دومین طرح نظارتی درباره رئیسجمهور به جریان افتاد
تدوین طرح عدم کفایت رئیسجمهور
جواد نیکبین یکی از نمایندگان مجلس خبر تدوین طرح استیضاح حسن روحانی یا «عدم کفایت رئیسجمهوری» را در صفحه توییتر خود اعلام کرد؛ طرحی که به گفته او ۱۵ امضا دارد هرچند که بر اساس تصویر منتشر شده در این توییت، ۹ نفر این درخواست را امضا کردهاند. همچنین تنها نام یک نفر از امضاکنندگان این طرح (جواد نیکبین) مشخص است و اسامی هشت نماینده دیگر اعلام نشده است. حجتالاسلام جواد نیکبین، نماینده اصولگرای کاشمر است. نام او هفته پیش هم خبری شده بود؛ روز یکشنبه ۱۵ تیر و در جلسه علنی که محمدجواد ظریف وزیر خارجه بهعنوان میهمان در آن حضور داشت، او به همراه چند نماینده دیگر ازجمله جواد کریمی قدوسی، خطاب به ظریف، فریاد «دروغگو» و «دوست نداریم دروغ بشنویم» سر دادند. جنجال آنان در جلسه تا حدی پیش رفت که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس با اعلام نام آنها از پشت تریبون، خواستار پایان دادن به فریادها و تنش ایجاد شده از سوی آنها شد. حالا توییت جواد نیکبین جنجالی دیگر به پا کرده است؛ توییتی که در آن تاکید شده است: «بر اساس اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۹ قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی ما نمایندگان ملت شریف ایران به ۱۸ دلیل خواستار طرح استیضاح و اعلام عدم کفایت رئیسجمهور جناب حسن روحانی میباشیم.» البته این نماینده مجلس به یک توییت و اعلام خبر تدوین طرح «عدم کفایت رئیسجمهوری» اکتفا نکرد. او دیروز در گفتوگویی که با وبسایت دیدهبان ایران داشت، به بیان دلایل تدوین طرح استیضاح رئیسجمهوری اشاره و در عین حال تاکید کرد که «می خواهیم روحانی را مانند بنی صدر عزل کنیم.»
اهداف استیضاح رئیسجمهوری
او درباره هدف خود و نمایندگان همسو با خود از ارائه طرح عدم کفایت رئیسجمهوری و استیضاح حسن روحانی اعلام کرد: «همان دلایلی که باعث شد بنی صدر عزل شود، الان وجود دارد و این دولت باید استیضاح و عزل شود.» به گزارش عصر ایران به نقل از دیدهبان ایران، نیکبین با بیان اینکه معتقدم ما در انقلاب دچار یک قانون نانوشته غلط شدهایم و آن این است که هر کسی در جمهوری اسلامی برای یک مدت معینی منصوب به یک سمتی میشود میتواند هرکاری انجام بدهد و هیچکس نیست جلویش را بگیرد، گفت: این قانون نانوشته غلط در حال حاضر انجام میشود. هرکسی نماینده مجلس میشود یا هرکسی رئیسجمهور میشود باید دوره اش بگذرد و هیچوقت به غیر از زمان بنی صدر مجلس، به وظیفه قانونی خودش درست عمل نکرده است. حالا به خاطر مصالح و... دیگر مسائل به وظایفشان عمل نکردند. این نماینده ادعا کرد که «مجلس این اختیار را دارد و بر این اساس میخواهیم روحانی را مانند بنی صدر عزل کنیم.» نیکبین در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی کشور سقوط دولت و رئیسجمهور چقدر میتواند به نفع کشور و ملت باشد، تاکید کرد: «آدم جلوی ضرر را از هرجا بگیرد منفعت است. این دولت با این جهتی که حرکت میکند رو به سقوط است! هر روز بدتر میشود. این نماینده مجلس در عین حال با بیان اینکه عامل اصلی مشکلات آقای روحانی نیست، گفت: اما غالب مشکلات کشور از تصمیمات غلط این دولت است. قطعا هر دولتی که میآمد مشکلاتی داشتیم چون مقصر کرونا و یکسری از مشکلات دولت نیست. غالب مسائلی که در حال حاضر داریم با آنها دست و پنجه نرم میکنیم، مثل نرخ بیکاری، نرخ تورم، بالا رفتن نرخ ارز، بالا رفتن نرخ مسکن و... به جهت سیاستهای غلط این دولت است.
قانون چه میگوید؟
بنابر ماده ۲۳۵ آییننامه داخلی مجلس طرح استیضاح رئیسجمهوری باید حداقل به امضای یکسوم نمایندگان برسد. همچنین ماده ۲۳۷ آییننامه داخلی مجلس تصریح دارد که تقاضای استیضاح رئیسجمهور که باید با ذکر موارد صریح و روشن و مستدل باشد، به رئیس مجلس داده میشود. این تقاضا باید در اولین جلسه قرائت شود و ضمن چاپ و توزیع بین نمایندگان برای رئیسجمهور ارسال شود. دراین صورت، رئیسجمهور باید ظرف یکماه در مجلسحاضر شود و درخصوص مسائل مطرح شده توضیحات کافی بدهد. در جلسه نهایی نیز تصویب عدم کفایت رئیسجمهوری به رای دو سوم مجموع نمایندگان نیازمند است.
با این همه موضوع جمعآوری امضا برای طرح بیکفایتی رئیسجمهوری در حالی مطرح شده که روز ۱۵ تیرماه، یعنی روزی که برخی نمایندگان جلسه علنی مجلس را به میدان جدال با وزیر خارجه بدل کردند، طرح سوال از رئیسجمهور با ۲۰۰ امضا تقدیم هیاترئیسه مجلس شد؛ طرحی که نمایندگان در آن پنج سوال از حسن روحانی پرسیدهاند.
این دومین بار است که طرح سوال از حسن روحانی تدوین میشود؛ طرحی که محورهای آن درباره افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی، از همگسیختگی اوضاع بازار مسکن و برجام است.
البته حسن روحانی تجربه یک بار حضور در مجلس و پاسخ به نمایندگان در جایگاه رئیسجمهوری را دارد. پیش از این مجلس دهمیها اولین طرح سوال از حسن روحانی در مقام ریاست جمهوری را در پنج محور تدوین کردند و پس از کشوقوسهای فراوان توانستند این طرح را اعلام وصول کنند و رسما به جریان بیندازند. «عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز»، «استمرار تحریمهای بانکی»، «بیکاری»، «رکود اقتصادی» و «افزایش شتابان نرخ ارز» ازجمله پنج محور نخستین طرح سوال از حسن روحانی بود؛ سوالاتی که روحانی روز ششم شهریور ۹۷ برای پاسخ به آنها رهسپار بهارستان شد؛ اما در نهایت تنها در یک محور از سوالات، پاسخهای وی از منظر مجلس قانعکننده بود. البته همان سوال مجلس دهمیها از روحانی، دومین طرح سوال از یک رئیسجمهور در تاریخ پس از انقلاب بود که در ادوار مجلس اعلام وصول شد. نخستین طرح سوال از رئیسجمهوری پس از انقلاب به نام محمود احمدینژاد ثبت شده است. او ۲۴ اسفند ۹۰ به مجلس رفت و به سوال نمایندگان در محورهای «یازده روز خانهنشینی احمدینژاد»، «حجاب» و «ترویج مکتب ایران به جای مکتب اسلام» پاسخ داد.