نمایندگان مجلس از پاسخ‌های وزیر خارجه قانع نشدند
دو کارت زرد مجلس به ظریف در یک روز
عکس: فرج صمدى، خانه ملت
در ابتدای این جلسه پس از طرح سوال کریمی‌قدوسی از سوی ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، نماینده مشهد به بیان چرایی سوالش از وزیر امورخارجه درخصوص علت مصاحبه ظریف با مجله «اشپیگل» سه هفته بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی پرداخت. وی گفت: آقای ظریف بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی مصاحبه‌ای داشت مبنی‌بر اینکه همچنان آماده مذاکره با آمریکا هستیم. یک هفته قبل از آن هم در دوحه با برگمن، افسر سابق رژیم صهیونیستی ملاقاتی داشتید که این شهادت زیرساخت‌هایی را فراهم کرد که توافقی بود که نمادش برجام بود؛ همان برجامی که چند روز قبل خطاب به اروپایی‌ها اعلام کردید، ایران برجام را زنده نگه داشته است. به گزارش «ایسنا» کریمی‌قدوسی در ادامه گفت: برجام مُرد و بوی گند آن مردم را آزرده کرده و این مجلس انقلابی با قانون انقلابی خود برجام را دفن کرد. پس خواهش می‌کنم که دیگر چنین حرف‌هایی را تکرار نکنید. وی ادامه داد: زمانی عزم ترور سردار شکل گرفت که از خط‌قرمزهای ولی امر مسلمین در نوشتن توافقنامه عبور کردید و بدون تضمین همه تعهدات خود را در بحث برجام انجام دادید درحالی‌که طرف مقابل با وجود قول دادن روی کاغذ، زیر آن زد. پس از این سخنان، وزیر امورخارجه در پاسخ گفت: هدف سیاست خارجی مقابله با سیاست‌های آمریکا و رقباست و ابزار در اختیار وزیر امورخارجه، مذاکره و مصاحبه است و ابزار دیگری در اختیار نداریم.
به گزارش «ایسنا»، وزیر امورخارجه درباره ملاقات با فردی به نام برگمن یک هفته قبل از شهادت سردار سلیمانی نیز گفت: ملاقات بنده نه یک هفته قبل از شهادت سردار بزرگ سلیمانی بلکه یک سال و نیم قبل از آن و برای آزاد کردن مسعود سلیمانی، دانشمند بزرگ کشورمان بود که یک سال در بدترین شرایط اسیر آمریکا بود. فردی که از طرف آمریکا می‌خواست مذاکره کند آقایی را همراهش آورد که بعدا معلوم شد او ۱۰ سال در رژیم صهیونیستی بود، ما او را نمی‌شناختیم. او در جلسه یادداشت برمی‌داشت و بعد هم با من عکس گرفت. ظریف ادامه داد: مسعود سلیمانی دانشمند ماست که در بند آمریکایی‌ها بود. او در هواپیما هم به من گفت که چه اتفاقاتی در آمریکا برایش افتاده است. گناه من هم این بود که برای آزادی‌اش باید با کسانی گفت‌وگو می‌کردم که از آنها هیچ خوشم نمی‌آید. اگر هم پشت میز مذاکره لبخند می‌زنم برای این است که مقاومت مردم ایران در برابر زورگویی آنها را نشان دهم.
وزیر امورخارجه همچنین اظهار کرد: من جلوی کری نماز خواندم آن هم وسط مذاکره و به او گفتم می‌خواهم به خودم یادآوری کنم که قَدَر قدرت خداست نه شما، من با صدام هم مذاکره کردم خیال می‌کنید از اینکه روبه‌روی صدام نشستم لذت بردم؟ کار من این بود. من ناگزیر بودم؛ این را به‌عنوان گناه من ثبت نکنید ان‌شاءالله اینها کفاره گناهان‌مان خواهد بود.
وی بخشی از مصاحبه خود با مجله اشپیگل را برای نمایندگان خواند و گفت: عین مصاحبه من با اشپیگل موجود است و این از محکم‌ترین مصاحبه‌هایم است. آقا هم بارها گفتند فلانی محکم حرف می‌زند.
به گزارش «ایلنا» ظریف درباره پاسخ به سوال این نشریه مبنی‌بر اینکه آیا در پی شهادت سردار سلیمانی احتمال مذاکره با آمریکا را رد می‌کنید؟ گفت: پاسخ من این بود: نه؛ من هرگز این احتمال را که افراد رویکرد خود را تغییر داده و واقعیات را دریابند، رد نمی‌کنم. برای ما مهم نیست چه کسی در کاخ سفید ساکن است آنچه مهم است نحوه رفتار آنهاست. به گزارش «ایرنا»، وزیر امورخارجه در ادامه سخنانش مبنای سیاست ما در برجام را فرمایش‌های رهبر انقلاب توصیف کرد و گفت: در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم؛ ایشان هفته گذشته فرمودند که برای بازگشت آمریکا به برجام عجله‌ای نداریم؛ در نظر ایشان نه هنوز برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شده و نه اتفاق دیگری افتاده است.
ظریف اضافه کرد: حضرت آقا فرمودند که ما عجله‌ای نداریم، اما اگر آمریکا تعهداتش را اجرا کند و تحریم‌ها را بردارد آن وقت می‌تواند برگردد و در قالب ۱+۵ بنشیند. فرمایشی بود که در جلسه گفتند و مبنای سیاست ما هم همین است. ریاست محترم مجلس در جلسه حضور داشتند و این فرمایش حضرت آقاست.
در ادامه پاسخ وزیر امورخارجه به سوال مذکور به رای نمایندگان گذاشته شد و نمایندگان با ۵۵ رای موافق، ۱۷۳ رای مخالف و ۱۸ رای ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه علنی پاسخ‌های وزیر امورخارجه را قانع‌کننده ندانستند و به وی کارت زرد دادند.
دومین کارت زرد
سپس سوال دوم از سوی فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت درمورد فعالیت‌های وزارت امورخارجه در حوزه دیپلماسی اقتصادی در دستور کار قرار گرفت.
به گزارش «ایرنا» محمد جواد ظریف در پاسخ به این سوال گفت: دیپلماسی اقتصادی، بحث پیچیده‌ای است که نیاز به همکاری تمام ارکان کشور به‌ویژه دولت و مجلس دارد. به گزارش «ایرنا»، ظریف ادامه داد: در دوره اخیر به پیشنهاد مجلس مقرر شد معاونت اقتصادی احیا شود. برای این کار کل ساختار وزارتخانه تغییر کرد تا معاونت‌های اقتصادی و سیاسی ایجاد شود. همچنین یکی از باسابقه‌ترین سفرا که در آفریقا، اروپا، آسیا و روسیه سابقه سفارت داشت، به‌عنوان معاون اقتصادی انتخاب شد و در کنار آن اقدامات انگیزشی برای سفرا در نظر گرفته شد تا براساس دستاوردهای اقتصادی ارزیابی شوند. وی با بیان اینکه تاکنون اقدامات وزارت خارجه در حوزه اقتصادی ناموفق نبوده، اما به موفقیت مورد نظر نیز دست نیافته‌ایم، گفت: رئیس مجلس پیشنهاد کرد که وزارت خارجه مسوول کل روابط خارجی کشور باشد، این پیشنهاد مزایا و مشکلاتی دارد.
وزیر امورخارجه ادامه داد: البته من با کمال احترام برای آقای قالیباف، اعتقاد ندارم که روابط اقتصادی خارجی به وزارت خارجه محول شود چون وزارتخانه این توانایی را ندارد. اما اعتقاد دارم باید وزارت خارجه اختیاراتی در حوزه هماهنگی روابط اقتصادی خارجی داشته باشد. وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر پیشنهادهایی برای تهاتر داریم و در داخل کشور نیز هر دستگاهی براساس اولویت‌های خود موضوعات را پیگیری می‌کند، گفت: در حد توانی که قانون به ما داده بانک اطلاعاتی برای خارجی‌ها از امکانات و فعالان داخلی تشکیل دادیم و در کشورهای مختلف به منظور تهاتر مطالبات اقداماتی انجام شده، زیرا تهاتر راهکاری برای دور زدن تحریم‌هاست.
پیشنهاد قالیباف برای تغییرنام وزارت خارجه
در ادامه محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس گفت: بحث من در گذشته هم این بود که نام وزارت امورخارجه را به وزارت امورخارجه و تجارت بین‌الملل تغییر دهیم، البته احتیاج به قانون است و باید مورد بررسی قرار گیرد. وی اضافه کرد: اگر دولت لایحه‌ای داشته باشد یا نظر وزارت امورخارجه باشد که تبدیل به طرح شود، این از اولویت‌هایی است که حتما در حوزه اقتصاد که موضوعی جدی است که می‌توانیم استفاده کنیم و مجلس شورای اسلامی این آمادگی را دارد که همکاری‌های لازم را صورت دهد. پس از توضیحات نماینده سوال‌کننده و اظهارات وزیر امورخارجه، این سوال به رای گذاشته شد و نمایندگان با ۹۰ رای موافق، ۱۳۸ رای مخالف و ۱۲ رای ممتنع از ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند.
پیش از وزیر امورخارجه، فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی، در دی ماه از مجلس یازدهم کارت زرد گرفته بود.
