ابراهیم بن عبدالعزیز بن عبدالله العساف، وزیر امورخارجه عربستان سعودی هم از جامعه بین‌المللی خواست «حداکثر فشار» را در پاسخ به این حملات علیه ایران اعمال کند.به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، نشریه آمریکایی «تروتات» در تحلیلی با توجه به این درخواست‌ها، نوشته است جامعه بین‌الملل در وهله نخست باید شواهد کافی دال بر اینکه ایران در این حملات دست داشته است، بیابد. دوم اینکه باید نتایج «فشار حداکثری» بر ایران را پیگیری کند چون متوجه خواهد شد که این استراتژی موثر نیست و در حقیقت بیشتر موجب وخامت اوضاع می‌شود.

برای آنها که به موضوع واقف نیستند ذکر این نکته ضروری است که فشار حداکثری مسوول اصلی بحران فعلی در منطقه خلیج‌فارس است. وقتی آمریکا به‌طور یکجانبه از برجام خارج شد، تحمیل دوباره تحریم‌هایی که در دوره توافق برداشته شده بودند، فشار زیادی را بر ایران وارد ساخت با وجود این اما ایران تا یک سال بعد هم به برجام پایبند ماند. ایران که در برابر تحریم‌های آمریکایی نتوانست به توافقی با کشورهای عضو اتحادیه اروپا دست یابد تا اقتصاد خود را رونق بخشد، حالا تازه پیروی از برخی از بندهای برجام را کنار می‌گذارد، هرچند که هنوز بر این موضوع تاکید دارد که به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست. نشریه آمریکایی تروتات در ادامه می‌نویسد حتی اگر ایران پشت حملات اخیر باشد، این پاسخی است به اعمال دوباره تحریم‌های آمریکایی، چون برای منافع نفتی آمریکا هزینه در بر دارد، درست همان‌طور که آمریکا بر منافع نفتی ایران هزینه تحمیل کرد. تشدید فشارهای حداکثری فقط موجب اوج‌گیری بیشتر تنش‌ها می‌شود.

خوشبختانه اما روش بهتری هم وجود دارد، روشی که در گذشته نتایج بسیار بهتری در پی داشته است. پس از گذشت یک دهه از تحریم‌های تنبیهی که هیچ نتیجه‌ مثبتی هم برای آمریکا در بر نداشت، اصل ثبات قدم در دیپلماسی با ایران منجر به خلق جامع‌ترین توافق مذاکراتی تاریخ شد. این توافق در ازای محدودسازی برنامه هسته‌ای‌ و بازرسی مداوم برای تایید پیروی از برجام، تحریم‌های ضدایرانی را برداشت. تا همین اواخر ایران پایبندی کامل به برجام داشت و هیچ شاهدی وجود نداشت که نشان دهد ایران به مفادی که آمریکا پایبند بود، پایبند نیست. گذشته از خود توافق برجام، دیپلماسی که منجر به انعقاد برجام شد، درهای ورود به پیشرفت روابط منطقه‌ای و بین‌المللی با ایران را گشود. به‌عنوان مثال وقتی ایران در سال ۲۰۱۶، ۱۰نفر از ملوانان آمریکایی را به‌خاطر ورود به آب‌های این کشور دستگیر کرد، کانال‌های دیپلماتیک ایجاد شده طی مذاکرات هسته‌ای، یک روز بعد منجر به آزادی ملوانان شدند. به علاوه خود برجام دلیل روشنی بود بر قدرت دیپلماسی در حل مشکلاتی که حل نشدنی به‌نظر می‌رسند و پیشرفت بیشتر حل‌وفصل مسائل.

تداوم اوج‌گیری تنش‌ها در منطقه و افزایش این نگرانی که یک اشتباه محاسباتی می‌تواند به یک جنگ منطقه‌ای بینجامد و شاید با توجه به وضعیت بازار انرژی، به یک آتش‌سوزی بزرگ تبدیل شود، دیپلماسی اما منطقی‌ترین راه ممکن برای تنش‌زدایی است اما ترویج دیپلماسی واقعی در شرایط فشار حداکثری توقعی دور و دراز است. گر چه تحریم‌ها اغلب تحت عنوان ابزارهای دیپلماتیک دسته‌بندی می‌شوند، اما واقعیت این است که تحریم‌ها دیپلماسی نیستند. تحریم‌ها راهکارهایی قهری هستند که در مورد ایران برای کل ملت یک کشور ایجاد دشواری می‌کنند. این دشواری در عوض از حمایت داخلی از دیپلماسی می‌کاهد و برای رهبران ایران دیپلماسی را به گزینه‌ای که به لحاظ سیاسی چالش‌برانگیز است تبدیل می‌کند. برای تغییر این وضعیت جامعه بین‌المللی باید از فشارهای اقتصادی علیه ایران بکاهد نه آنکه آن را افزایش دهد و باید بلافاصله مذاکرات برای کاهش تنش‌ها را از سر گیرد. برای آمریکا، برکناری مشاور امنیت ملی، جان بولتون، که هدف اصلی آن در منطقه همیشه تغییر رژیم در ایران بوده است، گامی در جهت صحیح بود. صلح اما چیزی بیشتر از تغییر روند جنگ است، صلح نیازمند دیپلماسی است و فشار حداکثری موجب می‌شود که دیپلماسی واقعی دور از دسترس شود. تحلیل نشریه تروتات تنها یک‌روز پس از آن منتشر شد که شبکه «سی‌ان‌ان» نیز در گزارشی ضمن تاکید بر اینکه هرگونه جنگ احتمالی میان آمریکا و ایران فاجعه بار است و هیچ برنده‌ای نخواهد داشت، ادامه داد که تصمیمات اخیر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خودداری از اقدام نظامی علیه ایران، هوشمندانه و زیرکانه بوده است و از نظر اخلاقی نمی‌توان آن را سرزنش کرد.

این گزارش سپس در بخش بعدی به عملیات حمله تلافی‌جویانه ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریور) ارتش یمن به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان سعودی اشاره کرد و نوشت، به‌رغم آنکه برخی منابع اطلاعاتی غرب و غرب آسیا ایران را به دست داشتن در این حمله متهم می‌کنند، اما هنوز آشکارا اعلام نکرده‌اند که ایران در حقیقت از داخل خاک خود به عربستان سعودی حمله کرده است.

بر این اساس، عدم اشاره مستقیم به ایران احتمالا با این هدف صورت می‌گیرد که فرصت برای دیپلماسی حفظ شود.

این گزارش درخصوص تمایل کشورهای غربی برای دنبال کردن راه‌حل دیپلماتیک در مقابل ایران نوشت که میزان فوریت رسیدن به راه‌حل دیپلماتیک برای کاهش خطرات جنگ در خلیج‌فارس، هفته گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مشهود بود که در آن، فرانسه تلاش کرد روسای جمهور ایران و آمریکا را ترغیب به مذاکره کند.

این گزارش سپس درخصوص پیامدهای اقدام نظامی علیه ایران نوشت، حمله به ایران جنگ پیچیده‌ای به راه خواهد انداخت که غرب و هم‌پیمانان این کشور نمی‌توانند به سادگی در آن پیروز شوند و احتمالا به سادگی در آن شکست خواهند خورد. این گزارش سپس توضیح داد که ایران مطالعاتی در زمینه حملات هوایی علیه عراق و همچنین یوگسلاوی، کوزوو و لیبی داشته است و بنابراین سپاه پاسداران و نیروهای قدس، آنچه که از اهمیت بسیار بالایی برای ایران برخوردار است را در کوه‌ها پنهان خواهند کرد و تله‌گذاری خواهند کرد. این گزارش سپس هشدار داد که احتمالا هرگونه حمله به ایران از نمایش قدرت غرب به یکباره به آتش تمام عیار و مخرب تبدیل شود. سی‌ان‌ان همچنین هشدار داده است که آتش جنگ در ایران می‌تواند اسرائیل را نیز درگیر کند.

سی‌ان‌ان در پایان نوشته است که هم‌اکنون مذاکره با ایران ضرورت دارد در غیر این صورت ممکن است ایران غافلگیری‌هایی برای منطقه داشته باشد.

اخبار مرتبط