پولیتیکو تحلیل کرد
دو قطبی شدن تیم ترامپ بر سر ایران
بر این اساس پمپئو به روند تصمیم‌گیری بولتون در رابطه با ایران اعتراض دارد، چراکه احساس می‌کند بولتون او را دور می‌زند. این گزارش تاکید می‌کند که پمپئو فردی وفادار به ترامپ است و اکنون که ترامپ ثابت کرده است به دنبال جنگ با ایران نیست او نیز در همین مسیر گام برمی‌دارد اما بولتون تصورات و آرزوهای خود را در سر دارد و موضع بسیار سرسختانه‌ای علیه تهران اتخاذ کرده است. نشریه تایم نیز در مطلبی به بررسی برنامه‌ای می‌پردازد که چندی پیش در فضای خبری منتشر شد که اعزام ۱۲۰ هزار نیروی نظامی آمریکا به منطقه برای مقابله با ایران را شامل می‌شود. مقامات نظامی و افسران نظامی پنتاگون در این‌باره به تایم گفته‌اند که اکنون هیچ برنامه قابل اجرایی برای مقابله نظامی با ایران وجود ندارد.
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، نشریه پولیتیکو در گزارشی نوشت: افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا در روزهای گذشته، پررنگ‌تر شدن کشمکش‌ها میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و مشاوران سیاست‌خارجی وی- مایک پمپئو، وزیرخارجه و جان بولتون، مشاور امنیت‌ملی- را درپی داشته است. کمپین فشار حداکثری ترامپ علیه نظام ایران، موجب تشدید شکاف‌ها میان این دو مرد عرصه سیاست‌خارجی آمریکا شده است به‌نحوی که کنترل سخت‌گیرانه بولتون در زمینه روند تصمیم‌گیری‌های پیرامون مسائل امنیت‌ملی و نیز تصمیم‌های جدید وی در تبیین جهت آن عامل اصلی این شکاف بوده است.
براساس گفته دو منبع آگاه به مواضع و تفکر مایک پمپئو و برایان هوک، نماینده او در امور ایران، هدف این دو مقام از تحت فشار قراردادن ایران بازگرداندن این کشور به میز مذاکرات است. در طرف مقابل بولتون قرار دارد که نسبت به ماهیت مذاکره و ارزش آن با دشمنان آمریکا تردیدهای جدی را مطرح کرده است؛ او فردی است که پیش از پیوستن به کاخ‌سفید بارها به‌طور علنی خواستار تغییر رژیم در ایران شده بود.
درحالی که پمپئو تمام تلاش خود را به کار بسته است تا مواضع ترامپ در عرصه سیاست‌خارجی را دنبال کند، بولتون زمان خود را صرف شکل دادن به سیاست‌هایی کرده که البته در مواردی نیز با خواسته‌های ترامپ در تضاد بوده است؛ بارزترین نمونه این ناهماهنگی‌ها، زمانی رخ داد که بولتون با تصمیم ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه مخالفت کرد.
پمپئو ۵۵ ساله، اغلب به‌عنوان فردی وفادار به رئیس‌جمهور شناخته می‌شود که به ندرت با تصمیم‌های ترامپ مخالفت می‌ورزد. برخی از مقامات کاخ‌سفید بر این باورند که نماینده پیشین کانزاس در کنگره(پمپئو) به شدت چشم به آینده سیاسی خود دوخته است. این درحالی است که بولتون در گذشته نیز هرگز از طرح پیشنهادهای خط‌شکن واهمه‌ای نداشته است. او اکنون با پا گذاشتن به سن ۷۰ سالگی می‌داند که منصب مشاور امنیت‌ملی آمریکا آخرین پست دولتی است که او در آن حاضر خواهد بود.
دیوید روثکوپ، یک مشاور تجاری که کتابی را در زمینه شکل‌دهی به سیاست‌خارجی آمریکا به رشته تحریر درآورده است در این‌باره به پولیتیکو می‌گوید: «پمپئو نشان داده که فردی است که جایگاه خود را در گرو فهمیدن تصورات ترامپ برای سیاست‌خارجی می‌بیند و مهم نیست که این تصورات چه باشند.»
در مورد ایران نیز مقامات آمریکایی بر این باور هستند که رویکرد‌های متفاوت بولتون و پمپئو در نحوه همکاری با رئیس‌جمهور در این زمینه، موجب ایجاد اختلافاتی در روابط میان آنها شده است.
این گزارش در ادامه به تحولاتی می‌پردازد که از لحظه ورود بولتون به کاخ‌سفید رخ داده و می‌نویسد: زمانی که ژنرال مک‌مستر، مشاور پیشین امنیت‌ملی ترامپ در بال غربی کاخ‌سفید حضور داشت، نشست‌ها و ملاقات‌های متعددی را ترتیب می‌داد به‌نحوی که صدای اعتراض برخی از مقامات بلند‌پایه نیز بلند شده بود. اکنون اما تحت رهبری بولتون تمامی این برنامه‌ها لغو شده‌اند و همچنین تماس‌هایی که مک‌مستر هفته‌ای دوبار برای هماهنگی بیشتر با مقامات امنیت‌ملی برقرار می‌کرد همگی متوقف شده‌اند. از نتایج چنین اقداماتی برای بولتون اختیار بیشتر و تصمیم‌گیری متمرکز‌تر خواهد بود که همین امر موجب شده تا پمپئو خود را خارج از روند تصمیم‌گیری‌هایی ببیند که باید از آن در عرصه بین‌المللی دفاع کند.
یک مقام دولت ترامپ خبر می‌دهد که پمپئو به‌ویژه نارضایتی خود را از اعلام اقدامات سیاست‌خارجی آمریکا توسط بولتون در توییتر اعلام کرده چراکه او به‌عنوان وزیرخارجه آمریکا اطلاعی از این موضوع نداشته است.
این اختلافات اما در بیانیه‌های روزهای اخیر به وضوح قابل درک است. درحالی‌که بولتون در پنج مه با انتشار بیانیه‌ای هشدار داد که ایران ممکن است با «نیروی بی‌امان» آمریکا مواجه شود، پمپئو با وجود تهدید علیه ایران اما لزوم مذاکره با ایران را بار دیگر مطرح ساخت. وی گفت: «همانطور که رئیس‌جمهور روز گذشته اعلام کرد، او امیدوار است تا روزی فرابرسد که با مقامات ایرانی برای دستیابی به یک توافق و حرکت به سوی آینده‌ای که درخور ایران است، دیدار کند.
کمپین دیگری که بولتون راه انداخته علیه برایان هوک، فرد مورد اعتماد و حمایت پمپئو در وزارت‌خارجه است. هوک فردی بود که تلاش کرد تا معافیت‌های تحریم خرید نفت از ایران برای هشت کشور خریدار را صادر کند. منتقدان بولتون این موضوع را مطرح می‌کنند که او نشست‌های کمیته‌ها را منحل کرده است. این نشست‌ها به‌طور سنتی برای ایجاد هماهنگی و تنظیم پیشنهادهایی که قرار است به رئیس‌جمهور ارائه شوند میان اعضای ارشد کابینه برگزار می‌شدند.
روثکوپ می‌گوید: «بولتون فردی است که تمایلی به گذراندن روندهای معمول ندارد و می‌خواهد مشاور ارشد رئیس‌جمهور باشد.»
اما نشریه تایم در گزارش جدید خود اختلافات در کابینه ترامپ پیرامون نحوه تقابل با تهران را از دید نظامیان آمریکایی بررسی کرده است. سه مقام نظامی آمریکا به این نشریه خبر داده‌اند که در عرصه مربوط به پنتاگون، طرح‌هایی وجود دارند که در اختیار سیاستمداران قرار می‌گیرند و طرح‌های دیگری نیز تنظیم می‌شوند که برنامه‌های واقعی و قابل اجرا در آنها گنجانده شده‌اند. این مقامات درباره خبر منتشر شده ازسوی نیویورک‌تایمز در رابطه با طرح پنتاگون برای اعزام ۱۲۰ هزار نیروی نظامی به منطقه درجهت تقابل با تهران، گفتند هیچ برنامه قابل‌اجرا و واقعی برای اعزام نیروها در این مقیاس وجود خارجی ندارد.
یک افسر پنتاگون می‌گوید: «چنین اقدامی نیازمند آن است که ابتدا مشخص شود تهدیدی که قرار است با آن مواجه شوید در چه سطحی است. آیا خود ایران قرار است هدف قرار بگیرد یا گروه‌های شبه‌نظامی آن مورد نظر هستند؟ آیا باید با دشمن در عراق و سوریه جنگید؟ جنگ موردنظر کلاسیک خواهد بود یا سایبری؟ آیا هدف قرار دادن برخی از مکان‌ها در ایران قانونی و موجه است؟»
نیویورک‌تایمز پیش‌تر به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود که به درخواست جان بولتون، پاتریک شاناهان، سرپرست پنتاگون طرح مقدماتی را برای ارسال ۱۲۰ هزار نیروی نظامی به خلیج‌فارس تنظیم کرده بود و آن را در تاریخ ۹ مه در اختیار بولتون قرار داد. یک افسر عملیاتی پنتاگون در این رابطه به تایم می‌گوید: «برای اعزام نیروهای بسیار محدود‌تر نیز باید ابتدا بازه زمانی و نحوه اعزام و به‌کارگیری نیروها تعیین شود. به آن معنا که باید مشخص شود چه نیروهایی در منطقه مستقر هستند و از چه واحد‌هایی قرار است چه تعداد نیرو اعزام شوند، همچنین باید برنامه‌ای مدون برای نحوه فرود نیروها، تحرکات و استراتژی بلند‌مدت درنظر گرفته شود.»
به گفته او بررسی و تعیین این موضوعات ماه‌ها زمان نیاز دارد. به گفته سه مقام آگاه نظامی پنتاگون روزانه برنامه‌های کلی را برای نحوه اعزام نیرو به مناطق مختلف جهان حتی کانادا تنظیم می‌کند. اما برنامه‌های فعلی برای فرماندهی مرکزی آمریکا در مورد ایران، هیچ طرحی را برای اعزام نیرو به خاک این کشور شامل نمی‌شوند. منابع آگاه نظامی همچنین به تایم خبر داده‌اند که تاکنون هیچ تلاشی از سوی آمریکا برای ایجاد هرگونه ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران انجام نپذیرفته است. این منابع تایید می‌کنند که هیچ نشانه جدی از افزایش تهدید ایران یا آماده‌شدن تهران برای ساخت سلاح هسته‌ای وجود ندارد.
یک مقام اطلاعاتی آمریکا نیز معتقد است که این جمع‌بندی وجود دارد که ایران به‌دنبال تحریک آمریکا برای حمله نظامی نیست.
روزنامه نیویورک‌تایمز که در روزهای گذشته با رشته گزارش‌های اختصاصی خود پیرامون افزایش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن واکنش‌های متعددی را حتی از جانب دونالد ترامپ برانگیخته است در جدید‌ترین مطلب خود به بی‌میلی اروپایی‌ها به همراهی با آمریکا برای هرگونه درگیری نظامی با ایران پرداخته است. این روزنامه آمریکایی در این گزارش با عنوان «اروپا به دولت ترامپ: دنبال جنگ با ایران هستید؟ روی ما حساب نکنید» نوشت: اروپایی‌ها با توجه به خاطراتی که از آخرین جنگ فاجعه‌بار در عراق دارند، اکنون در مخالفت با آنچه تلاش آمریکا برای تحریک ایران به آغاز جنگ می‌دانند، یکپارچه مخالفند. با این حال، باوجود تنش در روابط اروپا و آمریکا در دوره ترامپ، مخالفت صریح با واشنگتن همچنان برای اروپایی‌ها دشوار است.
کوری شیک، یک مقام سابق پنتاگون که اکنون معاون مدیر موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک است، می‌گوید: «همه دولت‌های اروپایی معتقدند که تهدید افزایش‌یافته‌ای که از سوی ایران، با آن مواجه هستیم، واکنشی به خروج آمریکا از برجام و تلاش این کشور برای تسلیم ایران در سایر مسائل است.»
وی افزود: اروپایی‌ها معتقدند آمریکا در حال تحریک ایران است و نگرانند که واشنگتن طوری رفتار کند که تهران اقدامی انجام دهد و بهانه‌ای به آمریکا برای حمله به ایران بدهد.
توماس والاسک مدیر اندیشکده کارنگی اروپا و سفیر سابق اسلواکی در ناتو نیز معتقد است: «مسائل فعلی خیلی متفاوت از بحث‌های پیش از جنگ ۲۰۰۳ عراق است که اروپا را به دو نیم تقسیم کرده بود.»
او ادامه داد: «این بار، تمام دولت‌های اروپایی به واشنگتن اعلام کرده‌اند که چنین اقدامی دیوانگی است و امروز ما نباید در شرایط فعلی باشیم.»
ارسال نظر