«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
بحران‌افکنی واشنگتن در بحبوحه کرونا
در همین رابطه وزیر امور خارجه آمریکا در اظهاراتی جدید و با مطرح کردن ادعاهایی بی‌اساس از «عدم اعطای وام ۵ میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول» به ایران حمایت کرد.
به گزارش «ایسنا» مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه در گفت‌وگویی با WIBC درخصوص اعطای وام ۵ میلیارد دلاری به ایران مدعی شد: «ما کمک‌های بشردوستانه‌مان را به مردم ایران پیشنهاد دادیم اما قرار نیست برای نظام پول ارسال کنیم.»
پمپئو در اظهاراتی بی‌اساس با بیان اینکه ارسال پول به ایران راهی درست برای کمک به مردم ایران نیست، ادعا کرد: «متاسفانه دولت ایران تلاش‌هایمان را رد کرده است. آنها خود میلیاردها دلار پول دارند.»
وی با اشاره به شیوع ویروس کووید- ۱۹ در جهان، ادعاهای ضد ایرانی خود را تکرار کرد و گفت: «این‌طور نیست که ایران توانایی یا منابع مالی لازم را برای مقابله با این مشکل نداشته باشد. {اگر این وام به ایران پرداخت می‌شد} از این وام برای تامین مالی جنگ‌های نیابتی این کشور در سراسر جهان خصوصا در عراق - که جان مردم و سربازهای آمریکایی را در خطر می‌انداخت - استفاده می‌شد.»
به گزارش «ایسنا» آمریکا که اقدام غیر اخلاقی‌اش در تحریم تجهیزات پزشکی و کمک‌های بشردوستانه مورد انتقاد جامعه جهانی قرار گرفته تلاش می‌کند از زبان وزیر خارجه‌اش از این فشارها بکاهد.
همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با اشاره به اینکه «ایران و آمریکا این روزها با یک دشمن مشابه مقابله می‌کنند» نوشته بود: «واشنگتن که در سال ۲۰۱۸ به‌طور یک‌جانبه از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و تحریمها علیه این کشور را بازگرداند، ادعا می‌کند که باوجود این تحریمها، کمک‌ها به تهران ارسال می‌شود اما سازمان‌های بشردوستانه تاکید دارند که تحریم‌های آمریکا حتی تجارت مجاز با ایران در امور بشر دوستانه را نیز مختل کرده است.» آسوشیتدپرس در ادامه افزود: «آمریکا می‌گوید که کالاهای بشردوستانه، شامل تجهیزات پزشکی همچنان از تحریمها مستثنی هستند و مانعی برای ارسال آنها به ایران وجود دارد اما دیده‌بان حقوق بشر به تازگی در یک گزارش اعلام کرد که قوانین آمریکا بر دسترسی ایران به تجهیزات مهم از قبیل دستگاه تنفس مصنوعی، سی‌تی اسکن و تجهیزات ضدعفونی‌کننده اثر گذاشته است، چراکه شرکت‌های خارجی هنوز به دلیل تحریم‌های آمریکا حتی برای تجارت کالاهای مجاز با ایران هراس دارند.»
هشدار سناتورها
این در حالی است که بسیاری از مقامات آمریکایی با این رویه دولت ترامپ مخالفت هستند. در این راستا یک سناتور آمریکایی روز شنبه ۲۳ فروردین ماه در نامه‌ای به وزرای امور خارجه و خزانه‌داری این کشور خواستار حمایت دولت دونالد ترامپ از دریافت وام ایران از صندوق بین‌المللی پول در پی شیوع ویروس کرونای جدید شد.
به گزارش «ایسنا» دایان فینشتاین سناتور آمریکایی در صفحه توییترش با انتشار تصویر نامه‌ای به مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا و استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری این کشور که در آن خواستار عدم ممانعت دولت آمریکا با دریافت وام ایران از صندوق بین‌المللی پول در پی شیوع ویروس کرونای جدید شده است، نوشت: «ویروس کرونای جدید به شدت به ایران خسارت زده است و پتانسیل این وجود دارد که به‌طور گسترده‌تری در منطقه پراکنده شود. ترامپ[رئیس‌جمهور آمریکا] باید به خاطر منافع بین‌المللی از درخواست وام ایران از صندوق بین‌المللی پول برای کنترل این ویروس حمایت کند.» همزمان یک سناتور آمریکایی درباره گسترش بیشتر کرونا در ایران در نتیجه تاثیر منفی تحریم‌های آمریکا هشدار داد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از مجله نشنال اینترست، کریس مورفی سناتور آمریکایی روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری با اشاره به اینکه تحریم‌های آمریکا مانع از ارسال تجهیزات پزشکی و کمک‌های بشردوستانه به ایران در پی شیوع ویروس کرونای جدید شده است، گفت: «اگر رشد و گسترش این بیماری همه‌گیر در ایران ادامه پیدا کند، منجر به جان باختن مردم بی‌گناه خواهد شد و این در نتیجه سیاست آمریکا خواهد بود که به منافع امنیت ملی کشور ما تعلق ندارد.»
مورفی همچنین در این باره گفت: «به خاطر بسپارید که اگر ما [این بیماری را] در آنجا شکست ندهیم، در این جا هم شکست نداده‌ایم. این ویروس مرزی نمی‌شناسد. اینکه حتی به مخالفان‌مان کمک کنیم که بر این بلا غلبه کنند، سیاست خوبی در زمینه سلامت عمومی است.»
بر اساس این گزارش، اظهارات مورفی در پی این مطرح می‌شود که دولت آمریکا از ابتدای شیوع ویروس کرونای جدید در ایران، تاکنون با درخواست بین‌المللی برای لغو یا تسهیل تحریم‌های اقتصادی که بر ایران اعمال کرده، موافقت نکرده است. دولت آمریکا مدعی است که تحریم‌های اعمال شده‌اش بر ایران مانعی در ارسال کمک‌های بشردوستانه به ایران ایجاد نمی‌کند.
ادعای واشنگتن
در این خصوص دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در حالی که هرگونه نقل و انتقال بانکی با ایران را تحریم کرده است روز پنجشنبه ۲۱ فروردین در اظهاراتی مدعی شد که با ارسال مواد دارویی به ایران مشکلی ندارد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از اکونومیک تایمز، دونالد ترامپ، در کنفرانسی خبری در کاخ سفید در پاسخ به خبرنگاران به اشاره به اولین تراکنش مالی ایران و اروپا از طریق سازوکار اینستکس مدعی شد که مشکلی با اقدام اروپا مبنی بر ارسال مواد دارویی به جمهوری اسلامی ایران ندارد. ایران و مجامع بین‌المللی بارها از آمریکا به خاطر اینکه در عمل مانع ایران از خرید دارو و تجهیزات پزشکی به خاطر تحریم‌های ضد ایرانی شده است انتقاد کرده‌اند. همچنین در همان روز مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا بار دیگر گفت که تحریم‌های کشورش مانعی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به ایران نیستند. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه راشا تودی، وزیر امور خارجه آمریکا بامداد روز پنجشنبه هفته گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید درباره تحریم‌های ایران، گفت: «شنیده‌ام که مردم درباره تحریمها حرف می‌زنند. جهان باید بداند هیچ تحریمی درکار نیست که مانع کمک‌های بشردوستانه و ارسال تجهیزات پزشکی و دارویی به ایران شود.» پمپئو همچنین گفت که آمریکا پیشنهاد کرده است به ایران کمک بفرستد اما ایران قبول نکرده است. این اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا در پی این مطرح می‌شود که دولت این کشور، از اجرای درخواست بین‌المللی برای به تعلیق درآوردن یا کاهش این تحریمها خودداری کرده است.
جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا درباره ضرورت اعمال معافیت‌های بشردوستانه برای کشورهایی که تمایل به کمک‌رسانی به کشورهای تحت تحریم در پی شیوع ویروس کرونا دارند، گفت: من فکر می‌کنم کاملا ضرورت دارد که این موضوع روشن شود، چراکه برخی عاملان اقتصادی به خاطر اینکه ترس از مورد تحریم واقع شدن دارند، نسبت به مشارکت در جریان یافتن کمک‌های بشردوستانه بی‌میل هستند.
ترامپ صداهای هماهنگ برای کاهش تحریم‌های ایران را بشنود
در عین حال یک رسانه آمریکایی از دولت این کشور خواسته به «صداهای هماهنگ» از سوی طرف‌های مختلف برای کاهش تحریم‌های ایران در بحبوحه شیوع بیماری کووید-۱۹ گوش فرا دهد. به گزارش خبرگزاری فارس، یک رسانه آمریکایی در گزارشی در روز سه‌شنبه از «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور این کشور خواسته به «صداهای هماهنگ» از سوی گروه‌ها و نهادهای مختلف گوش فرا داده و تحریمها علیه ایران را در بحبوحه شیوع «کووید-۱۹» کاهش دهد. پایگاه «دیفنس‌وان» در گزارشی با عنوان «آمریکا باید به ایران برای تحت کنترل درآوردن کروناویروس کمک کند» نوشته کاهش تحریمها به ایران برای کنترل شیوع ویروس کرونا کمک خواهد کرد. دیفنس‌وان یادآوری کرده که تحریمها در توانایی ایران برای واردات ماسک، دارو و سایر تجهیزات پزشکی اخلال ایجاد کرده و تلاش‌های این کشور برای مبارزه با ویروس را مختل می‌کنند. این رسانه می‌نویسد: «بهرغم وجود شواهد آشکار مبنی بر اینکه تحریم‌های آمریکا در مبارزه ایران با این ویروس اخلال ایجاد می‌کنند مقام‌های دولت ترامپ معمولاً از سر عادت خلاف این را می‌گویند.»
مثلا «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا روز ۲۰ مارس گفت: «دنیا باید بداند که راه کمک‌های بشردوستانه به ایران کاملاً باز است و این تحریم نیست.» بهرغم این، به نوشته دیفنس‌وان، با آنکه دولت آمریکا روی کاغذ ارسال کالاهای پزشکی را از شمول تحریمها خارج کرده در عالم واقعیت تحریمها مانع از ارسال این کمک‌ها به ایران می‌شوند.»
دیفنس‌وان نوشته در میان قانون‌گذاران آمریکایی در این خصوص که تحریم اقلام بشردوستانه علیه ایران باید کاهش یا موقتاً رفع شوند اجماع گسترده‌ای وجود دارد. ۳۱ مارس گروهی از نمایندگان مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا با ارسال نامه‌ای به ترامپ خواستار کاهش تحریمها علیه ایران شدند. روز ۲۶مارس هم گروهی متشکل از ۱۱ نماینده مجلس سنا از کاخ سفید خواستند به مدت ۹۰ روز تحریمها علیه ایران و ونزوئلا را کاهش دهد. در پایان این مطلب آمده است: «دولت ترامپ باید صداهای هماهنگی را که از آنها می‌خواهند از رویکرد زیاده‌خواهانه درقبال ایران دست برداشته و تحریمها را رفع کنند، بشنود.»
واکنش قاسمی به مانع‌تراشی آمریکا
در داخل ایران نیز واکنش‌ها نسبت به این اقدامات ترامپ گسترده بوده است؛ در این راستا محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان کرونا را فرصتی برای ایالات‌متحده دانست تا از اعتیاد به تحریم رها شود، اما اکنون با بدنامی در خاطر مردم ایران خواهد ماند. به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف دوشنبه شب در صفحه توییتر خود نوشت: «بهرغم تحریم‌های ایالات متحده، ایران به لطف منابع انسانی و دانشمندان خود و دوستانش در خارج، در مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ پیشرفت چشمگیری داشته است. کرونا فرصتی برای ایالات متحده بود تا از اعتیاد به تحریم رها شود. اما اکنون با بدنامی در خاطر مردم ما خواهد ماند.»
همچنین بهرام قاسمی، سفیر ایران در فرانسه نیز با اشاره به مانع‌تراشی‌های آمریکا در مبارزه برخی از کشورها با شیوع ویروس کرونا با اعمال فشارهای حداکثری گفت: «محروم کردن کشورها از داشته‌های مالی خود و ممانعت از بهره‌گیری آنان از منابع مالی بین‌المللی نشانگر آن است که آنان هنوز نمی‌دانند مبارزه با این درد مشترک در یک تلاش مستمر و همگانی امکان پذیر خواهد بود.» به گزارش «ایسنا» بهرام قاسمی شنبه ۲۳فروردین در صفحه توییتر خود در این زمینه نوشت: «در نقطه نقطه جهان طی دهه‌ها، کشورها شاهد انواع بلایای طبیعی از زلزله، سیل و.... بوده‌اند و جهانیان با هر نیت و نگاهی در امدادرسانی به فاجعه‌دیدگان تلاش و بیان همدردی کرده‌اند. به نظر می‌رسد کرونا نه صاحب عزایی باقی گذاشته و نه فرصتی برای بیان همدردی و نه حتی امدادرسانی. کشورها برای مرگ کرور کرور آدمیان حتی دیگر تسلیت و ابراز همدردی نمی‌کنند. جهان تصویر جدیدی از نگرانی، دلهره، رقابت و اندیشیدن به خود را به معرض دید و تماشای تاریخ و جهان به‌هم «ناپیوسته» امروز گذاشته است. کشورهای جهان به نسبتی و بی‌توجه به توان نظامی و اقتصادی با این پدیده شوم در مبارزه‌اند.» وی ادامه داد:« برخی سعی دارند کماکان سیاست‌های تحریمی و فشار حداکثری را با اهداف سیاسی اعمال کنند. محروم کردن کشورها از داشته‌های مالی خود و ممانعت ازبهره‌گیری آنان از منابع مالی بین‌المللی نشانگر آن است که آنان هنوز نمی‌دانند مبارزه با این درد مشترک در یک تلاش مستمر و همگانی امکان پذیر خواهد بود.»
ژست بشردوستانه آمریکا
همچنین پیش‌تر روزنامه آمریکایی لس‌آنجلس تایمز به تاثیر تحریم‌های آمریکا بر کمک‌رسانی‌های بشردوستانه به ایران در پی شیوع ویروس کرونا و اظهارات دولت آمریکا در این باره پرداخته و آن را متناقض ارزیابی کرده است.
به گزارش «ایسنا» روزنامه لس‌آنجلس تایمز روز دوشنبه در گزارشی درباره شیوع ویروس کرونا در ایران و تاثیر تحریم‌های اعمال‌شده آمریکا بر ایران در روند مبارزه با آن نوشت: «این تحریمها تنها موجب ممانعت از فروش نفت ایران که منبع عمده درآمد خارجی آن است و همچنین ممانعت از خرید تسلیحات و فناوری هسته‌ای توسط تهران نمی‌شوند، بلکه این تحریمها خرید مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را در بازار آزاد سخت می‌کنند و تهران اکنون به این نیاز دارد.»
لس‌آنجلس تایمز در ادامه این گزارش مطرح کرد: «این تحریمها روی کاغذ اجازه برخی معافیت‌ها برای کمک‌رسانی‌های بشردوستانه، به‌طور عمده مواد غذایی و کالاهای پزشکی را می‌دهند و پمپئو و دیگر مقامات آمریکایی برای اثبات خیرخواهی در قبال مردم ایران به این شروط اشاره می‌کنند، اما این تحریمها که شرکت‌های خارجی و کسب‌وکارهای آمریکایی را پوشش می‌دهند، شیوه کارکردشان در عمل این گونه نیست.»
ریچارد نفیو که به طراحی تحریم‌های ایران در دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا کمک کرد در این باره به لس‌آنجلس تایمز گفته بود: «قوانین تحریم پیچیده‌اند و کسب‌وکارهایی که برخلاف آنها عمل کنند، موجب به بار آوردن مجازات‌های بزرگی برای خود می‌شوند.» نفیو در ادامه افزود: «خطرات مشارکت در چنین تجارتی بزرگ است. هزینه‌ها هم بالا بوده و سود آن بسیار کم است.» در بخش دیگری از گزارش این روزنامه آمده است: «راه آسان‌تری برای دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا وجود دارد که بتواند بدون حمایت از حکومت ایران، این مشکلات را کاهش دهد و آن این است که قوانین تجارت بشردوستانه را واضح‌تر و کاربردی‌تر کند.»
کلیف نامشخص دارایی‌های ایران در لوکزامبورگ
از سوی دیگر یک رسانه آمریکایی به‌نقل از مقامات کاخ سفید مدعی شد که با وجود صدور حکم دادگاهی در لوکزامبورگ برای رفع توقیف دارایی‌های بانک مرکزی ایران به‌ارزش ۶/ ۱ میلیارد دلار، دولت آمریکا تضمین‌هایی برای عدم انتقال این پول به ایران دریافت کرده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، پایگاه خبری «واشنگتن فری بیکن» روز سه‌شنبه در گزارشی به‌نقل از تنی چند از مقامات آمریکایی مدعی شد که دولت آمریکا تضمین‌هایی دریافت کرده است که دارایی‌های بانک مرکزی ایران در لوکزامبورگ که اخیرا با حکم دادگاهی در این کشور رفع توقیف شد، به ایران منتقل نشود.
این مقامات آمریکایی که «واشنگتن فری بیکن» در گزارش خود از آنها نامی نبرده اما اعلام کرده است که آنها در وزارت امور خارجه این کشور مشغول به فعالیت هستند، مدعی شده‌اند که بر اساس تضمین‌هایی که دولت آمریکا اخیرا دریافت کرده است، دارایی‌های ایران در لوکزامبورگ همچنان مسدود خواهد ماند. البته در این گزارش هیچ اشاره‌ای به این مساله نشده است که تضمین‌ها دقیقا از جانب چه مرجعی در لوکزامبورگ یا اتحادیه اروپا به دولت آمریکا داده شده است. مقامات وزارت امور خارجه آمریکا پیش از این نیز اعلام کرده بودند که برای جلوگیری از انتقال مبلغ ۶/ ۱ میلیارد دلاری از لوکزامبورگ به ایران تلاش خواهند کرد. یک مقام وزارت خارجه آمریکا در این خصوص به واشنگتن فری بیکن گفت: «تصمیم دادگاه منطقه‌ای لوکزامبورگ یک تصمیم نهایی نیست و قابل فرجام‌خواهی است.» هفته گذشته عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که با رصد هوشمندانه تلاش‌های ایالات متحده آمریکا و پیشدستی در انجام اقدامات حقوقی و همچنین در نتیجه پیگیری‌های قضایی در کشور لوکزامبورگ، در ابتدای سال جدید دو پیروزی مهم برای کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران حاصل شد. وی درباره این موفقیت جدید بانک مرکزی گفت: «وجوهی به‌مبلغ ۶/ ۱ میلیارد دلار متعلق به بانک مرکزی نزد کلیراستریم لوکزامبورگ که از تاریخ ۲۵/ ۱۰/ ۱۳۹۴ در توقیف بود، رفع توقیف شد و سپس با صدور دستور موقت از شعبه دیگری از دادگاه‌های کشور یادشده از انتقال همان وجوه به آمریکا و توزیع میان مدعیان دروغین انتساب حادثه یازده سپتامبر به ایران پیشگیری شد.» همچنین روز سه شنبه دادگاهی در لوکزامبورگ با صدور بیانیه‌ای اظهارات مقامات ایران را مبنی بر اینکه مراجع قضایی لوکزامبورگ با انتقال یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران به خانواده‌های قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ مخالفت کرده‌اند، مورد تایید قرار داد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری فرانسه در این بیانیه تصریح شده است که این دادگاه درخواست قدیمی آمریکا برای انتقال یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های ایران به خانواده‌های قربانیان حملات یازدهم سپتامبر را متوقف کرده است. همچنین در این بیانیه آمده است که یک دادگاه تجدید نظر در تاریخ ۱ آوریل تقاضای توقیف (دارایی‌های ایران) از سوی آمریکا را «غیرقابل قبول» دانسته زیرا نوع حساب مورد نظر طبق قوانین ملی لوکزامبورگ «غیر قابل توقیف» است. اکنون بر اساس این حکم، دارایی‌های ایران در حسابی نگهداری می‌شود که در اختیار یک شرکت خدمات مالی در لوکزامبورگ به نام کلیراستریم است که در مالکیت دویچه بورس آلمان قرار دارد. این دارایی بلوکه‌شده در واقع بخشی از اموال بانک مرکزی ایران است که در سال ۲۰۱۷ در پی شکایت تعدادی از خانواده‌های قربانیان حملات یازدهم سپتامبر مسدود شد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز روز یکشنبه اعلام کرد که تهران در یک پرونده حقوقی در لوکزامبورگ در رابطه با ۶/ ۱ میلیارد دلار از دارایی‌های خود که از مدت‌ها پیش به درخواست آمریکا در لوکزامبورگ توقیف شده بود، پیروز شده است.
