سومین احضار سفیر سوئیس

سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه روز گذشته سفیر سوئیس به‌عنوان حافظ منافع‌ آمریکا در تهران را به وزارت امورخارجه احضار و به وی گفت که اظهارات خصمانه رئیس‌جمهور آمریکا طبق قواعد و قوانین بین‌المللی مصداق بارز «جنایت جنگی» است. به گزارش «ایرنا» در این دیدار، اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران نسبت به اظهارات تهدیدآمیز و ناقض قوانین و هنجارهای بنیادین بین‌المللی به وی ابلاغ شد. معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران تاکید کرد: «اظهارات خصمانه، تهدیدآمیز و غیرهنجاری رئیس‌جمهور آمریکا به هیچ‌وجه قابل پذیرش نیست و در نقض کامل قوانین بین‌الملل قرار دارد.» وی با اشاره به تهدید رئیس‌جمهور آمریکا برای حمله به مراکز فرهنگی گفت: «چنین تهدیدی یادآور هجوم قوم مغول یا اقدامات گروه‌های تروریستی و جنایتکار در تخریب اماکن فرهنگی و تاریخی است که طبق قواعد و قوانین بین‌المللی مصداق بارز جنایت جنگی محسوب می‌شود.» عراقچی گفت: «جمهوری اسلامی ایران زیر بار هیچ تهدید یا ارعابی نخواهد رفت و قاطعانه آماده پاسخگویی به هر تهدید یا اقدام علیه امنیت و تمامیت ارضی خود است.»  وی تاکید کرد تاریخ نشان داده ملت ایران هر تجاوزکننده‌ای را به‌شدت پشیمان خواهد کرد. عراقچی افزود: «براساس خواست دولت و ملت ایران، جمهوری اسلامی علاوه بر تمامی اقدامات سیاسی و حقوقی، حق مسلم خود در واکنش به ترور سردار شهید قاسم سلیمانی را در زمان و مکانی که خود صلاح خواهد دانست محفوظ می‌داند.» همچنین سفیر سوئیس اعلام کرد مراتب را در اسرع وقت به مقامات دولت آمریکا منتقل خواهد کرد.

تهدید ترامپ

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بامداد روز یکشنبه در حساب کاربری خود در توییتر به ایران توصیه کرد دوباره به آمریکا حمله نکند، وگرنه با ضربه بی‌سابقه این کشور مواجه خواهد شد. وی مدعی شد اگر ایران هریک از آمریکایی‌ها یا دارایی‌های آن را مورد هدف قرار دهد، ما ۵۲ نقطه در ایران را هدف قرار می‌دهیم. ترامپ مدعی شد که این اقدام به تلافی ۵۲ آمریکایی خواهد بود که سال‌ها در ایران گروگان بودند. ترامپ تهدید کرد که اماکنی را هدف قرار خواهد داد که از نظر «فرهنگی» برای ایران اهمیت دارد و این کار را به سرعت و سخت انجام خواهد داد. به گزارش ایسنا، به دنبال این تهدید ترامپ، سردار حسین دهقان مشاور رهبر انقلاب در امور نظامی  در گفت‌وگو با شبکه‌ سی‌ان‌ان تاکید کرد که پاسخ ایران به آمریکا به‌طور قطع اقدامی نظامی علیه مراکز نظامی آن خواهد بود.

گفت‌وگوی تلفنی روحانی و اشرف غنی

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران عصر یکشنبه در تماس تلفنی اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان با وی، شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی را حادثه‌ای جانکاه و غمی بزرگ برای ملت ایران و جنایتی بی سابقه از سوی دولتمردان آمریکایی برشمرد و گفت: «ما از دولت‌های دوست و همسایگان خود انتظار داریم این اقدام جنایتکارانه و شرورانه را یکصدا محکوم کنند.» به گزارش «ایسنا» روحانی تاکید کرد: «آمریکایی‌ها همواره خوی تجاوزگری خود را حفظ کرده‌اند و هیچ‌گاه نسبت به تعهدات سیاسی، حقوقی و اخلاقی پای بند نبوده و با زیر پا گذاشتن آن حقوق ملت‌ها را تضییع کرده و می‌کنند.» رئیس‌جمهور با تاکید بر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا افزود: «جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه آغازگر هیچ تجاوز و تنشی حتی نسبت به آمریکا نبوده و همواره اقدامات ایران پاسخی به تجاوز آمریکا بوده است.» رئیس‌جمهور افغانستان نیز ضمن تاکید بر حفظ منافع مشترک دو کشور در منطقه گفت: «امنیت ایران امنیت ماست و تلاش دولت و ملت افغانستان ایجاد صلح و ثبات و برادری خواهد بود.»

جنایت جنگی

همزمان محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران نیز در واکنش به توییت ترامپ با تاکید بر اینکه حمله به مراکز فرهنگی جنایت جنگی است، گفت: «پایان حضور شرورانه آمریکا در غرب آسیا آغاز شده است.» به گزارش «ایسنا» ظریف در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «دونالد ترامپ که با ترورهای ناجوانمردانه روز جمعه به شکلی گسترده حقوق بین‌الملل را نقض کرده است، اکنون تهدید می‌کند که دوباره قوانین بین‌المللی را نقض خواهد کرد. هدف قرار دادن مراکز فرهنگی جنایت جنگی است.» وزیر امورخارجه ایران همچنین در توییتی دیگر نوشت: «آن دلقک‌های دیپلمات‌‌نما و آنهایی که بی‌شرمانه نشسته‌اند و اهداف فرهنگی و غیرنظامی ایران را شناسایی می‌کنند، حتی نباید برای باز کردن یک فرهنگ لغت حقوقی زحمت بکشند.» ظریف تصریح کرد: «اصول بین‌المللی به نورم‌های بی‌چون و چرای حقوق بین‌الملل اشاره دارند که به‌عنوان مثال، خطوط قرمز بین‌المللی را مشخص می‌کنند.»

واکنش مقامات آمریکا به تهدید ترامپ

تهدیدات ترامپ علیه ایران با واکنش برخی از مقامات آمریکایی نیز مواجه شد. در این رابطه کریس مورفی سناتور دموکرات آمریکایی با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر تاکید کرد: «هدف قرار دادن غیرنظامیان و مراکز فرهنگی کاری است که تروریست‌ها انجام می‌دهند. این جنایت جنگی است.» به گزارش «ایسنا» مورفی افزود: «ترامپ درحال ورود به جنگی خود خواسته است. جنگی که کاملا محصول خودش است. جنگی که جان هزاران آمریکایی را خواهد گرفت. کنگره باید او را متوقف کند.» همچنین کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا تهدید تازه رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر هدف قرار دادن مراکز فرهنگی ایران را تهدید به مرتکب شدن جنایتی جنگی خواند. به گزارش «ایسنا» الیزابت وارن، سناتور آمریکایی و کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا در واکنش به تهدید جدید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا علیه ایران، در صفحه توییترش خطاب به ترامپ نوشت: «تو تهدید می‌کنی که جنایت‌های جنگی مرتکب شویم. ما سر جنگ با ایران نداریم. مردم آمریکا خواهان جنگ با ایران نیستند. این دموکراسی است. تو نمی‌توانی جنگی را با ایران آغاز کنی و تهدیدهایت، نظامیان و دیپلمات‌هایمان را در معرض خطر بزرگی قرار می‌دهد.[این کار را] متوقف کن.»

جو بایدن: ترامپ غیرعقلانی‌تر شده است

رقیب انتخاباتی دونالد ترامپ از حزب دموکرات آمریکا نیز با انتقاد از رجزخوانی جدید رئیس‌جمهور کشورش علیه ایران گفت که هرچه بیشتر می‌گذرد، ترامپ غیرعقلانی‌تر رفتار می‌کند. به گزارش «ایسنا» جو بایدن نامزد پیشتاز حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در حساب کاربری خود در توییتر با اشاره به پیام تهدیدآمیز ترامپ علیه کشورمان نوشت: «هرچه دیوارها (موانع) به این فرد نزدیک‌تر می‌شود، وی غیرعقلانی‌ و غیرمنطقی‌تر رفتار می‌کند.»

نارضایتی پمپئو از رایزنی با اروپا

در عین حال وزیرخارجه آمریکا گفته است گفت‌وگوهای او با شرکای منطقه‌ای ایالات‌متحده درباره عملیات ترور قاسم سلیمانی عالی پیش رفته است. مایک پمپئو که روز شنبه ۱۴ دی با شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز گفت‌وگو می‌کرد، با اشاره به تماس‌های تلفنی‌ متعددش با رهبران کشورهای مختلف گفت در این گفت‌وگوها سعی کرده است که به آنها علت اقدام به ترور قاسم سلیمانی را توضیح دهد و از شرکای آمریکا کمک بخواهد. او در عین حال گفته است موضع‌گیری کشورهای اروپایی درباره عملیات آمریکا برای ترور قاسم سلیمانی به اندازه کافی مفید نبوده است.

گمانه‌زنی‌ها راجع به میانجیگری عمان

همزمان با شدت گرفتن تنش‌ها بین ایران و آمریکا پس از ترور سردار قاسم سلیمانی در عراق، کشورهای بسیاری در منطقه و اروپا با هدف میانجیگری و کاهش تنش بین دو کشور فعال شده‌اند. در این راستا وزارت‌خارجه عمان خواستار حل اختلافات ایران و آمریکا از طریق گفت‌وگو و راه‌حل دیپلماتیک شد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رسمی عمان، وزارت‌خارجه عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «سلطنت عمان با اهتمام فراوان تنش‌های اخیر به‌وجود آمده میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران را دنبال می‌کند و از دو طرف می‌خواهد که از طریق گفت‌وگو و راه‌های دیپلماتیک اختلافات خود را حل کنند و به درگیری‌های منطقه‌ای پایان دهند.» وزارت‌خارجه عمان همچنین تاکید کرد که جامعه بین‌المللی نیز باید برای ایجاد ثبات و امنیت در منطقه تلاش کند و مواضع دو طرف مبنی بر عدم رغبت در تشدید تنش را غنیمت بشمارند.

تکذیب خبر سفر هیات عمانی به تهران

پیش از این نیز شبکه خبری المیادین مدعی شده بود که یک هیات عمانی به منظور میانجیگری به تهران آمده ولی با پاسخ منفی ایران مواجه شده است. اما سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت‌خارجه درباره شایعه سفر هیاتی از عمان به تهران و عدم‌موفقیت آنها برای میانجیگری گفت: «این خبر صحت ندارد. هیاتی از عمان به تهران نیامده است. آخرین تعامل ایران و عمان مربوط به همان سفری است که ظریف به مسقط رفت و تقریبا با تمامی مقامات ارشد عمانی دیدار کردند.» این درحالی است که ظریف در ادامه رایزنی‌های خود با مقامات و شخصیت‌های خارجی روز یکشنبه با جوزف بورل، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلفنی گفت‌وگو کرد. تنش‌های اخیر در منطقه، تروریسم دولتی آمریکا و آخرین تحولات مربوط به اجرای برجام از محورهای اصلی این رایزنی بود. همزمان سباستین کورتز، صدراعظم آلمان در گفت‌وگو با روزنامه بیلد آم زنتاگ این پیشنهاد را مطرح کرد که در صورت تمایل مقامات ایران و آمریکا برای بازگشت به مذاکره، وین میزبان این مذاکرات باشد.

رایزنی‌های لندن

از سوی دیگر دومینیک راب، وزیر امورخارجه انگلیس برای گفت‌وگو درباره حمله آمریکا به سردار قاسم سلیمانی و همراهانش در بغداد که به شهادت آنها منجر شد به واشنگتن سفر می‌کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، راب روز سه‌شنبه به واشنگتن خواهد رفت تا درباره اقدام آمریکا در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی فرمانده ارشد سپاه پاسداران ایران با مایک پمپئو همتای آمریکایی خود گفت‌وگو کند. وی پیش از آن نیز با وزیران امورخارجه فرانسه و آلمان دیدار خواهد کرد. یک سخنگوی دولت انگلیس نیز گفت که بوریس جانسون نخست‌وزیر این کشور که هنوز درباره ترور سردار سلیمانی اظهارنظر نکرده، قرار است طی روزهای آینده با رهبران سایر کشورها گفت‌وگو کند. به گفته این سخنگو، جانسون احتمالا با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه گفت‌وگو خواهد داشت. همچنین روز گذشته وزیر امورخارجه انگلیس در گفت‌وگو با شبکه اسکای نیوز با بیان اینکه به‌دنبال کاهش تنش میان ایران و آمریکاست، گفت: «راه ایران برای به کار گرفتن دیپلماسی معنادار باز است.» راب تاکید کرد که لندن برای جلوگیری از جنگ تصادفی میان ایران و آمریکا تلاش می‌کند. وزیر امورخارجه انگلیس در پاسخ به سوالی درباره افزایش نگرانی‌ها نسبت به وقوع درگیری میان ایران و آمریکا در پی شهادت سردار سلیمانی توسط آمریکایی‌ها و اینکه آیا ترامپ برای صدور دستور حمله به او کار درستی انجام داده است، گفت: «ما نیز این نگرانی‌ها را داریم و به همین دلیل برای کاهش تنش تلاش می‌کنیم. در همین راستا من با دوستان اروپایی و آمریکایی‌مان گفت‌وگو کرده‌ام. من همچنین امروز (دیروز) صبح با نخست‌وزیر عراق صحبت کردم.»

آلمان به‌دنبال گفت‌وگوی مستقیم با تهران

همچنین رسانه‌ها گزارش دادند که وزیر امورخارجه آلمان به‌دنبال گفت‌وگوی مستقیم با تهران برای آرام کردن اوضاع پس از به شهادت رسیدن سردار سلیمانی و همراهانش در عراق است. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، یک روزنامه آلمانی به نقل از‌ هایکو ماس، وزیر امورخارجه آلمان نوشته است که او سعی دارد مذاکراتی مستقیم با تهران انجام دهد تا از تشدید اوضاع جلوگیری کند.‌ هایکو ماس در گفت‌وگو با روزنامه بیلد گفت: «در روزهای پیش رو ما در سازمان ملل، اتحادیه اروپا و در رایزنی با شرکایمان در منطقه ازجمله در گفت‌وگو با ایران هر کاری در توان داشته باشیم برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنش‌ها انجام خواهیم داد.» وی همچنین به این روزنامه گفت که در همین راستا، تماس‌هایی با همتایان انگلیسی، فرانسوی و آمریکایی خود و به‌علاوه جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته است.

آمریکا ۱۶ کشور را واسطه کرد

به گزارش خبرگزاری فارس، همزمان با افزایش درخواست‌های میانجیگری، امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان، رئیس مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: «بعد از ترور سردار سلیمانی آمریکایی‌ها ۱۶ کشور را واسطه قرار دادند تا ایرانی‌ها کاری نکنند.»

هشدار طالبان به آمریکا

از سوی دیگر گروه طالبان با انتشار بیانیه‌ای نسبت به شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی واکنش نشان داده و آن را ماجراجویی از سوی آمریکایی‌ها عنوان کرد و نسبت به عواقب آن هشدار داد. به گزارش «ایسنا» در بیانیه طالبان آمده است: «جهاد در برابر وحشی‌گری و اشغالگری آمریکا در افغانستان ادامه دارد و برخورد آمریکا پس از این اقدام و وحشت ترامپ از به‌عهده گرفتن مسوولیت آن، نشان می‌دهد که آمریکا ناتوان‌تر از هر زمانی است.»

ایران نباید در پاسخ دادن تاخیر کند

همچنین محمد علی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در واکنش به شهادت سردار سلیمانی توسط نیروهای آمریکایی گفت که ایران نباید در پاسخ دادن به این اقدام تاخیر کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از اسپوتنیک، محمدعلی الحوثی گفت: «تاخیر ایران در واکنش به ترور سردار سلیمانی به سود این کشور نخواهد بود زیرا ایران کشوری نیست که توانایی پاسخ نداشته باشد.» وی تاکید کرد: «حوصله به خرج دادن در پاسخ، کمکی به ایران نمی‌کند.»