حضور فیزیکی دانش آموزان الزامی نیست

موضوع «حضوری بودن آموزش در سال تحصیلی جدید مدارس»، سیاستی بود که وزارت آموزش و پرورش به‌صورت ناگهانی و تنها دو روز مانده به بازگشایی مدارس در ۱۵ شهریورماه اعلام کرد؛ سیاستی که با آنچه در شیوه‌نامه ابلاغی این وزارتخانه درباره وضعیت آموزش در مناطق مختلف آمده بود، تناقضی آشکار داشت و موجی از انتقادات جامعه پزشکی و همچنین خانواده‌ها را به وجود آورد.

با وجود آنکه در نخستین روز از آغاز سال تحصیلی جدید، بنابر اعلام رسمی وزارت بهداشت ۹۹ شهرستان کشور در وضعیت قرمز قرار داشتند و ۲۸ استان نیز با وضعیت قرمز و هشدار درگیر کرونا بودند اما مدارس بازگشایی شد و وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که اصل با آموزش حضوری است. این در حالی است که بر اساس شیوه‌نامه ابلاغی این وزارتخانه که ۲۵ مردادماه منتشر شده بود، «فعالیت‌های آموزشی و تربیتی در مناطق با وضعیت قرمز» باید «به‌صورت مجازی در سامانه شاد یا با استفاده از سایر روش‌های متناسب در تمام‌ روزهای هفته» انجام می‌شد و در این وضعیت «حضور و غیاب دانش‌آموزان و نوآموزان، ارائه درس جدید، ارزشیابی، تعیین تکالیف و سایر فعالیت‌های مرتبط با فرآیند آموزش و یادگیری» نیز در «سامانه شاد» استمرار می‌یافت. با این حال به نظر می‌رسد وزارت آموزش و پرورش با نادیده گرفتن پروتکل‌ها درباره آموزش در مناطق قرمز، آموزش در مدارس کشور را بر مبنای آنچه برای مناطق زرد در شیوه‌نامه ابلاغی آمده بود، برنامه‌ریزی کرد. حالا به نظر می‌رسد استقبال سرد والدین از راهی کردن فرزندانشان به مدارس برای آموزش حضوری از یکسو و همچنین تداوم انتقادات به این اقدام وزارت آموزش و پرورش ازجمله انتقاد جامعه پزشکی، این وزارتخانه را بر آن داشته تا رسما اعلام کند که دانش‌آموزان می‌توانند یکی از دو روش آموزش حضوری یا مجازی را انتخاب کنند.

البته این انتقادات پیش از این نیز در میان دولتی‌ها بازخورد داشت؛ انتقاداتی که حسن روحانی را بر آن داشت تا همزمان با افتتاح مدارس کشور، تاکید کند که اجباری برای حضور فیزیکی دانش‌آموزان در مدارس نیست. او ۱۵ شهریورماه، از این منظر با اشاره‌ای کوتاه به خواسته بسیاری از خانواده‌ها مبنی‌بر اینکه «نمی‌خواهند فرزند خود را به مدرسه بفرستند و می‌خواهند یک‌سال دیرتر به مدرسه بروند» گفت: «اگر مسوولان بهداشتی یا مردم نگرانی‌هایی دارند باید برطرف شود. ما نمی‌خواهیم افراد را با دستبند به مدرسه بیاوریم. ما وظیفه داریم که بگوییم مدرسه و کلاس درس آماده است، معلمان سر کلاس هستند و دانش‌آموز می‌تواند بیاید، اگر هم کسی مشکلی داشت و بیماری داشت و مریض بود می‌تواند نیاید و از فضای مجازی دنبال کند.»

اصرار دولتی‌ها بر اولویت حضور

با همه انتقادهای موجود به نحوه بازگشایی مدارس، دولتی‌ها همچنان از اولویت آموزش حضوری حتی در دوره شیوع کرونا سخن می‌گویند؛ گواه این مدعا اظهارات رئیس‌جمهوری و همچنین وزیر آموزش و پرورش است. حسن روحانی عصر یکشنبه در جلسه هیات دولت یک بار دیگر با تاکید بر اینکه نهاد مدرسه دارای کارکردهای مختلفی است که آموزش تنها یکی از آنهاست، اعلام کرد که «آموزش مجازی، جایگزین کاملی برای نهاد مدرسه محسوب نمی‌شود.» از سوی دیگر، محسن حاجی‌میرزایی نیز همچنان بر این موضع خود اصرار دارد که «از نظر ما اولویت با آموزش حضوری است» اما «حضور دانش‌آموزان در مدارس الزامی نیست و دانش‌آموزان باید یکی از دو روش حضوری یا مجازی را انتخاب کرده و به مدرسه اعلام کنند.» وزیر آموزش و پرورش که این اظهارات را در گفت‌وگوی روز گذشته خود با خبرگزاری صداوسیما مطرح کرد، حتی تاکید کرده که «توصیه به آموزش حضوری داریم». او دلیل اصرار به این توصیه را اینگونه تشریح کرد که «در مدرسه تقویت آموزش ذهنی و روانی دانش‌آموزان صورت می‌گیرد و آموزش بهتر انجام می‌شود.»

استقبال ۵۰ درصدی از آموزش حضوری؟

وزیر آموزش و پرورش در عین حال در این گفت‌وگو به نکته‌ای اشاره کرد که جای تامل دارد؛ او از استقبال ۵۰ درصدی خانواده‌ها برای آموزش حضوری فرزندانشان در مدارس خبر داد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد با مشاهدات میدانی تطابق ندارد و آماری خوش‌بینانه است.  حاجی‌میرزایی تاکید کرد: آمار‌های تدریجی نشان می‌دهد تا چند روز گذشته بیش از ۵۰ درصد دانش‌آموزان آموزش حضوری را انتخاب کرده‌اند و بقیه دانش‌آموزان آموزش مجازی و تلویزیونی را ترجیح دادند.

فراخوان مجلس به وزیر

همه انتقادها به سیاست آموزش و پرورش در آغاز سال تحصیلی جدید، مجلسی‌ها را نیز بر آن داشت تا حاجی‌میرزایی را به بهارستان فرا بخوانند. محمدمهدی زاهدی عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با اشاره به دعوت این کمیسیون از وزیر برای حضور در جلسه روز سه‌شنبه این کمیسیون، گفت: تصاویر و پیام‌های دریافتی از جانب خانواده‌ها و معلمان بیانگر این است که آموزش‌وپرورش برنامه‌ریزی منسجمی برای رعایت پروتکل‌های سختگیرانه در رابطه با بازگشایی مدارس نداشته است. او تاکید کرد: حضور فیزیکی ۳۵ دقیقه‌ای دانش‌آموزان در کلاس درس، فرصتی برای یادگیری باقی نمی‌گذارد و عملا فایده‌ای برای دانش‌آموزان ندارد به همین دلیل است که ما اصرار داریم اصل باید بر آموزش مجازی بوده و این فرصت کوتاه فقط برای رفع اشکال باشد. زاهدی در عین حال گفت که نگرانی خانواده‌ها از حضور فیزیکی فرزندانشان در مدارس به‌حق است و کمیسیون آموزش این مساله را به‌صورت جدی پیگیری خواهد کرد. از سوی دیگر، کمیسیون بهداشت مجلس نیز کمیته‌ای برای رصد روزانه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس تشکیل داد. جلیل میرمحمدی عضو این کمیسیون در گفت‌وگو با «ایسنا» گفت: قرار شد کمیته‌ای مرکب از کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی و دو وزارتخانه آموزش و پرورش و بهداشت طی هفته آینده تشکیل شود تا به‌صورت روزانه از طریق روسای مراکز بهداشتی و معاونان آموزش‌و پرورش بر روند رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس نظارت شده و شرایط را رصد کنند.

استیضاح کلید خورد

مجلسی‌ها اما تنها به این اقدامات رضایت نداده‌اند و برخی نمایندگان، تهدید چند روز پیش خود مبنی بر استیضاح وزیر را عملی کردند. دیروز ولی اسماعیلی نایب رئیس کمیسیون اجتماعی در حساب توییتری خود با اعلام آغاز فرآیند استیضاح وزیر آموزش و پرورش، تاکید کرد: «مجلس برای حفظ جان فرزندان ملت با احدی تعارف ندارد.»