است.
تختروانچی در پاسخ به این پرسش که با وجود بیاعتمادی شدیدی که میان ایران و آمریکا از ابتدا بوده است و در چند سال گذشته بیشتر هم شده است اصلا امکان ادامه بحث حتی بر سر برجام میتواند وجود داشته باشد، اظهار کرد: واقعیت قضیه این است که وقتی با حکومتی سر و کار دارید که بزرگترین جنایت یعنی ترور یک فرمانده عالی نظامی ایران را انجام داده است از این رو هیچ اعتمادی به آنها نیست. حتی در دوره اوباما آنها به تعهداتشان عمل نمیکردند و در دوره ترامپ هم شمشیر را از رو بستند. معلوم است که دیگر اعتماد نداریم. حرف ما به آنها این است که تصمیم سیاسیتان را بگیرید و به میدان بیایید تا ببینیم چه میشود.
شرایط فعلی با زمان اوباما متفاوت است
تختروانچی در پاسخ به این پرسش که از نظر شما سیاست خارجی جو بایدن ادامه سیاست باراک اوباماست، با تاکید بر اینکه قضاوت درباره سیاست خارجی بایدن زود است، گفت: علائمی وجود دارد که سیاست خارجیاش چه میشود اما برای قطعی صحبت کردن درباره آن هنوز خیلی زود است. طبیعی است در مقایسه با دوره ترامپ آن بددهنی که او حتی نسبت به همپیمانانش داشت را احتمالا دیگر شاهد نخواهیم بود یا بیشتر روی چندجانبهگرایی تمرکز میکنند که ادامه کار دولت اوباماست، اما اینکه شبیه دولت اوباماست، باید صبر کنیم ببینیم چه میشود. بایدن وقتی معاون رئیسجمهور بود در مقایسه با اوباما تجربه سیاست خارجی بیشتری داشت و وزن قابلتوجهی هم داشت، اگر چه در ادامه، اوباما سیاست خارجی را دست گرفت. تیم فعلی بایدن و افراد تیم سیاست خارجی و امنیت ملیاش، موثرتر از دوره اوباما هستند اما شرایط فعلی متفاوت از آن زمان است. از اینرو نمیتوان گفت همان سیاست خارجی را ادامه میدهد.
برگشت آمریکا زمان زیادی نیاز ندارد
تختروانچی گفت: نمیدانم چه زمان به جلسات کمیسیون مشترک میرسیم، اگر تصمیم سیاسی برای بازگشت به تعهداتشان بگیرند زمان زیادی نمیبرد. بایدن باید تصمیم بگیرد که میخواهد از تحریم بهعنوان یک اهرم استفاده کند یا خیر. از نظر ما اگر بخواهد از اهرم تحریمها همچنان استفاده کند، ادامه همان سیاست فشار حداکثری ترامپ است. به نظر ما برگشت به تعهدات زمان زیادی نیاز ندارد. شاید کارهایی بوروکراتیک بخواهد اما این هم زمان طولانی نیاز ندارد. اگر تصمیم سیاسی گرفته نشود و قصد بازی داشته باشند و بخواهند شرایط را کش دهند و بخشی از تحریم را کنار بگذارند و بخشی دیگر را نه و همان مواضع ترامپ در دولت بایدن با زرق و برق اجرا شود چه فرقی با قبل خواهد کرد!
وی ادامه داد: به محض اینکه بایدن تصمیم سیاسی خود را گرفت و در اجرا هم صداقت داشت و ما این صداقت را دیدیم و کارها خوب پیش رفت میتواند کارهای آنها و ما به سرعت شروع شود. نماینده دائم ایران در سازمان ملل درباره تحریمهای جدیدی که آمریکا علاوه بر تحریمهای هستهای بعد از خروج از برجام به نامهای دیگر علیه کشورمان اعمال کرد اما در عمل کمابیش همان تحریمهای هستهای هستند، اظهار کرد: از نظر ما همه اینها نقض برجام است. در متن برجام است که نمیتوانید تحریمهای جدیدی وضع کنید که در اصل همان تحریمهای قبلی تحت عنوان دیگری است. دیگر اینکه اینها تقلب کردند و آمدند فلان ارگان ما را که تحت تحریم هستهای بوده است در قالب تحریم تروریستی آوردند اما اینها نباید این طور بماند. روشن است در برجام که چه تحریمهایی باید برداشته شود. اگر بخواهند با این مساله بازی کنند مشخص است که علاقهمند به رفع مساله نیستند.