اظهارات متفاوت سعد حریری درباره ایران

کارشناسان پشت پرده استعفای سوال‌برانگیز نخست‌وزیر لبنان را به تلاش‌ جاه‌طلبانه ولیعهد سعودی برای تکان دادن ساختار قدرت در منطقه و مقابله با رقیب عربستان؛ یعنی ایران مربوط دانسته‌اند. به باور آنان، موج جدید تلاش‌های آمریکا و متحدان آن علیه ایران که طیف وسیعی از اقدامات حتی درخصوص برجام را در بر داشته است، درصدد است تا بر نقش منطقه‌ای ایران و آنچه نفوذ تهران بر پایتخت‌های عربی خوانده می‌شود متمرکز شود.

در واقع دولت ترامپ برخلاف دولت دموکرات اوباما معتقد به تجمیع اقدامات فراگیر علیه تهران در راستای محدودسازی قدرت آن در منطقه است؛ راهبردی که با استقبال کامل عربستان و برخی دولت‌های عربی همراه شده است. به هر روی نخست‌وزیر دولت لبنان حالا در گفت‌وگو با روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال»، تاکید می‌کند که روابط کشورش با ایران باید به بهترین شکل اما در جهت منافع لبنان باشد. این اظهارات نشان می‌دهد سناریوی عربستان برای تحت‌فشار قرار دادن ایران از طریق اعمال برخی تغییرات در لبنان با شکست روبه‌رو شده است. با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات پارلمانی (اردیبهشت آینده) در لبنان، تلاش‌ها برای تشکیل جبهه داخلی و خارجی گسترده علیه حزب‌الله با هدایت عربستان سعودی در حال تقویت است. لبنان ۲ سال و نیم با خلأ ریاست‌جمهوری روبه‌رو بود تا اینکه در ۱۰ آبان سال گذشته (۱۳۹۵) «میشل‌عون» با حمایت همه‌جانبه حزب‌الله و دیگر متحدانش در «جریان ۸ مارس»، که نزدیک به ایران است، رئیس‌جمهور جدید شد و بعد از گذشت ۳ روز، سعد حریری را مامور تشکیل کابینه کرد و او رسما نخست‌وزیر لبنان شد.

در همین ارتباط، طبق اطلاعاتی که منابع لبنانی داده‌اند عربستان رویکردش این است که اگر حریری می‌خواهد از حمایت ریاض برخوردار شود باید شروط این کشور را درباره ائتلاف‌هایی که خواهد داشت، بپذیرد. منابع وزارتی در لبنان تاکید کردند که عربستان ارتباط با حریری و بهبود روابط با وی را منوط به ائتلاف‌های انتخاباتش کرده و اینکه باید به ائتلاف با هم‌پیمان عربستان در لبنان پایبند باشد و ائتلاف با حزب‌الله یا طرف‌های دیگر نزدیک به حزب‌الله را رد کند. منابع خبری تاکید کردند که عربستان از حریری خواسته است که اساسا با حزب القوات اللبنانیه و با تعدادی از افراد مستقل مسیحی نزدیک به عربستان و برخی شخصیت‌های سنی به ویژه نجیب میقاتی، نخست‌وزیر اسبق لبنان در طرابلس ائتلاف تشکیل دهد. این منابع می‌گویند که عربستان نه فقط مخالف ائتلاف میان جریان المستقبل با جریان ملی آزاد وابسته به میشل عون رئیس‌جمهوری لبنان است؛ بلکه خواهان ائتلاف گسترده‌ای میان جریان المستقبل، القوات اللبنانیه، جریان ملی آزاد و همچنین شخصیت‌های دیگر نزدیک به عربستان است.

حزب‌الله مایه ثبات لبنان

براساس آنچه خبرگزاری فارس گزارش داده است، سعد الحریری نخست‌وزیر لبنان بر خلاف سیاست‌های حزب «المستقبل» که برخی آن را تابعی از سیاست‌های عربستان در لبنان می‌دانند، حضور حزب‌الله و دیگر احزاب بزرگ در دولت کشورش را مایه ثبات سیاسی دانست.  نخست‌وزیر لبنان، هر گونه اندیشه‌ برای مقابله با حزب‌الله را رد کرد و گفت «حزب‌الله عضوی از دولتی است که همه احزاب بزرگ سیاسی در آن حضور دارند، این مساله سبب ثبات سیاسی در کشور می‌شود.» به عقیده حریری، «مساله حزب‌الله بُعد منطقه‌ای دارد و لبنان به تنهایی نمی‌تواند آن را حل و فصل کند». نخست‌وزیر لبنان همچنین گفت: «توقف حضور حزب‌الله در اقدامات جنگی [در منطقه] نیازمند زمان است... و ناممکن است که یک‌شبه رخ دهد... این مساله با کاهش تعداد نیروهایش در یمن و عراق آغاز خواهد شد تا اینکه به شکل نهایی این کشورها را ترک کنند.»

دوری از اختلافات ایران و عربستان

سعد الحریری که از متحدان سیاسی عربستان در کشورش به‌شمار می‌رود و تا پیش از این معمولا مواضعی علیه حزب‌الله اتخاذ می‌کرد، در این گفت‌و‌گو تاکید کرده که تلاش می‌کند کشورش را از اختلافات عربستان با ایران دور نگاه دارد. نخست‌وزیر لبنان همچنین تاکید کرد که «ما دخالت هیچ کس در سیاست لبنان را نمی‌پذیریم... و روابط با ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس باید در بهترین شکل خود اما در خدمت منافع ملی ما باشد.» نخست‌وزیر لبنان با بیان اینکه عربستان «هیچ وقت در سیاست لبنان به شکل مستقیم دخالت نکرده است» ابراز امیدواری کرد که عربستان برای کمک اقتصادی به لبنان آمادگی داشته باشد. سعد الحریری همچنین از اینکه «هجمه‌های رسانه‌ای علیه عربستان و کشورهای خلیج فارس» کاهش پیدا کرده ابراز رضایت کرد و گفت که این، «امری مثبت» است.