واکنش ایران به کشته‌شدن یک صیاد ایرانی

دنیای اقتصاد: به‌دنبال تیراندازی از سوی گارد مرزبانی عربستان به‌سوی قایق‌‌های ایرانی یک صیاد بوشهری بر اثر اصابت تیر به کمرش کشته شد. به گفته مدیرکل امور مرزی وزارت کشور روز شنبه دو قایق ایرانی که در حال ماهی‌گیری در آب‌های خلیج فارس بودند، بر اثر امواج دریا از مسیر خود خارج می‌شوند. مجید آقا بابایی در گفت‌وگو با «ایرنا» افرود: بر این اساس و بدون تایید این مساله که قایق‌های ایرانی وارد مرزهای عربستان شوند، تیراندازی از سوی گارد مرزبانی این کشور به سوی قایق‌‌های ایرانی صورت می‌گیرد و یک صیاد ایرانی بر اثر اصابت تیر به کمرش کشته می‌شود.

مدیرکل امور مرزی وزارت کشور گفت: این کار عربستان مطابق با اصول انسانی نبوده و حتی با فرض ورود قایق‌های ایرانی به مرزهای عربستان بر اثر امواج دریا آنها مجاز به شلیک به سوی قایق‌‌های ایرانی نبودند. آقابابایی تاکید کرد: ما در حال پیگیری این موضوع هستیم تا مشخص شود که آیا قایق‌‌های ایرانی وارد مرز عربستان شده بودند یا خیر. آقابابایی افزود: از سرنوشت یکی از قایق‌ها اطلاعی در دست نیست که این موضوع در حال پیگیری است و با توجه به نداشتن سفارت در عربستان با مشکلاتی در این زمینه مواجه هستیم.

همزمان بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی‌بر کشته شدن صیاد بوشهری در تیراندازی گارد مرزبانی عربستان با اظهار تاسف از این موضوع گفت: موضوع مورد اشاره در حال بررسی است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، وی با بیان اینکه اقدام گارد مرزبانی عربستان در شلیک به این صیاد بوشهری مغایر با اصول مسلم حقوق بین‌الملل و اقدامی غیر‌انسانی است، تاکید کرد: شلیک و تیراندازی به یک قایق صیادی کوچک غیر‌مسلح هیچ توجیهی ندارد.

اتفاقی بی‌سابقه

مرگ روز گذشته صیاد بوشهری با شلیک گارد مرزبانی عربستان در آب‌های خلیج فارس را می‌توان برگ دیگری از تنش‌های موجود میان ایران و عربستان توصیف کرد. تنشی که از دو سال قبل با حمله برخی گروه‌های خودسر به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد آغاز شد و در نهایت به قطع روابط دیپلماتیک میان دو کشور منجر شد. پیش از آن، کشته شدن بیش از ۴۶۰ نفر از حجاج ایرانی در جریان فاجعه منا در مهرماه ۱۳۹۴ و اعدام شیخ نمر روحانی شیعه در زمستان همان سال در عربستان، مناسبات دو کشور به تیرگی گراییده بود. البته این تمام ماجرا نیست. حوادث تروریستی اخیر تهران و شائبه دست داشتن عربستان در آنها نیز این روزها اسباب جدال تازه‌ای را میان دو کشور فراهم کرده است. از این رو شاید بتوان کشته شدن ماهی‌گیر ایرانی با شلیک مستقیم سربازان سعودی را واقعیت این روزهای روابط تهران و ریاض توصیف کرد. بسیاری این اتفاق را بی‌سابقه ارزیابی می‌کنند. در همین راستا یکی از صیادان ایرانی روز گذشته در گفت‌وگو با «ایلنا» ضمن بی‌سابقه خواندن حادثه روز شنبه گفت: ماهی‌گیران ایرانی و عربستانی سال‌ها است که در این آب‌ها ماهی‌گیری می‌کنند و تاکنون نه دیده و نه شنیده‌ایم که اتفاقی نظیر شلیک به چند قایق صیادی رخ داده باشد؛ زیرا مرزهای آبی تعیین شده در مسیر تردد گله‌های ماهی قرار دارد. به گفته وی؛ در شرایطی که به‌دلیل افزایش آلودگی آب‌های ساحلی، منابع صیدی خلیج فارس در حال کم‌شدن است، صیادان حاضر در محدوده این آب‌ها ناچارند مدام کشتی‌های خود را به مناطق دورتر از ساحل هدایت کنند، اما با اتفاقی که روز شنبه افتاد اکنون امنیت شغلی صیادان بیش از گذشته تهدید شده است.

این صیاد بوشهری در ادامه گفت: ماهی‌گیران در جست‌وجوی گله‌های سیار ماهی، کشتی‌های خود را راهی دریا می‌‌کنند برای همین تردد صیادان حوزه خلیج فارس در محدوده آب‌های مرزی اتفاق جدیدی نیست چنانچه تا پیش از برخورد اخیر بارها پیش آمده بود که صیادانی از ایران یا عربستان وارد محدوده آب‌های یکدیگر بشوند. وی افزود: در مواردی از این دست کشتی‌های صیادی در مواجهه با نیروهای مرزبانی کشور طرف مقابل، متوقف شده که در نهایت پس از بررسی مدارک شناسایی و مجوز‌های تردد صیادی به فعالیت جاری خود مشغول می‌شدند و حداکثر از تردد در مسیر غلط منع می‌شدند.

اقدامی خلاف عرف بین‌المللی

در همین ارتباط روز گذشته علی حسن‌پور، دادستان عمومی و انقلاب بوشهر گفت: تیراندازی مرزبانی کشور عربستان به سمت قایق‌های صیادان بوشهری که به اشتباه یا خارج از اراده وارد آب‌های کشور همسایه می‌شوند؛ خلاف عرف و مقررات بین‌المللی و حسن همجواری است.

وی در تشریح حادثه گفت: براساس گزارش‌های رسیده به این مرجع قضایی و محتویات پرونده، دو نفر از صیادان بوشهری که رابطه پدر و فرزندی با یکدیگر دارند در ۲۶ خرداد ساعت ۱۵:۳۰ از حوالی اسکله صیادی جفره بوشهر بنا به اظهارات فرزند صیاد کشته شده به قصد صید خروج کرده‌اند. دادستان عمومی و انقلاب بوشهر اظهار کرد: موتور قایق صیادان یادشده در حوالی چاه‌های میدان نفتی فروزان (متعلق به جمهوری اسلامی ایران) دچار نقص فنی شده بود، به همین دلیل جریان آب صیادان را به سمت آب‌های سرزمینی عربستان هدایت کرد که پس از رفع نقص موتور قایق و روشن کردن آن حدود ساعت ۲۳:۴۵ تا ۲۴ قصد حرکت به سمت سکوی فروزان داشته‌اند که در همین حین یک قایق متعلق به مرزبانی عربستان که در تعقیب دو قایق ناشناس دیگر بود به سمت قایق صیادان بوشهری شلیک کرده است. حسن‌پور گفت: یکی از تیرها پس از عبور از بدنه قایق به ناحیه کمر یکی از صیادان بوشهری اصابت کرد و منجر به فوت وی شد. وی افزود: دیگر سرنشین این قایق صبح روز شنبه جسد پدرش را با همان قایق به اسکله جفره بوشهر منتقل کرده است. حسن‌پور اظهار کرد: در همین راستا پرونده‌ای در شعبه سوم بازرسی دادسرای عمومی و انقلاب بوشهر تشکیل شده و تحقیقات در حال انجام است.

ابهام در تعداد قایق‌ها

از سوی دیگر یک منبع آگاه در گفت‌وگو با «ایرنا» از ابهام در تعداد قایق‌های صیادان بوشهری که توسط امواج به مرزهای عربستان وارد شده‌اند خبر داد و گفت: اخبار متفاوتی از اینکه تعداد قایق‌ها یک یا سه قایق بوده است، وجود دارد. وی گفت: موضوع دیگر که توسط استانداری بوشهر در حال پیگیری است آن است که می‌گویند تعداد قایق‌ها سه قایق بوده و از سرنوشت دو قایق دیگر خبری نیست. این منبع آگاه گفت که موضوع در دست پیگیری است.

بررسی در کمیسیون امنیت ملی

در همین حال حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی درواکنش به حادثه مذکور گفت: ما در برابر اقدامات ایذایی عربستان علیه ایران مقابله به مثل جدی خواهیم کرد. اودرگفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: شلیک به یک صیاد بی‌دفاع که هیچ ابزار نظامی در اختیار ندارد، خلاف کنوانسیون‌های بین‌المللی و اصل همجواری در خلیج فارس است. عضو فراکسیون ولایت با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی حتما این قضیه را پیگیری می‌کند تاکید کرد:‌ به‌رغم تعطیلی مجلس، کمیسیون امنیت ملی هفته آینده با برگزاری جلسه این موضوع را پیگیری می‌کند. مرتضی صفاری‌نطنزی، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نیز گفت: قایق‌های ماهی‌گیری ایرانی در آب‌های آزاد حضور داشتند؛ بنابراین هیچ کشوری حق تعرض به آنها را نداشته است.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اضافه کرد: اگراین قایق‌های ماهی‌گیری به آب‌های سرزمینی آنها وارد می‌شدند در عرف بین‌المللی آمده است که در آن زمان هم نباید به قایق‌ها شلیک کرد و تنها می‌توانستند آنها را متوقف کنند. ابوالفضل حسن‌بیگی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با میزان گفت: بر اساس اطلاعات اولیه‌ای که ما داریم، ماهی‌گیران ایرانی روز شنبه به طرف مقابل اعلام کرده‌اند که ماهی‌گیر هستند و هنگامی که در حال برگشت بودند به سمت آنها تیراندازی شده است.

حسن‌بیکی ادامه داد: از این دست موارد که قایق‌ها و لنج‌های کوچک ماهی‌گیری کشورهای حاشیه خلیج فارس و حتی قایق‌های ماهی‌گیری کره و ژاپن، به اشتباه وارد آب‌های سرزمینی ما شده باشند، روزانه ده‌ها مورد اتفاق می‌افتد، اما ما با همه این موارد طبق قوانین موجود بین‌المللی رفتار می‌کنیم و به آنها اخطارهای لازم را می‎دهیم. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه تحت هیچ شرایطی دریابانی کشورها در ابتدای امر، مجاز به تیراندازی به سوی قایق‌های صیادی نیستند، عنوان کرد: تشخیص قایق ماهی‌گیری با قایق نظامی بسیار ساده و آسان است و نمی‌توان گفت که نیروهای گارد مرزبانی عربستان به اشتباه تصور کرده‌اند آن قایق ماهی‌گیری، یک قایق نظامی است.