دنیای اقتصاد- شادی آذری: در سالی که گذشت، به رغم نوسانات شدید بازار و نااطمینانی‌های سیاسی، برخی از شرکت‌های عظیم دنیا موفق شدند به سوددهی خوبی دست یابند. نشریه فوربس طبق روال سالانه، فهرستی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان که سهامشان به عرضه عمومی رسید، را منتشر کرده است. مجموع این شرکت‌ها که در زمینه‌های گوناگون فعالیت می‌کنند، از مجموع شرکت‌هایی که در فهرست سال گذشته فوربس حضور داشتند، بزرگترند و ارزش آنها بیشتر است تا جایی که سرمایه بازاری کل آنها ۱۰ درصد از ارزش بازاری کل شرکت‌های فهرست سال گذشته بیشتر است. بانک‌های چینی و آمریکایی در صدر این فهرست جای گرفته‌اند.فوربس اعلام کرده است به رغم کند شدن رشد اقتصادی اقتصادهای بزرگ دنیا، چین و آمریکا، شرکت‌های این دو کشور همچنان سلطه خود را بر ۱۰ رتبه نخست این فهرست حفظ کرده‌اند و ۴۰ درصد از شرکت‌های کل فهرست را نیز تشکیل داده‌اند. در این میان بانک‌های چینی، همچنان به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان معرفی شده‌اند.

معیار رتبه‌بندی شرکت‌ها

موسسه فوربس اعلام کرده است آمار و داده‌های این رتبه‌بندی خود را با استفاده از داده‌های مرکز تحقیقاتی «فکت ست» به‌دست آورده و در آن چهار معیار مورد اندازه‌گیری قرار گرفته است: میزان فروش، میزان سود، ارزش دارایی‌ها و ارزش بازاری. ارزش بازاری در این بررسی متعلق به تاریخ منتهی به ۷ آوریل ۲۰۱۷ است و شامل همه شرکت‌های سهامی عام است. همه این ارقام به دلار آمریکا اعلام شده‌اند.

برترین‌های فهرست

بر این اساس، بانک صنعت و تجارت چین با فروش ۴/ ۱۵۱ میلیارد دلار، سود ۴۲ میلیارد دلار، دارایی به ارزش ۵/ ۳ تریلیون دلار و ارزش بازاری بالغ بر ۸/ ۲۲۹ میلیارد دلار، بزرگ‌ترین شرکت سهامی عام در جهان است. رتبه دوم این فهرست هم به یک بانک چینی اختصاص یافته است. بانک ساخت و ساز چین با فروش ۲/ ۱۳۴ میلیارد دلار، سود بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار، دارایی به ارزش ۳ تریلیون دلار و ارزش بازاری بالغ بر ۵/ ۲۰۰ میلیارد دلار. رتبه سوم به شرکت «برکشایر هیث‌اوی» تعلق گرفته است. این شرکت آمریکایی که موسس آن وارن بافت یکی از ثروتمندترین افراد جهان است، در زمینه خدمات سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کند و فروش آن بالغ بر ۹/ ۲۲۲ میلیارد دلار، سود آن برابر با ۱/ ۲۴ میلیارد دلار، دارایی آن به ارزش ۹/ ۶۲۰ میلیارد دلار و ارزش بازاری آن برابر با ۴۱۰ میلیارد دلار است. بانک آمریکایی جی پی مورگان چیس هم رتبه چهارم فهرست را به خود اختصاص داده است.

فروش این بانک ۵/ ۱۰۲ میلیارد دلار، سود آن ۲/ ۲۴ میلیارد دلار، ارزش دارایی آن ۲ تریلیون و ۵۱۳ میلیارد دلار و ارزش بازاری آن ۶/ ۳۰۶ میلیارد دلار برآورد شده است. رتبه پنجم این فهرست به بانک آمریکایی ولز فارگو اختصاص یافته است. فروش این بانک ۶/ ۹۷ میلیارد دلار، سود آن ۹/ ۲۱ میلیارد دلار، ارزش دارایی آن یک تریلیون و ۹۴۳میلیارد دلار و ارزش بازاری آن ۴/ ۲۷۴ میلیارد دلار برآورد شده است. رتبه ششم این فهرست هم به یک بانک اختصاص یافته است؛ این بار اما باز هم به یک بانک چینی. بانک کشاورزی چین با فروش ۷/ ۱۱۵ میلیارد دلار، سود ۸/ ۲۷ میلیارد دلار، ارزش دارایی ۲ تریلیون و ۸۱۶ میلیارد دلار و ارزش بازاری ۲/ ۱۴۹ میلیارد دلار در رتبه ششم قرار دارد.

«بانک‌آو‌آمریکا» با فروش ۲/ ۹۲ میلیارد دلار، سود ۶/ ۱۶ میلیارد دلار، ارزش دارایی ۲ تریلیون و ۱۹۷ میلیارد دلار و ارزش بازاری ۹/ ۲۳۱ میلیارد دلار در جایگاه هفتمین شرکت بزرگ جهان جای گرفته است. «بانک آو چاینا» در رتبه هشتم فروش ۱/ ۱۱۳ میلیارد دلار، سود ۹/ ۲۴ میلیارد دلار، ارزش دارایی‌های ۲ تریلیون و ۵/ ۶۱۱ میلیارد دلار و ارزش بازاری ۳/ ۱۴۱ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است. شرکت اپل نخستین شرکتی است که خارج از حوزه بانک و سرمایه در زمره ۱۰ شرکت بزرگ جهان قرار گرفته است. این شرکت فناوری که مقر اصلی آن در آمریکا واقع است، رتبه ۹ را به خود اختصاص داده است و فروش آن بالغ بر ۵/ ۲۱۷ میلیارد دلار، سود آن برابر با ۲/ ۴۵ میلیارد دلار، ارزش دارایی‌های آن بالغ بر ۱/ ۳۳۱ میلیارد دلار و ارزش بازاری آن بالغ بر ۷۵۲ میلیارد دلار است. شرکت تویوتا موتورز ژاپن با فروش ۹/ ۲۴۹ میلیارد دلار، سود بالغ بر ۱/ ۱۷ میلیارد دلار، ارزش دارایی‌ها برابر با ۵/ ۴۱۲ میلیارد دلار و ارزش بازاری برابر با ۹/ ۱۷۱ میلیارد دلار در جایگاه دهمین شرکت بزرگ جهان جای گرفته است.

رقابت تنگاتنگ اژدها و عقاب

همانطور که از فهرست ۱۰ شرکت بزرگ جهان مشخص است، بانک‌های چینی همچون گذشته به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان خودنمایی می‌کنند اما تلاش بانک‌های آمریکایی برای حضور در فهرست ۱۰ شرکت بزرگ جهان و حضور فعالان وال‌استریت در صدر فهرست امسال به این معناست که رقابتی سخت بین چینی‌ها و آمریکایی‌ها در صنعت بانکداری جهان در گرفته است. امسال بانک آمریکایی جی‌پی‌مورگان توانسته است در میان بزرگ‌ترین بانک‌های جهان از بانک کشاورزی چین سبقت بگیرد و در فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌ها در جایگاه چهارم و در میان بزرگ‌ترین بانک‌ها به‌عنوان سومین بانک بزرگ جهان شناخته شود. بانک آمریکایی ولزفارگو هم در فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان در رتبه پنجم قرار گرفته و در میان بزرگ‌ترین بانک‌های جهان رتبه چهارم را به‌خود اختصاص داده است.

فوربس اعلام کرده است از پاییز گذشته تا کنون، بانک‌های آمریکایی بهترین عملکرد را در میان بانک‌های جهان از خود نشان داده‌اند و علت آن تا حدودی به سیاست‌های ترامپ مبنی بر مقررات‌زدایی و افزایش وام‌دهی مربوط بوده است. تحلیلگران حوزه بانک و سرمایه انتظار دارند سود ۶ بانک بزرگ آمریکایی در سال جاری میلادی به سطح پیش از بحران اقتصادی برسد که حاصل افزایش نرخ بهره و سیاست‌های سازگار با کسب و کار بوده است. از سوی دیگر اما بانک‌های چینی که بر فهرست سال گذشته سلطه‌ای کامل داشتند، چشم‌اندازی تیره‌تر دارند. سرمایه‌گذاران جهان روز به روز نسبت به بحران اعتباراتی که در درون نظام بانکی چین حس می‌کنند، نگران‌تر می‌شوند. چند روز پیش هم موسسه اعتبارسنجی مودیز نسبت به بحران بدهی‌های چین هشدار داد و رتبه اعتبارات این کشور را کاهش داد. کاهش رشد اقتصادی چین و رسیدن آن به کمتر از ۷ درصد برای بانک‌های این کشور به‌آن معنا بوده است که در سال ۲۰۱۶ میلادی شاهد کاهش سود خود خواهند بود و همین‌طور هم شد. ۱۰ بانک بزرگ چین در سال ۲۰۱۶ شاهد افت سود خود شدند و این به بانک‌های آمریکایی فرصت داد تا سهم بازاری خود را ارتقا دهند.