رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در گفت‌و‌گو با CNN: مذاکره با ایران دشوار است
آخرین موضع بایدن درباره برجام
در همین خصوص، سی‌ان‌ان در مصاحبه‌ای اختصاصی با جو بایدن به اظهارات یک مقام آمریکایی درخصوص دخالت اسرائیل در ترور شهید محسن فخری‌زاده اشاره کرد و پرسید به چه میزان ترور این دانشمند ایرانی تلاش‌های شما را برای پیوستن مجدد آمریکا به توافق هسته‌ای موسوم به برجام دشوار کرده است، که جو بایدن در پاسخ گفت: شفاف بگویم، خیلی سخت است که بگوییم به چه میزان (حل مشکل با ایران را) دشوار کرده است. من تا‌کنون با سران بیش از ۲۰ کشور از جمله کشورهای دوست و ناتو صحبت کرده‌ام و صریح گفته‌ام. براساس قانون تنها در زمان فعلی یک رئیس‌جمهوری بر سر کار است و من اکنون نمی‌توانم سیاست‌گذاری بکنم. همزمان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز اظهار کرد که ترور دانشمند ایرانی «سختی‌هایی» را در مسیر احیای توافق هسته‌ای با ایران ایجاد می‌کند. جوزپ بورل، روز پنج‌شنبه در گفت‌وگویی با یورونیوز درخصوص ترور شهید محسن فخری‌زاده گفت: واضح است که این کار کمکی نمی‌کند. هر کس این کار را انجام داده به‌دنبال تشدید تنش‌ها بوده است.
رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در ادامه اضافه کرد: اما اولین گامی که برخواهم داشت تلاش برای بازسازی و احیای رابطه بسیار نزدیک با اروپا و کشورهای حوزه اقیانوس آرام خواهد بود. بخشی از این تلاش این خواهد بود که اروپا را در کنار خودمان قرار دهیم. جو بایدن تصریح کرد که به دلیل نزدیکی رئیس‌جمهوری آمریکا با رهبران کشورهای غیر‌دموکراتیک، ایالات‌متحده عملا از اروپا فاصله گرفته است. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا تاکید کرد: بخشی به این بستگی دارد که به چه میزان اروپا با آمریکا همراه خواهد شد. اما این مذاکرات بسیار دشواری خواهد بود و من در این زمینه دچار توهم نیستم.
وی مدعی شد، ولی حرف آخر این است نباید اجازه دهیم ایران به بمب هسته‌ای برسد، ببینید چقدر سیاست رئیس‌جمهوری [دونالد ترامپ] ضربه زده، از [توافق هسته‌ای برجام] خارج شد که به توافق بهتری برسد. اما نتیجه‌اش چه شد؟ ایران توان هسته‌ای‌اش را افزایش داد و به تهیه سوخت و مواد لازم برای ساخت بمب هسته‌ای نزدیک می‌شود. مساله موشک‌ها هم هست. اینها می‌تواند خیلی دشوار باشند، ما به تنهایی نمی‌توانیم این مشکلات را حل کنیم. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا تصریح کرد، ما باید برای نه‌تنها تعامل با ایران بلکه برای حل مسائل دیگر از جمله روسیه و چین بخشی از ائتلاف بزرگ باشیم.
بایدن پیش‌تر گفته بود که اگر ایران به تعهدات توافق هسته‌ای بازگردد، او نیز به قول خود در مورد بازگشت آمریکا به برجام پایبند است. وی در مصاحبه‌ای که روز چهارشنبه ۱۲ آذر در روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر شد، گفت که بازگشت به برجام اگرچه «کاری سخت» است اما او به حرف خود در مورد احیای آن وفادار خواهد ماند. بایدن افزود که بازگشت به برجام نقطه شروع مذاکرات جدید با ایران خواهد بود و او آماده رفع تحریم‌هایی است که دولت دونالد ترامپ از بهار سال ۱۳۹۷ علیه ایران اعمال کرده است.
شرط عدم‌اجرای قانون مجلس
همزمان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران درخصوص تعهد دولت به اجرای مصوبات مجلس شورای اسلامی ایران گفت: «در صورتی که آنها (غرب و آمریکا) به تعهداتشان بازنگردند و در صورت تبدیل طرح مجلس به قانون، ما آن را اجرا خواهیم کرد و گزینه‌ای جز اجرای قانون نداریم.»
مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه با تصویب قانونی، دولت را موظف کرده در صورت «عدم‌اجرای کامل تعهدات کشورهای ۱+۴ در قبال ایران و عادی نشدن روابط کامل بانکی و عدم‌رفع موانع صادرات و فروش نفت ایران» دو ماه پس از تصویب این قانون، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
محمد جواد ظریف روز پنج‌شنبه در نشست مجازی «گفت‌وگوهای مدیترانه‌ای» درخصوص بازگشت ایران به تعهدات برجامی هم گفت: «آمریکا و کشورهای اروپایی می‌توانند به تعهدات برجامی خود بازگردند و در این صورت نه تنها این قانون اجرا نمی‌شود، بلکه اقداماتی که طبق بند ۳۶ برجام برداشتیم، لغو خواهد شد و به تعهد کامل بازمی‌گردیم. راه چاره کاملا ساده است، آنها به‌طور کامل به تعهداتشان در قبال برجام عمل کنند، روابط اقتصادی ایران با دیگر نقاط جهان را به حالت عادی بازگردانند و شرط‌گذاری برای ایران و تقاضاهای ظالمانه را کنار بگذارند، در آن صورت ایران به تعهدات برجامی خود بازمی‌گردد.»
وی تاکید کرد: «این موضع ماست، طرحی در مجلس شورای اسلامی وجود دارد و ما به وضوح اعلام کردیم که این طرح را دوست نداریم اما همچون دیگر دموکراسی‌ها، وقتی تمامی روندهای قانونی خود را طی کند، به قانون تبدیل می‌شود. دولت وظیفه دارد آن را اجرا کند و ما آن را اجرا میکنیم؛ زیرا این قانون سرزمین است و غیرقابل برگشت است.»
وزیر خارجه درخصوص چشم‌انداز مذاکره دولت بایدن با ایران نیز گفت: «ایالات‌متحده باید بدون پیش‌شرط به تعهداتش ذیل برجام همان‌طور که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آمده است، عمل کند. نیازی نیست که برای عمل به تعهداتش حتما عضوی از برجام باشد... این آمریکا بود که از برجام خارج شد بنابراین این کشور باید حسن نیت خود را نشان دهد. ما حسن نیت خود را در ۱۵ گزارش پی‌در‌پی آژانس از جمله پنج گزارشی که در دولت ترامپ منتشر شد، نشان داده‌ایم... آمریکا تا‌کنون از خود حسن‌نیت نشان نداده و باید برای اولین بار از خود حسن‌نیت نشان دهد بعد از آن ایران به پایبندی کامل به تعهداتش ذیل برجام بازمی‌گردد. تکرار می‌کنم به پایبندی کامل به تعهداتش بازمی‌گردد، با یا بدون این طرح (مجلس شورای اسلامی) به تعهداتش بازمی‌گردد؛ زیرا این طرح مجلس با هدف بازگرداندن آمریکا و اروپا به تعهداتشان تهیه شده است. زمانی که به تعهداتشان عمل کنند، هدف این طرح محقق شده است. سپس آمریکا می‌تواند مجددا به برجام بازگردد. یک عضو برجام می‌تواند درباره گام‌های بعدی تصمیم‌گیری کند.»
وزیر خارجه ایران درباره خروج آمریکا از برجام گفت: «همان‌طور که گفتم برجام یا هر توافق دیگری، یک درب گردان نیست که هر وقت بخواهید به آن داخل شوید و محدودیت‌هایی را به دیگران تحمیل کنید و از امتیازات عضویتی بهره ببرید و به‌صورت ناگهانی تصمیم به خروج بگیرید و ۲۵۰ میلیارد دلار خسارت به مردم ایران وارد کنید و جان افراد زیادی را بگیرید... افراد زیادی در ایران در دوران همه‌گیری به واسطه عدم‌دسترسی به داروهای باکیفیت جان خود را از دست دادند... ایران یک کشور ثروتمند است و می‌تواند قرنطینه کامل اجرا کند اما تنها به واسطه محدودیت‌های آمریکا و جنگ اقتصادی آمریکا این کار را انجام نمی‌دهد بنابراین آمریکا مسوول تمامی خساراتی است که به مردم ایران وارد شده است و اکثر این خسارات غیرقابل جبران است.» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخش پایانی گفت‌وگوی خود درخصوص تبادل زندانیان ایران و کشورهای دیگر جهان گفت: «در حقیقت، ایران چند پیشنهاد را در این زمینه روی میز گذاشته است. هر زمان که احتمال تبادل وجود داشته باشد، این کار انجام خواهد شد. ما در این فرآیند مشارکت میکنیم. این به نفع همه خواهد بود.» پیش‌تر حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در گفت‌وگوی تلفنی روز پنج‌شنبه ۱۳ آذر با همتای ترکیه‌ای با اشاره به اظهارات رئیس‌جمهور منتخب آمریکا درمورد بازگشت این کشور به توافق برجام، تصریح کرد: ما بارها بر این مساله تاکید کرده‌ایم که اگر طرف‌های مقابل ما در این قرارداد به تعهدات خود عمل کنند ما هم به تعهدات خود عمل خواهیم کرد.
