تحلیل سخنگوی دولت از رفع تحریمهای تسلیحاتی
در همین ارتباط، علی ربیعی سخنگوی دولت رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران را براساس برجام دانست و اظهار کرد: جامعه جهانی به حقانیت جمهوری اسلامی ایران پی برد و به ایران هراسی کاذبی که ترامپ دامن میزد پایان داد. او گفت: در جامعه جهانی هیچ کشوری از ترامپ تبعیت نکرد و تحریمی که از ابتدا غیر قانونی و نامشروع بود برداشته شد.
سخنگوی دولت افزود: ما اساسا اسلحه دوست نیستیم و صلحدوستیم و فکر میکنیم نباید منطقه را انبار اسلحه کرد. ربیعی گفت: سیاست ایالاتمتحده تبدیل منطقه به انبار اسلحه و درآمدسازی برای شرکتهای اسلحهسازی آمریکایی است و منافع آنها همیشه بر جان انسانها ترجیح داده میشود. او افزود: ما موافق اینکه منطقه پر از اسلحه باشد، نیستیم و هرگز در این مسیر و در این دام حرکت نخواهیم کرد. سخنگوی دولت گفت: ترامپ بعد از شکست در جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران باز به بیان اظهاراتی درباره برنامههای تسلیحاتی ما پرداخته است، اما ما در زمینه دفاعی خوشبختانه به خودکفایی و دانش بسیار بالایی دست پیدا کردهایم. ربیعی با تاکید بر اینکه سیاست ما دفاعی است، افزود: جمهوری اسلامی ایران در قرنهای اخیر آغازگر هیچ جنگی نبوده و همه راهبرد تسلیحاتی ما مبتنی بر راهبرد دفاعی است. او گفت: البته برای واردات اگر هر زمان نیاز داشته باشیم مراجعه میکنیم و در چارچوب دفاع، تصمیمات لازم را خواهیم گرفت. سخنگوی دولت افزود: اگر کشوری هم از ما درخواست سلاح کند ما شرایط خاص خود را داریم، به این معنا که شرایط ما اخلاقی و مسوولانه بودن، جنگافروزانه نبودن و دفاعی بودن است و با رعایت کامل چارچوب و قواعد بینالمللی تصمیم خواهیم گرفت.
وزارت امورخارجه ایران در دقایق اولیه بامداد یکشنبه ۲۷ مهر با صدور بیانیهای اعلام کرد: لغو محدودیتهای تسلیحاتی و ممنوعیت سفر تعدادی از شهروندان و مسوولان نظامی کشور به گونهای طراحی شده است که خودکار است و به هیچ اقدام دیگری نیاز ندارد.
آمریکا اشتیاق زیادی برای مسابقات تسلیحاتی دارد
همزمان با این تحولات، وزیر امورخارجه ایران در پیامی توییتری خاطرنشان کرد که عدم تمایل آمریکا برای تمدید پیمان تسلیحاتی استارت۳ نشان میدهد که این کشور مشتاق آغاز مسابقات تسلیحاتی جدید در جهان است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدجواد ظریف پنجشنبه شب در پیامی توییتری به زبان روسی از عدم تمایل آمریکا برای تمدید پیمان محدودیت سلاحهای راهبردی تهاجمی موسوم به پیمان استارت۳ بهعنوان نشانه بارز دیگری از تمایل این کشور به آغاز دور تازهای از مسابقات تسلیحاتی در جهان نام برد.
تحلیل بلومبرگ از پایان محدودیتهای تسلیحاتی
از سوی دیگر، یک نشریه آمریکایی در یادداشتی نوشت: کشورهای عربی رقیب ایران در منطقه باید از رقابت تسلیحاتی با ایران خودداری کرده و مسیر دیپلماسی را پیش بگیرند. به گزارش خبرگزاری فارس، «حسین ایبش» ستوننویس آمریکایی در یادداشتی در نشریه «بلومبرگ» نوشت: «انقضای محدودیتهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران که سال ۲۰۰۷ وضع شده بودند، پیروزی دیپلماتیک چشمگیری برای ایران محسوب میشود. تلاش دولت آمریکا برای تمدید این محدودیتها در شورای امنیت سازمان ملل، شکست ننگین آمریکا را بهدنبال داشت، همانطور که تلاش این کشور برای بهکار انداختن مکانیزم شکایتش ذیل توافق هستهای ۲۰۱۵ به شکست انجامید.» ایبش مینویسد: «حسن روحانی رئیسجمهور دولت تحت فشار ایران، انقضای این محدودیتها را دستاورد بزرگ توافق هستهای معرفی کرد. ایران اکنون دستکم بهصورت تئوریک به بازار بازگشته تا سلاحهای متعارف خرید و فروش کند. روسیه و چین نیز مشتاق هستند به این کشور جنگندههای پیشرفته، تانک و موشک بفروشند.» او میافزاید: «این مساله برای همسایگان [ایران] در خلیجفارس بهخصوص رقبای اصلی آن یعنی عربستان و اماراتمتحدهعربی نگرانکننده است. آنها وسوسه خواهند شد با استفاده از جیبهای بزرگتری که دارند و دسترسی به تسلیحات آمریکایی وارد رقابت تسلیحاتی با ایران شوند تا برتری فنی خود بر تهران را حفظ کنند. گفته میشود اشتیاق اماراتیها برای خرید جنگنده اف-۳۵ با تلاش ایران برای نوسازی نیروی هوایی خود، مرتبط است.»
در ادامه این یادداشت آمده است: «اما بزرگترین تهدید برای همسایگان ایران از طریق دریافت بلیت بزرگ خرید تسلیحات توسط تهران نخواهد بود، بلکه دستیابی این کشور به فناوریهایی است که تسلیحات ساخت داخل را ارتقاء دادهاند. سیستمهای هدفگیری و رهیابی نوین ایران برای موشکها و پهپادها، میتواند به ایران کمک کند آسیب بیشتری نسبت به هواپیما و تانک به دشمنانش وارد کند.» ایبش میافزاید: «اگر روسها و چینیها مشتاق باشند در مقابل تحریمهای آمریکا شجاعت به خرج دهند و برای تهران کمپول شرایط سخاوتمندانهای را فراهم کنند، قابل پیشبینی است که ایرانیها جت و تجهیزات سنگین زرهی سفارش دهند. نیروهای سپاه پاسداران دههها است که نتوانسته سختافزارهای جنگی پیشرفته وارد کند.» او مینویسد: «ممکن است ممانعت از دنبالهروی ایران از ترکیه و خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسی ناگزیر باشد. احتمالا مسکو خواهد گفت اس-۴۰۰ دفاعی است و تهدیدی برای همسایگان ایران محسوب نخواهد شد. اما تسلیحات دفاعی نظیر سامانههای دفاع موشکی در نهایت نظامی هستند و میتوانند قابلیت دفاعی و تهاجمی داشته باشند. بهروزرسانی قابلیتهای این سامانهها میتواند موضع راهبری ایران را به میزان زیادی افزایش دهد و کشورهای عرب همسایه ایران را بیشتر نگران کند. بهطور پیشفرض، آمریکا بهصورت دیپلماتیک یا تنبیهی تلاش خواهد کرد مانع این اتفاق شود.» در این یادداشت آمده است: «در میانمدت، بزرگترین تهدید، خریدهای کوچک در زمینه فناوریهای هدایت دقیق خواهد بود که تولیدات داخلی ایران را به میزان زیادی ارتقا خواهد داد. بسیاری از موشکهای ساخت داخل در ایران مشابه مدلهای کره شمالی هستند که به میزان زیادی تغییر پیدا کردهاند و در برخی موارد توسط مهندسان ایرانی تقویت شدهاند. ایران همچنین توان پهپادی خود را افزایش داده است.»