از ۲۰ مساله فقط سه مساله مانده است
گزارش روحانی از مذاکره الیزه
عكس: president.ir
حسن روحانی رئیس‌جمهور روند مذاکرات میان ایران با طرف‌های برجام را رو به جلو خواند و از حل بیشتر موارد اختلافی در مذاکرات با اروپا خبرداد. او در عین حال با بیان اینکه ما هنوز به نقطه نهایی نرسیده‌ایم و بعید می‌دانم طی امروز و فردا نیز بتوانیم به توافق نهایی برسیم؛ از اعلام جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران طی یکی، دو روز آینده خبرداد. روحانی روز گذشته در جلسه هیات دولت، با تاکید بر اینکه گام سوم ایران خیلی تکان‌دهنده نیست، ولی باطن آن فوق‌العاده مهم است، گفت: به نظر من این گام مهم‌ترین گامی است که برمی‌داریم و آثارش بسیار فوق‌العاده خواهد بود و ان‌شاء‌الله با این گام سوم، سازمان انرژی اتمی از این روند سرعت معمولی خارج و فعالیتش شتاب می‌گیرد یعنی با دستوری که امروز یا فردا صادر خواهد شد سازمان انرژی اتمی برای رسیدن به اهدافش شتاب فوق‌العاده‌ای می‌گیرد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه در عین حال ۲ ماه دیگر فرصت می‌دهیم، افزود: ضمن اینکه گام سوم را برمی‌داریم، صحبت می‌کنیم و اگر به توافق رسیدیم باز هم راه برای مذاکره، منطق و توافق وجود دارد. روحانی همچنین در بخشی از سخنان خود تندروهای درون آمریکا، رژیم نژاد‌پرست صهیونیستی و برخی سران ارتجاع در منطقه را به‌عنوان سه گروهی نام برد که نمی‌خواهند بین ایران و آمریکا رابطه‌ای عادلانه، صحیح و درست برقرار باشد.
همزمان محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه نیز در جریان سفرش به بنگلادش گفت: همان‌طور که در نامه ۱۸ اردیبهشت رئیس‌جمهور و بیانیه شورای‌عالی امنیت ملی و همین‌طور نامه ۱۸ اردیبهشت بنده به خانم موگرینی تاکید کردیم، اقدامات خودمان را در چارچوب بند ۳۶ برجام انجام دادیم. اقدامات ما اقدامات جبرانی است در برابر قصور و تقصیر اتحادیه اروپا در اجرای تعهداتشان. وزیرخارجه ادامه داد: ما اقدامات‌مان را انجام می‌دهیم و این اقدامات برای حفظ برجام و تعادل در آن است و آمادگی داریم در صورتی که طرف مقابل اقدامات خود را اصلاح کند و به تبعیت کامل از برجام برگردد ما هم از اقداماتی که انجام می‌دهیم بازگردیم. او تصریح کرد که در دو روز آینده گام سوم را برمی‌داریم و بعد از آن به مذاکره ادامه می‌دهیم.
از سوی دیگر علی ربیعی سخنگوی دولت هم روز گذشته بابیان اینکه اگر اروپا تقاضاهای ایران را اجرایی نکند گام سوم در روز مقرر اجرایی می‌شود، اعلام کرد: دیدگاه‌های ما جلو رفته و از ۱۹ مورد اختلاف به ۳ مورد رسیده است. محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم ضمن تاکید بر اینکه نتیجه مذاکرات با توجه به پیچیدگی‌هایی که دارد، زمان‌بر است گفت: قرار است هفته آینده اروپا نتیجه را به ما اطلاع دهد و ما منتظریم که ببینیم هماهنگی که در داخل اروپا و طرف‌های دیگر می‌شود چه خواهد شد و نتیجه آن به ما منعکس شود. او افزود: ما در ارتباط با بحث موشکی و توان نظامی و دفاعی کشور نه تنها با فرانسه بلکه با هیچ کشوری مذاکره نمی‌کنیم. همچنین سید‌عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران زمان اجرای گام سوم را ظرف یکی، دو روز آینده اعلام خواهد کرد. در واکنش به این سخنان روز گذشته یک سخنگوی اتحادیه اروپا از ایران خواست از کاهش دوباره هرگونه تعهدات خود در چارچوب برجام خودداری کند.
سخنان روز گذشته مقامات ایران درشرایطی بیان شد که مهلت ۶۰روزه ایران به اروپا برای رسیدن به توافقی که منافع ایران در برجام را تامین کند امروز به پایان میرسد. تهران از ۱۸ اردیبهشت امسال در نخستین سالروز خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و به دنبال عدم اجرای تعهدات اروپا دربرجام، دو مهلت ۶۰ روزه به طرف‌های اروپایی برای نجات برجام داد و در هر مرحله برخی از تعهدات هسته‌ای‌اش در برجام را متوقف کرد. براین اساس در مرحله اول ایران اعلام کرد که دیگر به محدودیت ذخیره اورانیوم غنی‌سازی که ۳۰۰ کیلوگرم است پایبند نخواهد بود. در گام دوم نیز غنی‌سازی را از سطح ۶۷/ ۳ درصد به ۵/ ۴ درصد افزایش داد. سومین مهلت ۶۰ روزه ایران به اروپا، نیز روز جمعه ۱۵شهریور ماه به پایان میرسد. با این حال ایران دراین مدت با طرف‌های باقی مانده دربرجام که پس از خروج یک طرفه آمریکا از توافق هسته‌ای بر اهمیت این توافق مهر تایید زدند گفت‌وگو کرده است. در این میان طی سه ماه اخیر امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه با هدف کاهش تنش‌های ایجاد شده میان ایران و آمریکا و حفظ برجام ابتکار عمل را به دست گرفته و در همین راستا تاکنون ۶بار با حسن روحانی رئیس‌جمهوری به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کرده است. در آخرین گفت‌وگوی تلفنی که شنبه شب و به مدت ۵ساعت به طول انجامید، دوطرف درباره مسائل بانکی، اقتصادی و سیاسی و مجموعا یک «بسته کلی» با یکدیگر گفت‌وگو کردند و به نتایج مثبتی رسیدند. آن‌طور که محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری از محتوای این گفت‌وگو تشریح کرده است ظاهرا بخش قابل توجهی از پیشنهادهایی که طی دو هفته گذشته بین ایران و فرانسه رد و بدل شده درگفت‌وگوی آخر مکرون و روحانی تغییر یافته و به‌عنوان طرح از صحبت‌های هر دو رئیس‌جمهور به‌دست آمده است. براساس این طرح و در صورت موافقت ایران، فرانسه باید ۱۵ میلیارد دلار و درسه مرحله به ایران پرداخت کند تا فعلا ایران گام سوم خود را اجرا نکند. در این میان تهران هم خواستار فروش نفت خود است. درهمین راستا عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه چند روز قبل از نشانه‌هایی از انعطاف طرف آمریکایی برای صدور مجوز درخصوص صادرات نفت ایران خبر داد. عراقچی که در هفته جاری درسفری با نمایندگانی از بانک مرکزی و وزارت نفت به پاریس مذاکراتی بیش از ۱۰ ساعت با طرف‌های فرانسوی درباره جزئیات سناریوهای محتمل برای پیشبرد ابتکار مطرح شده بین روسای جمهور ایران و فرانسه داشت، همچنین تاکید کرد برای بازگشت ایران به اجرای کامل برجام باید خواسته‌های ما مانند فروش نفت و مسائل بانکی مربوط به آن تامین شود. روز سه‌شنبه نیز حسن روحانی رئیس‌جمهوری درجلسه رای اعتماد به دو وزیر جدید کابینه در مجلس شورای اسلامی بر لزوم خرید نفت ایران به‌صورت نقد یا به‌صورت نسیه تاکید کرد و گفت که این موضوع می‌تواند شرایط مذاکرات را تسهیل کند.
جزئیات جدید از طرح فرانسه
درهمین حال روز گذشته جزئیات تازه‌ای از طرح فرانسه از سوی عباس عراقچی اعلام شد. او در جمع خبرنگاران در اسلوونی اظهار کرد: به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس‌جمهور فرانسه با ایران، به او تاکید شد که یا اروپا باید از ایران نفت خریداری کند یا معادل فروش نفت را به‌صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد. به گزارش «ایسنا» او روز گذشته درگفت‌وگو با خبرنگاران، مجددا تاکید کرد که محور مذاکرات با فرانسه درخصوص نحوه تامین مطالبه جمهوری اسلامی درخصوص فروش نفت و نحوه تامین درآمدهای حاصله است.وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان که بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام برمی‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی به عواید ناشی از آن به‌صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد و ابتکار فرانسه دقیقا در همین راستاست. عراقچی تاکید کرد: به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، به او تاکید شد که یا اروپا باید از ایران نفت خریداری کند یا معادل فروش نفت را به‌صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد.
عراقچی اضافه کرد: میزان این خط اعتباری حدود ۱۵ میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان آخر سال میلادی است. به این ترتیب در صورت حصول توافق، ایران در چهار ماه آینده معادل ۱۰۰ درصد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به‌صورت خط اعتباری دریافت و پیش فروش می‌کند. معاون وزیر خارجه در ادامه این گفت‌وگو توضیح داد: بعد از دریافت ۱۵ میلیارد دلار جمهوری اسلامی آمادگی گفت‌وگو با کشورهای ۱+۴ را دارد اما واقعیت آن است که هنوز درخصوص دستور کار این گفت‌وگوها اختلاف‌نظرهای جدی بین طرفین وجود دارد. وی با اشاره به اینکه گفت‌وگوها درخصوص تعیین دستورکار هنوز ادامه داشته و به هیچ نتیجه مشخصی نرسیده است، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان در رابطه با خطوط قرمز خود با کسی مذاکره نخواهد کرد.
عراقچی گفت: از نظر جمهوری اسلامی صورت مساله کاملا روشن است. اینکه اروپایی‌ها نفت ایران را می‌خرند، یا پیش‌خرید می‌کنند، یا خط اعتباری می‌دهند، خودشان می‌دانند و آمریکا؛ از نظر ما بازگشت به اجرای کامل برجام منوط به دریافت ۱۵ میلیارد دلار برای یک دوره چهار ماهه است و در غیر این صورت روند کاهش تعهدات ایران ادامه خواهد یافت. وی گفت بعید می‌داند کشورهای اروپایی تا قبل از ۱۶ شهریور بتوانند گام موثری بردارند بنابراین مرحله سوم کاهش تعهدات از سوی ایران در تاریخ مزبور آغاز خواهد شد. این مرحله شامل بخش مهمی از تعهدات ایران خواهد بود که در زمان خود اعلام خواهد شد. عراقچی درخصوص امکان ملاقات روسای جمهور ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی آتی سازمان ملل متحد نیز گفت چنین ملاقاتی به هیچ وجه در دستور کار قرار ندارد.
مذاکره سازنده پاریس با واشنگتن
در کنار این سخنان، تلاش‌های فرانسه برای نجات برجام و کاهش تنش‌های به وجود آمده درمنطقه ادامه دارد. درهمین ارتباط برونو لومیر، وزیر دارایی این کشور به واشنگتن سفر کرده تا با مقامات آمریکا بر سر ایجاد یک خط اعتباری به ارزش ۱۵ میلیارد دلار تا پایان سال جاری برای ایران، رایزنی کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، برخی منابع غربی اطلاع داده‌اند که فرانسه برای پایبند ماندن ایران به تعهدات برجامی خود، می‌خواهد موضع آمریکا نسبت به طرح ایجاد یک خط اعتباری به ارزش ۱۵ میلیارد دلار تا پایان سال جاری به تهران را بررسی کند. درهمین چارچوب روز گذشته وزیر دارایی فرانسه با استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرد. دیدار و مذاکراتی که لومیر در صفحه توییترش بدون اشاره به نام ایران آن را سازنده توصیف کرده است. البته این تنها دیدار او با مقامات کاخ سفید نیست. لومیر قرار است با لارنس کادلو، مشاور اقتصادی ترامپ و رابرت لایتیزر، مذاکره‌کننده تجاری ارشد آمریکا هم دیدار کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که فرانسه در نظر دارد چین، هند و ژاپن در میان مشتریان نفتی ایران باشند. روز سه‌شنبه نیز ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه درگفت‌وگو با خبرنگاران با اعلام اینکه مذاکرات با ایران برای ایجاد خط اعتباری به منظور تضمین سود فروش نفت جمهوری اسلامی ادامه دارد، تصریح کرد که اجرای این طرح منوط به اعطای مجدد معافیت‌های نفتی به ایران است.
به گزارش رویترز، لودریان همچنین گفت: پیشنهاد ما این است که یک خط اعتباری نفتی ایجاد کنیم و در ازای آن ایران به برجام بازگردد، امنیت خلیج‌فارس حفظ و درهای مذاکره درخصوص امنیت منطقه‌ای و برنامه هسته‌ای ایران پس از سال ۲۰۲۵ گشوده شود. وی در ادامه تصریح کرد: تمامی این مسائل منوط به اعمال مجدد معافیت‌های نفتی از سوی ترامپ است. بااین حال به گزارش بلومبرگ، یک مقام ارشد آمریکایی چنین ایده‌ای را اجرا ناشدنی می‌داند.
واکنش ایران به گفت‌وگوی‌های فرانسه و آمریکا
درواکنش به مذاکره فرانسه با آمریکا روز گذشته، علی ربیعی سخنگوی دولت گفت: فرانسه نمایندگی اروپا را به عهده گرفته و وزیر اقتصاد آنها هم به آمریکا رفته تا توافق را بگیرد اگر توافق شد و آنها اعلام کردند ما به توافق خود عمل می‌کنیم اما چشم‌اندازی نداریم که تا روز جمعه اروپا توافق را بگیرد. ربیعی در حاشیه جلسه هیات‌دولت با بیان اینکه اگر اروپا توافق را نگیرد ما گام سوم را در روز مقرر اجرایی می‌کنیم تاکید کرد: به هر حال این سیاست اروپا است که می‌خواهد هماهنگی کند و ما دخالتی در آن نداریم. ما منتظر اروپا هستیم. البته وعده خرید نفت محقق شده است و اکنون رفته‌اند تا مجوزش را بگیرند. محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه نیز نیاز اروپا به مجوز آمریکا را باعث تاسف خواند.به گزارش «ایسنا» ظریف پس از دیدار با وزیر خارجه بنگلادش در جمع خبرنگاران تاکید کرد: اینکه فرانسه یا اتحادیه اروپا نیاز دارند از آمریکا اجازه بگیرند برای اینکه اقدامات‌شان را انجام دهند قابل فهم است اما از نظر ما باعث تاسف است و از نظر حقوقی هم اقدام آمریکا نمی‌تواند مانع از ایفای تعهدات اروپا باشد. این را هم ما باید به آنها یادآوری کنیم و هم وکلای آنها باید به آنها بگویند اقداماتی که آنها باید انجام دهند مستقل از فشارهای آمریکاست و اینکه آنها می‌خواهند از اوفک یا جای دیگر مجوز بگیرند مشکل ما نیست، موضوعی است که آنها باید انجام دهند.
تشریح روند مذاکرات
به هرترتیب مقامات ایران به زودی تصمیم خود را برای اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی اعلام خواهند کرد. در همین ارتباط روز گذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری در جلسه هیات دولت درتشریح روند مذاکرات اظهار کرد: مثلا اگر در ۲۰ مساله اختلاف داشتیم، این اختلافات اکنون در ۳ مساله است و بخش عمده آنها حل شده‌اند اما هنوز به نقطه نهایی نرسیده‌ایم.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی صبر راهبردی و اقدام ایران را در برابر خروج آمریکا از برجام، هوشمندانه خواند و اظهار کرد: ایران اولین گام را برداشت و برای این اقدام، دو ماه نیز فرصت داد. در همان دوره با چین، روسیه و اروپایی‌ها صحبت کردیم اما به نتیجه مطلوب نرسیدیم. هر چند آنها توصیه می‌کردند گام دوم را برنداریم اما چون در عمل کار مهمی انجام نداده بودند، گام دوم را برداشتیم. بعد از گام دوم باز هم گفت‌وگو و مذاکره کردیم.
رئیس‌جمهور افزود: «طی این دوره گام‌هایی با هم برداشتیم. در تلفن‌های روز اول بین ما خیلی فاصله بود اما الان کلام همدیگر را خوب می‌فهمیم. آنها می‌دانند ما چه می‌خواهیم و ما هم می‌دانیم آنها چه می‌خواهند و کاملا مفهوم است. در بسیاری از موارد به هم نزدیک شده‌ایم و در برخی موارد هم هنوز اختلاف نظر داریم و به گام نهایی نرسیده‌ایم.»
روحانی از تعیین یک چارچوب ۵ ماهه تا پایان سال میلادی با فرانسوی‌ها خبر داد و گفت: آنها می‌گویند با اروپایی‌ها و چین و دیگران و خود آمریکا حرف می‌زنیم و هماهنگ و بحث می‌کنیم. حرف ما با فرانسه در این زمینه و به نمایندگی از طرف اتحادیه اروپا و سه کشور بود.
معرفی سه گروه
روحانی با اشاره به خروج آمریکا از برجام، با معرفی سه گروه مخالف رابطه ایران و آمریکا گفت: تندروهایی درون آمریکا شامل صهیونیست‌ها، نئوکان‌ها و نژادپرست‌های رژیم صهیونیستی و برخی مرتجعان منطقه اگر بفهمند که ممکن است یک روزی بین ایران و آمریکا رابطه عادلانه‌ای برقرار شود می‌دانند مرگ دائمی آنهاست چرا که اینها همانند کف روی آب هستند و نابود و محو می‌شوند.
رئیس‌جمهور افزود: هر وقت می‌خواهیم کاری انجام دهیم این سه گروه که متاسفانه بر کاخ سفید هم مسلط شده‌اند، نمی‌گذارند. علت اینکه آمریکا از برجام خارج شد، تسلط این سه گروه بر کاخ سفید است. روحانی دربخش دیگری ازسخنانش اظهار کرد: مردم می‌گویند شما به‌خاطر دعواهای داخلی و مسائل پشت پرده خود، نه مشکل را می‌گویید و نه اینکه اراده حل آن را دارید، این نمی‌شود. مردم از ما می‌خواهند که مشکل آنها را حل کنیم.
ارسال نظر