رئیسجمهوری خبر داد
اولتیماتوم روحانی به سران ۱+۴
حسن روحانی رئیسجمهوری با تاکید بر اینکه لغو تحریم تسلیحاتی جزو لاینفک برجام است، به سران ۵ کشور عضو برجام هشدار داد که ایران به هیچ عنوان تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ را نخواهد پذیرفت. روحانی همچنین روز گذشته در جلسه هیاتدولت گفت: اگر تحریم تسلیحاتی بخواهد تحت هرعنوان با هر بیان و مکانیزمی بازگردد، پاسخ ما همان است که در نامه به سران در پاراگراف آخر نوشتهام و آنها میدانند پاسخ ما چه خواهد بود. روحانی در ادامه سخنانش اظهار کرد: حق مسلم ایران است که بهزودی از تحریمهای تسلیحاتی در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ خارج شود. ما اگر سلاحی بسازیم یا بخریم، این سلاح برای دفاع از ملتها است. سلاح ما بنزین بر آتش نیست؛ بلکه آب بر آتش است و نمیگذاریم جنگی آغاز شود.
هشدار رئیسجمهوری درخصوص تحریم تسلیحاتی ایران به حدود دو هفته پیش و سخنان مقامهای آمریکایی مبنیبر اینکه به ایران اجازه نخواهند داد تا بعد از پایان یافتن تحریمهای تسلیحاتیاش بتواند به سلاحهای متعارف دست پیدا کند، برمیگردد. بنا به مفاد توافق هستهای ایران (برجام) با شش قدرت جهانی که در سال ۲۰۱۵ (۹۴) امضا شد، تحریمهای تسلیحاتی ایران ازاکتبر (اوایل پاییز) لغو شده و ایران میتواند از کشورهای دیگر سلاحهای متعارف بخرد. همچنین براساس قطعنامه ۲۲۳۱ ایران در سالجاری میلادی با سپری شدن ۵ سال از زمان صدور این قطعنامه قادر خواهد بود به فروش تسلیحات پرداخته و از کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز تسلیحات خریداری کند. این همان موضوعی است که از ابتدا موجب نگرانی آمریکا بود تا آنجا که مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا در سال ۹۷ طی سخنانی در شورایامنیت از این شورا خواست تا محدودیتهای تسلیحاتی ایران را پس از انقضای مهلت تعیینشده در قطعنامه شورای امنیت تمدید کند. او همچنین مردادماه سال گذشته در حساب کاربری خود در توییتر ساعتی را منتشر کرد که براساس آن ۱۵ ماه و ۸ روز و ۱۱ ساعت به پایان زمان باقیمانده از تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران مانده بود. مطابق آنچه وزیر خارجه آمریکا به آن اشاره کرده است زمان انقضای مهلت تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهرماه ۱۳۹۹) خواهد بود. او در همین راستا در یک پیام توییتری از متحدان و شرکای آمریکا خواست تا فشارها علیه ایران را افزایش دهند. وزیرخارجه آمریکا در ادامه تلاشهای خود برای ادامه تحریمهای تسلیحاتی ایران، چندروز پیش یکباردیگر اعلام کرد که واشنگتن با همکاری شورای امنیت سازمان ملل تحریمهای تسلیحاتی را تمدید خواهد کرد. موضوعی که بلافاصله با واکنش ایران روبهرو شد و حتی علی شمخانی دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران هشدارداد در صورتی که تحریمهای تسلیحاتی جمهوریاسلامی در شورای امنیت سازمان ملل تمدید شود، برجام به مرگ ابدی خواهد رفت. در همین راستا روز گذشته حسن روحانی رئیسجمهوری نیز در واکنشی سخت به مواضع اخیر آمریکا در قبال ایران، نسبت به عواقب وخیم ادامه تحریم تسلیحاتی هشدار داد. روحانی پیش از این نیز سال گذشته در سخنانی گفته بود: «اگر برجام تا سال آینده باقی بماند، تمام تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بهطور کامل برداشته میشود و این یعنی هر سلاحی را میخریم و میفروشیم و آماده هستیم برای خرید هر نوع سلاح.» او حتی از آماده کردن مقدمات این کارهم خبر داده بود.
آمریکا باید خطاها را جبران کند
به هر ترتیب روز گذشته رئیسجمهوری، در جلسه هیاتدولت با اشاره به تلاشهای ایران برای خروج از فصل هفت شورای امنیت گفت: یکی از آثار این تلاشها برداشته شدن تحریم تسلیحاتی بود. ما در توافق برجام دو مقطع داریم. یکی مقطع ۵ ساله است که تحریم تسلیحاتی برداشته میشود و یک مقطع ۸ ساله و ۱۰ ساله است که کل محدودیتها برداشته میشود. ما الان رسیدهایم به مقطع اول که باید تحریم تسلیحاتی برداشته شود. او گفت: آمریکا فکر میکند در ماههای آینده ما مطابق با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به یک پیروزی بسیار بزرگی میرسیم و کل تحریمهای تسلیحاتی ایران برداشته میشود. تحریمهایی که سالها ضد ما درست کرده بودند بهطور کامل کنار میرود و ایران میتواند سلاح لازم را بخرد و صادر کند. به گزارش «ایرنا» رئیسجمهوری گفت: آمریکاییها از یکی دو ماه پیش از خواب غفلت بیدار شده و فهمیدهاند که چه اشتباه بزرگی کردهاند که از برجام خارج شدهاند و چه خطای بزرگی کردند که برجام را بههم زدند.
روحانی افزود: اکنون آنها نه راه پیش دارند و نه راه پس؛ اگر همینگونه ادامه بدهند تحریم تسلیحاتی برداشته میشود و همان اسرائیل و عربستان و تندروهای آمریکا که ترامپ را وادار به خروج از برجام کرده بودند، امروز به ترامپ خواهند گفت که «هر چهار تا اشتباه بزرگی کردهایم».
رئیسجمهوری تصریح کرد: آمریکاییها اگر هم بخواهند کار دیگری انجام دهند و مثلا تصمیم بگیرند که به برجام برگردند و از اسنپ بک استفاده کنند که دیگر برای آنها برجامی وجود ندارد و برای آنها تمام شده است؛ مگر اینکه آنها دوباره بیایند درخواست بدهند و دوباره همه اعضا بپذیرند و تمام خطاها را جبران کنند و تمام تحریمها را کنار بگذارند که آن هم شرایط خاصی دارد. روحانی گفت: آنچه امروز آمریکاییها درباره تحریم تسلیحاتی بحث میکنند باید بدانند که جزو لاینفک برجام است و اگر تحریم تسلیحاتی بخواهد تحت هرعنوان با هر بیان و مکانیزمی بازگردد، پاسخ ما همان است که در نامه به سران در پاراگراف آخر نوشتهام و آنها میدانند پاسخ ما چه خواهد بود. در نامهای که به ۱+۴ نوشتم در پاراگراف نهایی گفتم اگر چنین شود چنان میکنیم، آنان میدانند اگر خطایی کنند چه شکست تاریخی برای آنان خواهد بود. وی یادآور شد: امروز میخواهم از ملت ایران تشکر کنم. مردم در آن دو سال و چهار ماه پشتیبان ما بودند، اگر پشتیبان نبودند ما موفق نمیشدیم. در همان ایام که مذاکرات میشد سفر استانی زیاد داشتم. یکی از مقامات گفت ما سفر استانی فلانی را نگاه میکنیم و میبینیم دولت و ملت همنظر است و کل ملت پشتیبان دولت است، اگر مردم حمایت نمیکردند و در مساله برجام رهبر معظم انقلاب ما را هدایت نمیکردند، مجلس و شوراینگهبان و شورایعالی امنیت ملی کمک نمیکردند ما به هدف نمیرسیدیم. وی تصریح کرد: همه دست به دست هم دادیم و توانستیم این موفقیت را بهدست آوریم که در سایه کار و تلاش مردم بود. در آن دو سال و چهار ماه که از برجام استفاده کردیم باز مردم بودند که به صحنه آمدند تحول اقتصادی در کشور شروع شد و در دو سال اخیر همه اش مردم بودند.
مروری بر مذاکرات هستهای ایران
وی اضافه کرد: ما در آستانه ۱۸ اردیبهشت هستیم، ۱۸ اردیبهشت آغاز تحریم و فشار بینظیر در تاریخ کشورها و تاریخ ایران از سوی یک رژیم مستبد علیه ملت ایران است. دو سال پیش در این ایام بر خلاف همه قوانین و مقررات بینالمللی و با نقض قطعنامه ۲۲۳۱، رئیسجمهور آمریکا در نطقی صریحا از برجام خارج شد و آن را مکتوب کرد و آن را در برابر دوربین خبرنگاران قرار داد. رئیسجمهوری افزود: اگر بخواهیم مرور چند دقیقهای داشته باشیم درباره فعالیت ایران در زمینه هستهای، ما دو سال و چهار ماه با دنیا مذاکره کردیم. از اوایل مهر سال ۹۲ ما مذاکرات را شروع کردیم که اولین موج آن در نیویورک با حضور همه وزرای ۱+۵ با ایران بود و بعد ادامه پیدا کرد. وی ادامه داد: در مراحل مختف دو سال و چهار ماه طول کشید تا این روند به ثمر نشست. در اواخر دی ماه سال ۹۴ این توافق اجرایی و عملیاتی شد، دو سال و چهار ماه هم به این توافق عمل شد. یعنی از آخر دی سال ۹۴ این روند ادامه پیدا کرد تا اردیبهشت سال ۹۷ یعنی دو سال و چهار ماه این توافق اجرایی شد و در این مدت خیر و برکت فراوانی برای کشور ما داشت و در تاریخ سیاسی کشور کم نظیر بود.
روحانی در ادامه ضمن تشکر از وزارت امورخارجه، سازمان انرژی اتمی و وزارت دفاع که در آن مقطع تلاشهای فراوانی انجام دادند، گفت: کاری که انجام گرفت یعنی همه قطعنامههایی که علیه ما بود لغو شد یعنی یک پرونده بزرگی که اینها میخواستند دهها سال ادامه دهند، پرونده PMD، بسته شد یعنی تحریم تسلیحاتی که بعد از چند سال در توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ مشخص شد که تحریم تسلیحاتی ایران برداشته خواهد شد و حسابهای بانکی قبل از اینکه این توافق اجرایی شود در همان توافق موقت اول شروع شود و در ژنو اموال ما آزاد شد.
وی افزود: در این ۲ سال و ۴ ماه دوم در واقع بهره کافی از تلاشهای مجدانه ۲ سال و ۴ ماه اول بردیم. حسابهای بانکی و اعتبارات باز شد. تمام قطعاتی که در بندرها متوقف شده بود آزاد شد. یک نتیجه آن این بود که بعد از توافق برجام در سال ۹۵ رشد اقتصادی بینظیر حتی در سطح جهانی بود. رشد ۵/ ۱۲ درصد در سال ۹۵ داشتیم که در تاریخ کشور و حتی در دنیا هم آن سال رشد کمنظیر بود. رئیسجمهور با بیان اینکه عراق هنوز از فصل هفت شورای امنیت خارج نشده است، گفت: جمهوری اسلامی ایران ظرف ۲ سال و ۴ماه مذاکره توانست کشور را از فصل ۷ بیرون بیاورد که این افتخار سیاسی تاریخ ایران است.
بازگشت به برجام درصورت عمل به تعهدات
به گزارش «ایرنا» رئیسجمهوری در بخش دیگر از سخنانش اظهار کرد: آمریکاییها ۱۸ اردیبهشت سال ۹۷ تحت فشار تندروهای داخلی آمریکا، فشار اسرائیل و عربستان و لجبازی که ترامپ با رئیسجمهور قبلی داشت اینها همه دست به دست هم داد کار بسیار احمقانهای انجام داد و از این توافق و قرارداد بهصورت یکجانبه خارج شد. وی افزود: ذهن آنها این بود که وقتی آنها خارج شدند بلافاصله ما هم خارج میشویم و وقتی ما خارج شدیم پرونده به شورای امنیت میرود و وقتی هم به شورای امنیت رفت تمام آنچه به دست آوردیم از دست میرود. این خواب آشفته ترامپ با تدبیر نظام تعبیر نشد. روحانی گفت: من همان روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت سال ۹۷ بلافاصله در برابر دوربین ایستادم و نطق کوتاهی را کردم و در آنجا ضمن محکوم کردن کار آمریکا و برخلاف مقررات بینالمللی بودن آن گفتم فعلا ما در این توافق ماندیم و به جای ۱+۵ با ۱+۴ خواهیم بود و مهلتی به اینها میدهیم تا ببینیم آیا آنها میتوانند منافع ما را تامین کنند یا نه. بنابراین این اولین تیر ترامپ در همان دفعه اول به سنگ خورد و دید که ایران خارج نشد. او اضافه کرد: آمریکا که کلا از برجام خارج شده و ۱+۴ هم تا حد زیادی عقب کشید. ما الان حالت متعادلی داریم هر موقع آنها حاضر شوند به تعهدات کامل برجامی عمل کنند ما هم همان روز به تعهدات کامل برجامی بر میگردیم. وی ادامه داد: آمریکا در مدت این یکسال که تا الان شده ۲ سال در هیچ راهی موفق نبود. تلاش کرد اروپا را به سمت خود بکشد که موفق نبود. تلاش کرد که از نو توافق جدیدی نوشته شود که موفق نبود. تلاش کرد در سازمان ملل جلسهای با حضور خود ترامپ بگذارد که باز موفق نبود.
دولت باید چابک شود
بخش دیگری از سخنان روز گذشته رئیسجمهوری به موضوع بورس اختصاص داشت. او با اشاره به سال جهش تولید تصریح کرد: امسال، سال جهش تولید است. دولت به این تصمیم رسیده که سهام شرکتهای بسیار مهم و سودآور خود را در بورس عرضه کند. این کار یک نوبت انجام شد. یک نوبت دیگر هم به زودی انجام میشود و نوبتهای دیگر در ماههای دیگر متناوبا انجام میشود.
روحانی در تشریح دلایل واگذاری سهام شرکتهای دولتی در بورس خاطرنشان کرد: برای جهش تولید، دولت باید چابک شود و تصدیگریهایی که لازم ندارد را کنار بگذارد. اگر میخواهیم به جهش تولید برسیم، اقتصاد را به شرکتهای خصوصی و مردم بگذاریم و راه ورود شرکتهای عمومی در اقتصاد تسهیل شود. وی عامل دیگر عرضه شرکتهای دولتی در بورس را مرتبط با نقدینگی زیاد در جامعه برشمرد و ابراز کرد: یکی از راههای صحیح و درست و از راههای کاهش تورم و نقدینگی، حضور مردم در صحنه بورس است. اگر آنها وارد بورس شوند، میتوانند سهامدار شوند. اگر لازم شود، میتوانند سهامشان را اضافه کرده یا بفروشند. رئیسجمهور با بیان اینکه علت سوم حضور در بورس این است که بنگاههای دولتی شفاف میشوند، عنوان کرد: مهم است شستای ما شفاف باشد. وقتی سهام دیگر شرکتهای دولتی وارد بورس شوند، شفاف میشوند. مبارزه با فساد و رانت در سایه شفافیت است. ما این راه را ادامه میدهیم و مردم تا پایان سال خواهند دید که قدمهای بزرگی در این راه برمیداریم.
سهام عدالت
روحانی در ادامه با اشاره به اینکه حدود ۵۰ میلیون نفر صاحب سهام عدالت هستند، از وزارت امور اقتصادی و دارایی خواست نحوه رویارویی مردم با سهام عدالت و نحوه فروش یا نگهداشت آن را به زبان ساده به مردم توضیح دهد. او با اشاره به شرایط اقتصادی کشور اظهار کرد: شرایط سختی است. دو سال است که در تحریم سخت هستیم. کرونا آمد و ۱۰، ۱۱ رسته شغلی را دچار مشکل کرده است. امروز این سهام میتواند کمکی به آنها باشد. روحانی ادامه داد: برای اینکه سهام عدالت در بورس فروخته شود و پول آن به حساب آن افراد واریز شود میخواهم که در کوتاهترین زمان ممکن تا آخر ماه رمضان یا ۱۰ روز بعد از ماه رمضان این کار انجام شود؛ چراکه بعضی از خانوادههای ما بهخاطر فشار اقتصادی به این پول نیاز دارند؛ بنابراین همه کمک کنیم که این کار زودتر انجام بگیرد.
دفاع از تغییر واحد پولی کشور
روحانی در ادامه از تغییر واحد پولی و حذف صفر دفاع کرد و با بیان اینکه بسیاری از اشتباهات حساب در بانک به خاطر ریال و تومان است، گفت: هم مردم و هم آن کارمند بانک اشتباه میکنند. خود مسوولان هم دچار اشتباه میشدند بهعنوان مثال میخواهیم برای مردم بگوییم برای این پروژه چقدر هزینه شده است وقتی روی کاغذ میخوانیم نوشته هفتصد میلیارد ریال بعد گفته میشود هفتصد میلیارد ریال یعنی چی میگوییم مقصود ۷۰ میلیارد تومان است. این چه حساب و کتاب و واحد پول ملی است که همیشه یک مفسر کنار آن باید باشد اینقدر مجمل است که مفسر میخواهد.
رئیسجمهوری گفت: پولی ملی داشتیم که هیچ وقت در عمل آن را نمیدیدیم. پول ملی ما چیست، ریال است. روحانی ضمن تشکر از مجلس بهخاطر تصویب لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی گفت: من خودم که اصرار داشتم این لایحه به مجلس داده شود به دلیل این بود که میخواستم مردم در زندگی راحت شوند. نوشتن و گفتار یک طور باشد و در ذهن خود ۱۰ طور محاسبه نکنند؛ بنابراین آن چیزی را که در عمل مردم قبول دارند تومان است. تمام معاملات مغازهها هم از دست فروش گرفته تا فروشگاههای بزرگ از تومان استفاده میکنند. رئیسجمهور افزود: دولت خود را از مردم جدا کرده بود یعنی مردم با تومان صحبت میکردند و دولت با ریال مینوشت. باز دولت هم میخواست حرف بزند با تومان حرف میزد. بنابراین ما با این کار مشکل فرهنگی - اجتماعی را حل کردیم. محاسبات مردم را تسهیل کردیم. دنبال هم تعداد زیادی صفر بود که با حذف آن رقم را هم کوچک کردیم. رئیس شورایعالی اقتصاد گفت: تغییر واحد پول از نظر بینالمللی خیلی بهتر است. وقتی با یورو واحد پول را با اروپا مقایسه کنیم؛ اینکه بگوییم یورو « ۱۷۰هزار ریال» است یا بگوییم یورو « ۱۷ تومان» است، یعنی چهار صفر واحد پول برداشته میشودکه هم گفتن آن راحت است و هم زیباتر است و هم محاسبه آن آسان تر است و با ذهن مردم کاملا منطبق است. وی تغییر واحد پول و حذف چهار صفر را اقدام مناسب و به نفع کشور ارزیابی کرد و افزود: کار مبارکی انجام شده است و بعید میدانم این موضوع از نظر رشد اقتصادی و تورم خیلی تاثیر داشته باشد، بلکه بیشتر سهولت در حسابگری و زیباتر شدن پول ملی در برابر پولهای خارجی ایجاد میکند و اینکه دیگر لازم نیست مردم هر روز یک محاسبه ذهنی اضافی درباره واحد پول انجام دهند و گفتار و نوشتار آنها یکی میشود.