نمایندگان مجلس خبر دادند
طرح جدید برای خدمت سربازی
نویسندگان این طرح معتقدند هدف از تغییر شیوه اجرای خدمت وظیفه عمومی، تبدیل سربازی به حرفه‌آموزی است. این طرح هم‌اکنون در کمیسیون امنیت ملی است و قرار است با تشکیل کارگروهی متشکل از نمایندگان ستادکل نیروهای مسلح و مجلس شورای اسلامی بررسی شود. همچنین این طرح به گفته نمایندگان مجلس به‌تازگی به مرکز پژوهش‌ها ارسال شده تا نظرات کارشناسی خود را ارائه کنند و پس از آن موضوع به امضای نمایندگان مجلس برسد.
این اولین‌‌باری نیست که تغییر شیوه سربازی در دستور کار متولیان امر قرار می‌گیرد. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی سال ۹۲ نیز با انتشار گزارشی پیش‌بینی ۷ مدل جایگزین سربازی را ارائه کرد. این مرکز با اشاره به مشکلات متعدد خدمت سربازی در کشور، از میان ۷ مورد اشاره شده دو الگوی خدمت علمی - تخصصی و خدمت داوطلبانه - بسیجی چابک به‌دلیل ظرفیت بالای بهره‌وری را مورد تاکید قرار داد. براساس طرح مرکز پژوهش‌ها در سال ۹۲، الگوی سربازی حرفه‌ای، الگوی سربازی داوطلبی- بسیجی چابک، الگوی سربازی علمی-تخصصی، الگوی خرید خدمت هدفمند، الگوی خدمت سربازی یک ساله در دوران صلح، الگوی تلفیقی چندجانبه هدفمند و الگو و مدل حاکم کنونی به‌عنوان مدل‌های جایگزین سربازی درنظر گرفته شده بود. طرح مذکور همان زمان درحد «۷ مدل پیشنهادی مرکز پژوهش‌های مجلس برای جایگزین سربازی» باقی ماند. تیرماه سال ۹۵ نیز به‌دنبال درگذشت ۱۳ تن از سربازان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در حادثه تصادف اتوبوس در نی‌ریز استان فارس، یک باردیگر بحث تغییر شیوه سربازی مطرح شد. درهمین راستا بومی‌شدن سربازی به این معنا که هر سرباز در استان محل زندگی‌اش خدمت کند، پیشنهاد شد.
پیش از وقوع این حادثه نیز «طرح سرباز صنعتی» به‌عنوان یکی از پیشنهادهای رسمی برای ایجاد تحول در خدمت سربازی از سوی محسن جلال‌پور، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان مطرح شده بود. طرحی که ظاهرا از اواخر سال ۸۳ در کشور اجرایی شده بود، اما پس از ارزیابی انجام شده به‌دلیل مثبت نبودن نتایج، اجرای آن از سال ۸۶ متوقف شده بود. براساس «طرح سرباز صنعتی» سربازان می‌توانند پس از گذراندن دوره‌های آموزشی به‌جای تقسیم‌بندی در پادگان‌ها در کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی تقسیم شوند تا بتوانند پس از گذراندن دوره خدمت سربازی، کارآفرینی کنند یا در همان کارخانه یا واحد صنعتی جذب و به‌کارگیری شوند. این طرح نیز هرچند از سوی ستادکل نیروهای مسلح با استقبال مواجه شد، اما درنهایت تغییری در شیوه سربازی به شکل عمومی ایجاد نکرد. براساس گزارش‌ها ۲۴ کشور در کل دنیا سربازی اجباری یک سال یا کمتر دارند. فنلاند، اتریش، اوکراین، تونس، مکزیک و روسیه در میان این کشورها قراردارند. همچنین ۱۲۳ کشور از جمله آفریقای‌جنوبی، استرالیا، امارات‌متحده عربی، ایالات‌متحده آمریکا، بحرین، بلژیک، بلغارستان، پاکستان، انگلستان، پرو، تانزانیا، چک، ژاپن، شیلی، عراق، عربستان، عمان، غنا، فرانسه، کانادا و هلند در ردیف کشورهایی هستند که سربازی اجباری ندارند.
جزئیات طرح جدید مجلس
به هر ترتیب خبر طرح جدید مجلس برای تغییر شیوه اجرای خدمت وظیفه عمومی را روز گذشته ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس اعلام کرد.
وی در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم افزود: تنها در ۲۸ کشور دنیا خدمت نظام وظیفه اجباری اجرا می‌شود و در این بین معدود کشورهایی هستند که خدمت اجباری آنها بیش از یک سال است که این شیوه اجرای خدمت سربازی مشکلات عدیده‌ای را به همراه دارد. برای مثال امروز بیشترین پرونده در سازمان قضایی نیروهای مسلح مربوط به فرار از خدمت سربازی است. ابوترابی ادامه داد: مجلس شورای اسلامی برای حل این مشکلات و اجرای بهتر خدمت نظام وظیفه، طرحی را پیشنهاد کرده‌است که بر مبنای آن خدمت سربازی به‌صورت «داوطلب بسیجی: اجرا شود که مشابه این طرح هم‌اکنون توسط سپاه در مرزهای کشور در حال اجرا است. در این طرح سپاه در استان‌های سیستان و بلوچستان و برخی استان‌های غربی از مردم بومی منطقه به‌عنوان نیروی داوطلب بسیجی برای تامین امنیت مرزها استفاده می‌کند.
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس تصریح کرد: براساس طرح جدید مجلس که با الگوگیری از تجربیات سپاه در مناطق مرزی تدوین شده است، سربازی به‌صورت داوطلب و حرفه‌ای درمی‌آید و می‌تواند تا ۵ سال به طول بینجامد. البته کسانی که می‌خواهند در دستگاه‌های دولتی استخدام شوند و سربازی هم نروند، باید سه برابر مبلغی را که ستاد کل نیروهای مسلح برای یک سرباز هزینه می‌کند، پرداخت کنند. وی با بیان اینکه این طرح هم‌اکنون در کمیسیون امنیت مطرح شده است، گفت: قرار است با تشکیل کارگروهی متشکل از نمایندگان ستادکل نیروهای مسلح و مجلس شورای اسلامی این طرح بررسی شود. ابوالفضل ابوترابی در گفتوگو با «ایسنا» نیز گفت:براساس طرح داوطلب بسیجی، جوانان به‌صورت داوطلب به سربازی رفته و حقوق دریافت می‌کنند. براساس این طرح افراد خود محل خدمت را انتخاب می‌کنند. وی همچنین تصریح کرد: براساس این طرح، افراد به‌صورت داوطلبانه به خدمت سربازی می‌روند و با انگیزه دوران سربازی خود را طی می‌کنند.
وی در ادامه اظهار کرد: براساس این طرح، سربازان براساس قوانین وزارت کار حقوق دریافت خواهند کرد و می‌توانند خود محل خدمت را انتخاب کنند. منابع درآمدی حقوق این افراد از کسانی که قصد دارند به خارج از کشور بروند یا کاندیدای انتخابات شوند یا کارمند شوند تامین می‌شود. این سه گروه باید سه‌برابر حقوق افرادی که به سربازی می‌روند پول پرداخت کنند. ترابی همچنین گفت: ما پنج مدل خدمت سربازی در دنیا داریم که یک مدل سرباز حرفه‌ای، یک مدل سرباز اجباری، یک مدل خدمت عمومی و یک مدل داوطلب بسیجی است که متاسفانه ما بدترین نوع سربازی را در دنیا اجرا می‌کنیم. در بین هشت کشوری که سربازی در آنها اجباری است، تنها در کشور ما بیش از یک سال و نیم باید خدمت اجباری انجام شود و در سایر کشورها یک سال است.
تبدیل سربازی به حرفه‌آموزی
همزمان یحیی کمالی‌پور، نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در تشریح این طرح با بیان اینکه طرح جدید با هدف تبدیل سربازی به حرفه‌آموزی تهیه شده است، گفت: در طرح جدید مجلس برای سربازی، سرباز دو سال خدمت می‌کند و غالبا کار او نگهبانی و مسائل رزمی است. وی در گفتوگو با «ایسنا» گفت: ما در طرح جدید به‌دنبال آن هستیم که در کنار این مسائل رزمی آموزش حرفه و حرفه‌آموزی دنبال شود. وی افزود: هدف از این موضوع این است که پس از اتمام خدمت سربازی فرد بتواند حرفه خود را در جامعه دنبال کند، یعنی باید به گونه‌ای باشد که دوران سربازی برای او ماندگار باشد. نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس اضافه کرد: ما به‌تازگی این موضوع را به مرکز پژوهش‌ها ارسال کردیم تا در این خصوص نظرات کارشناسی خود را ارائه کند و پس از آن موضوع را به امضای نمایندگان بگذاریم. در همین حال روز گذشته سردار ابراهیم کریمی، جانشین رئیس سازمان وظیفه عمومی ناجا اعلام کرد که زمان اجرای مقررات کسرخدمت‌های جدید سربازی در روزهای آتی به سازمان وظیفه عمومی ناجا ابلاغ خواهد شد.
ارسال نظر