اختیارات جنگی رئیس‌جمهور آمریکا تمدید می‌شود؟
مخالفت آمریکایی با ماجراجویی ترامپ
عکس: AFP
این طرح با ۲۲۴ رای مثبت در برابر ۱۹۴ رای منفی و به‌نوعی کاملا حزبی تصویب شد تا اختیارات ترامپ برای آغاز جنگ محدود شوند. دموکرات‌ها طی روزهای اخیر و افزایش تنش‌ها با ایران، تاکید کرده‌اند که ترامپ باید برای انجام هرگونه اقدام نظامی محتمل در آینده ابتدا نزد کنگره برود؛ از سوی دیگر جمهوری‌خواهان دموکرات‌ها را متهم می‌کنند که با زیرسوال بردن تصمیم ترامپ در روزهای خطیر کنونی، دشمن (ایران) را نوازش می‌کنند.
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی به جنجال و منازعه ایجاد شده بین کنگره و کاخ‌سفید پس از دستور ترامپ برای ترور سردار قاسم سلیمانی و همزمان با تصویب قطعنامه محدودیت اختیار جنگی رئیس‌جمهور پرداخت و نوشت: اقدام کنگره با این‌حال تازه‌ترین چالش قانونی برای رئیس‌جمهوری آمریکا است و پس از رای تاریخی دموکرات‌های در اکثریت مجلس به استیضاح ترامپ انجام شد. هم‌اکنون مجلس سنا نیز درحال تدارک برگزاری جلسات تحقیقاتی لازم در این زمینه است. بحث بر سر کاهش اختیارات جنگی ترامپ پس از آنکه او تصمیم به ترور ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران گرفت، به اوج رسید. گفته می‌شود او در این زمینه هیچ اطلاعی به کنگره نداده است. در میانه تشدید تنش‌ها با ایران، دموکرات‌ها با اشاره به نگرانی از اینکه ترامپ بدون تصویب قانونی قدم به جنگی دیگر بگذارد، وعده ایجاد یک مانع دیگر بر سر راه ترامپ دادند.
الیسا اسلاتکین، نماینده دموکرات میشیگان و از افسران سابق سیا و پنتاگون در این باره گفت: «اگر قرار باشد شهروندان آمریکایی از خانواده‌های خود جدا و به جنگ دیگری اعزام شوند، ترامپ حداقل یک توضیح به مردم بدهکار است.» همزمان با پیشبرد طرح محدودیت قدرت جنگی، قانون‌گذاران مباحثه‌ای را پیرامون سبک نامناسب سیاست‌گذاری ترامپ آغاز کرده‌اند. اقدام مجلس نمایندگان در تصویب این قطعنامه خود یک حرکت عظیم نمادین بود که البته از جنبه قانونی لازم‌الاجرا نیست و احتمالا قادر نخواهد بود تا حتی اگر به تصویب سنا هم برسد، دست و پای ترامپ را در زمینه قدرت جنگی ببندد.
سنا نیز می‌تواند در اوایل هفته آتی قطعنامه‌ای جداگانه را به صحن خود ببرد که توسط تیم کین، سناتور دموکرات ویرجینیا تهیه شده است. با این‌حال کماکان بحث گسترده‌ای در مجلس نمایندگان درگرفته است و قانون‌گذاران تاکید دارند که به‌عنوان یکی از قوه‌های سه‌گانه آمریکا، نگرانی‌های عمیقی از آغاز یک جنگ ویران‌گر دیگر توسط آمریکا دارند. این شرایط یادآور روزهایی است که کنگره در زمان جنگ با ویتنام یا پیش از حمله به عراق نسبت به شواهد توجیه جنگ تردید داشت و اختیارات جنگی رئیس‌جمهوری را به چالش کشید.
اما نمایندگان جمهوری‌خواه نیز می‌گویند که مقامات عالی نظامی در دیدار با آنها تاکید کرده‌اند زیرسوال بردن اختیارات جنگی ترامپ در هنگامه مقابله با ایران بسیار خطرناک و ضد وطن‌پرستی است و از این‌رو در اقدامی هماهنگ به این قطعنامه رای منفی دادند.
لیز چنی، نماینده جمهوری‌خواه ارشد، تصمیم نانسی پلوسی، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان برای تصویب این قطعنامه را «تنش‌زایی غیرضروری» دانست. همین انتقاد را نیز پیش‌تر ترامپ طرح کرد و گفت که متاسفانه دموکرات‌ها در کنار قاسم سلیمانی ایستاده‌اند و این برای آمریکا بسیار بد است. اما منازعه مجلس نمایندگان و کاخ‌سفید نشان داد که هم‌اکنون بی‌اعتمادی عمیقی بین قوه مجریه و قوه مقننه ایالات‌متحده وجود دارد. در روزهای اخیر، دموکرات‌ها به همراه دو سناتور جمهوری‌خواه، رئیس‌جمهور و مشاوران ارشد نظامی او را متهم به نادیده گرفتن نقش کنگره به‌عنوان قوه مقننه کرده‌اند.
نمایندگان کنگره به‌شدت از کنار گذاشته شدن در این روند و تصمیم برای ترور قاسم سلیمانی خشمگین هستند، حتی این خشم پس از دیدار میان تیم امنیتی کاخ‌سفید با برخی از این نمایندگان دو چندان نیز شد. سناتور مایک لی در توضیح آنچه در این دیدارها گذشت می‌گوید: «مقامات دولتی میلی به انجام یک بحث شفاف در مورد یک تنش نظامی در خاورمیانه نداشتند. پیام آنها این بود که در کنگره این بحث را مطرح نکنید و به موضوع تداوم دخالت نظامی علیه ایران نپردازید. اگر این‌کار را انجام دهید تنها به تقویت ایران کمک می‌کنید.»
ترامپ اما به تازگی در یک گردهمایی انتخاباتی در اوهایو در واکنش به تصویب این طرح در مجلس نمایندگان که در اختیار دموکرات‌ها است، گفت: «آن وقت دموکرات‌هایی مانند نانسی پلوسی و آدام‌شیف با رسانه‌ها در مورد چنین عملیات احتمالی حرف می‌زنند و آن را لو می‌دهند.» در واقع ترامپ مدعی است که این طرح امکان درز اطلاعات در مورد جزئیات چنین اقدامات نظامی مهم را افزایش می‌دهد. وی همچنین در توییتی بر حمایت جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان از مقامات کاخ‌سفید در پاسخ به انتقاداتی که توسط قانون‌گذاران پیرامون دستور مستقیم ترامپ برای ترور قاسم سلیمانی مطرح می‌شود، تاکید دارد که فرمان رئیس‌جمهور با استناد به قانون اختیارات نظامی که در سال ۲۰۰۲ توسط کنگره برای تایید حمله به عراق صورت گرفت، قانونی است. اما درحالی‌که دولت آمریکا از ارائه شواهد و مدارک خود برای تهدیدهای ادعایی که منجر به ترور فرمانده ارشد نظامی ایران شد طفره می‌رود، قانون‌گذاران دموکرات و همچنین سناتور رند پال و مایک لی نسبت به توجیه‌پذیر بودن این حمله ابراز تردید کرده‌اند.
البته قوانینی که توسط دموکرات‌ها به تصویب می‌رسد معمولا در سنا به تصویب نمی‌رسند چراکه میچ مک‌کانل جمهوری‌خواه و رهبر اکثریت سنا از طرح آن برای رای‌گیری خودداری می‌کند اما قطعنامه اختیارات جنگی این گزینه را برای مک‌کانل حذف کرده و در آن قید شده است درصورتی که یک مجلس آن را به تصویب برساند، مجلس دیگر نیز برای تصویب آن تنها ۱۸ روز فرصت دارد.
با این حال این قطعنامه تنها در مقام نوعی بیانیه است و لازم‌الاجرا نیست. اما در این رای‌گیری حزبی، سه جمهوری‌خواه و یک نماینده مستقل با همراهی با دموکرات‌ها به این قطعنامه رای مثبت دادند و در سوی دیگر هشت عضو تازه‌وارد دموکرات در مجلس نیز به آن رای منفی دادند. پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، رئیس‌جمهوری ترامپ مدعی شد که آغوش خود را برای صلح با ایران باز کرده است و می‌خواهد با ایران مذاکره کند. اما نماینده ایران در سازمان ملل متحد تاکید کرد تا زمانی که خصومت آمریکا علیه ملت ایران باقی است، صحبت از همکاری و گفت‌وگو با ایران قابل فهم نیست.
به گزارش «ایسنا» مجید تخت‌روانچی در گفت‌وگویی با اشاره به نامه نماینده آمریکا در سازمان ملل به شورای امنیت به منظور آمادگی برای گفت‌وگوی بدون پیش‌شرط با ایران، بیان کرد: دولت آمریکا اهل گفت‌وگو نیست بلکه اهل خصومت علیه ملت ایران است. تا زمانی که این خصومت وجود داشته باشد، صحبت از همکاری با ایران قابل فهم نیست. وی در ادامه تاکید کرد: مردم ایران با این صحبت‌ها بازی نمی‌خورند.
