آمادگی شرکت‌های ایرانی برای مشارکت در پروژه‌های لبنان

رئیس‌جمهور لبنان در این دیدار سالروز پیروزی انقلاب اسلامی را تبریک گفت. ظریف نیز با تبریک تشکیل دولت لبنان که با اهتمام رئیس‌جمهور صورت گرفت برای دولت لبنان آرزوی موفقیت کرد. وزیر امورخارجه ایران روز یکشنبه به‌منظور اعلام همبستگی با دولت و ملت لبنان پس از تشکیل دولت جدید این کشور وارد بیروت شد. او یکشنبه با نمایندگان گروه‌ها، احزاب و جریان‌های سیاسی لبنان، «زیاد نَخاله» دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین، اعضای دفتر سیاسی جنبش حماس و رهبران گروه‌های فلسطینی مستقر در سوریه و لبنان دیدار و گفت‌وگو کرد.

در ادامه محمدجواد ظریف و جبران باسیل وزرای خارجه ایران و لبنان در بیروت دیدار و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه به گفت‌وگو پرداختند. ظریف روز یکشنبه در بدو ورود به بیروت گفت که این سفر هم برای اعلام همبستگی و هم اعلام آمادگی ایران به منظور همکاری در همه حوزه‌ها با دولت لبنان انجام شده است. همچنین محمود قماطی، وزیر دولت لبنان در امور پارلمانی بعد از دیدار محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران با احزاب ملی لبنان در یک نشست خبری گفت: ظریف تاکید کرد که ایران آماده کمک و حمایت از لبنان در تمامی زمینه‌ها است، او امروز این مساله را به ما اعلام و آمادگی ایران برای حمایت از لبنان به منظور مقابله با خطرات را به‌طور رسمی به مسوولان لبنانی اعلام خواهد کرد.

دومین سفر ظریف به بیروت

ظریف نخستین وزیرخارجه‌ای است که پس از تشکیل دولت لبنان به این کشور می‌رود و قطعا این حضور نشانه عزم تهران برای تقویت روابط با بیروت است. به گزارش «ایرنا» این دیدار پس از بن‌بست سیاسی در لبنان که ماه‌ها کشمکش میان جریان‌های مختلف به‌دنبال داشت، انجام می‌شود. دولت جدید لبنان به ریاست سعد حریری تشکیل شده است؛ این دومین دولت حریری در دوره ریاست‌جمهوری میشل عون است.

ژنرال میشل عون، رئیس‌جمهوری جدید لبنان بعد از رایزنی با نمایندگان پارلمان لبنان، سعد حریری رئیس حزب جریان المستقبل را بار دیگر به‌عنوان نخست‌وزیر جدید معرفی و او را مامور تشکیل دولت جدید لبنان کرد. دولت جدید لبنان در پی ۹ ماه کش و قوس و پیشنهادها درباره توسعه دولت با حضور ۳۲ وزیر یا کوچک کردن دولت با ۲۴ وزیر بالاخره تشکیل شد. در دولت جدید سهم شیعیان افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که سهم حزب‌الله لبنان از دو وزیر صنایع و ورزش و جوانان به سه پست اصلی رسیده و پست وزارت بهداشت را نیز دربرگرفت.

پیش‌تر محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران ۱۷ آبان ۱۳۹۵ و پس از انتخاب میشل عون به ریاست‌جمهوری لبنان در سفری دو روزه به بیروت رفت و با مقامات این کشور، گروه‌ها،‌ احزاب و شخصیت‌ها دیدار و درباره گسترش مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه گفت‌وگو کرد. درست زمانی که ژنرال میشل عون به ریاست‌جمهوری رسیده بود و سعد حریری، نخست‌وزیر، مامور تشکیل دولت جدید لبنان شده بود، محمدجواد ظریف در آن زمان نیز اولین وزیرخارجه‌ای بود که با میشل عون، رئیس‌جمهوری جدید و با سعد حریری پس از نخست‌وزیری دیدار کرد.

طی آن دیدار، وزیر امورخارجه با سعد حریری در «بیت‌الوسط» در مرکز بیروت دیدار و گفت‌وگو کرد. در دیدار آبان ماه ۱۳۹۵ طرفین در مورد تحولات منطقه و لبنان و روابط و همکاری‌های ایران و لبنان در مرحله جدید بعد از انتخاب میشل عون، رئیس‌جمهوری جدید و تشکیل دولت جدید لبنان تبادل‌نظر کردند. سفر ظریف به لبنان دارای اهمیتی ویژه و پیام‌های سیاسی است. سفر وزیر امورخارجه ایران به لبنان از لحاظ زمانی و از حیث موضع‌گیری‌های او با توجه به تحولات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی دارای اهمیت بسزایی است.

سفر امورخارجه ایران در بحبوحه تحولات مهم منطقه صورت می‌گیرد و با توجه به سطح روابط لبنان و ایران، این سفر باعث تقویت روابط و گسترش بیش از پیش آن خواهد شد؛ هرچند لبنان دارای روابطی قوی با جمهوری اسلامی ایران است. ایران نیز استقرار ثبات و امنیت در لبنان از طریق گفت‌وگوهای سیاسی را بسیار مهم می‌داند و درعین حال بارها تاکید کرده که در مسائل داخلی لبنان دخالت نمی‌کند.

محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه در چارچوب سفرهایش به منطقه یک ماه پس از امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در دور دوم سفرهایش به منطقه ۲۰ مرداد ۱۳۹۴ به بیروت سفر و در این سفر با مقامات لبنان از جمله نخست‌وزیر، رئیس مجلس و وزیرخارجه این کشور دیدار و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین برنامه جامع اقدام مشترک به گفت‌وگو پرداخت. رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از توافق وین در اولین دور سفرهایش به منطقه به کویت، قطر و عراق سفر کرده بود و پس از بیروت نیز به دمشق، اسلام‌آباد و دهلی‌نو رفت. ظریف ۲۲ دی ماه ۱۳۹۲ و حدود یک ماه پس از توافق ژنو (سوم آذر ماه ۱۳۹۲) سفری به بیروت داشت. او در اولین مقصد از سفرهای دوره‌ای خود پس از این توافق به لبنان و پس از آن هم به سوریه، اردن و عراق نیز سفر کرد.

بیروت؛ میزبان نشست اقتصادی اتحادیه عرب

سفر ظریف یک ماه پس از برگزاری نشست اقتصادی سران عرب صورت می‌گیرد و بی‌ارتباط با کمک‌های مالی به لبنان به‌خصوص بعد از ناکامی نشست سران عرب در بیروت نیست. چهارمین اجلاس اقتصادی اتحادیه عرب روز یکشنبه ۳۰ دی ماه (۲۰ ژانویه) با حضور کمرنگ سران کشورهای عضو این اتحادیه در بیروت، پایتخت لبنان برگزار شد. سومین اجلاس اقتصادی این اتحادیه ۶ سال قبل در ریاض برگزار شده بود. از مهم‌ترین اهداف این نشست، دستیابی به راهکارهایی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای عضو اتحادیه عرب است. این نشست و چگونگی برگزاری آن به اختلاف میان جناح‌های مختلف در لبنان انجامید. در واقع به‌دنبال عدم دعوت از سوریه برای مشارکت در نشست اقتصادی - اجتماعی سران عرب توسط اتحادیه عرب و از طرفی دعوت از هیات لیبی در این نشست اختلافات داخلی سیاسی در لبنان بالا گرفت.

نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان به‌دلیل عدم دعوت از سوریه، اعتراض به دعوت از لیبی و نیز فراهم کردن مقدمات تشکیل دولت جدید لبنان در سریع‌ترین زمان ممکن به جای مقدمه‌چینی برای برگزاری این نشست خواستار تعویق آن شده بود. سعد حریری، نخست‌وزیر مکلف لبنان نیز با پیشنهاد وزارت خارجه این کشور برای بازگرداندن سوریه به اتحادیه عرب و نیز دعوت از این کشور برای حضور در نشست اقتصادی مخالفت کرد. در بیانیه پایانی نشست اقتصادی بیروت همچنین از جامعه بین‌المللی خواسته شد از کشورهای میزبان آوارگان سوری حمایت کنند تا آثار اقتصادی و اجتماعی این میزبانی کاهش یابد. به گفته «حسام زکی» معاون دبیر کل اتحادیه عرب، این اتحادیه بر پایبندی کشورهای عضو به قوانین بین‌المللی درباره قدس و به رسمیت نشناختن آن به‌عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی تاکید دارد.