ترامپ: فعالیت‌های منطقه‌ای ایران مخالف روح برجام است

دنیای اقتصاد: رئیس‌جمهوری آمریکا در مصاحبه‌ای گفته است که منظورش از عدم پایبندی به روح برجام، فعالیت‌های منطقه‌ای ایران است. «دونالد ترامپ» در مصاحبه با خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، بار دیگر ایران را به انجام اقداماتی مخالف «روح توافق هسته‌ای» متهم کرد. به گفته خبرنگار آسوشیتدپرس، ترامپ در این مصاحبه در پاسخ به این سوال که منظورش از نقض روح توافق هسته‌ای چیست، به موضوعات غیرهسته‌ای پرداخته و گفته «فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در خاورمیانه» بر خلاف روح برجام است. ترامپ روز پنج‌شنبه هفته گذشته، تنها دو روز پس از آنکه وزارت خارجه آمریکا پایبندی کامل ایران به برجام را تایید کرد، مدعی شد که ایران به «روح توافق هسته‌ای» پایبند نبوده است. ترامپ همچنین گفت که در گفت‌وگو با سران کشورهای امضاکننده برجام، در مورد توافق هسته‌ای صحبتی نمی‌کند. او در این مصاحبه احتمال خروج آمریکا از توافق هسته‌ای را رد نکرد، اما بنا به اظهارات خبرنگار آسوشیتدپرس، از لحن رئیس‌جمهوری آمریکا به نظر نمی‌آید که دست‌کم در آینده‌ای نزدیک او قصد چنین کاری داشته باشد.

طی چند روز گذشته، این اظهارات متناقض در گفته‌های وزیر خارجه آمریکا نیز انعکاس یافت و رکس تیلرسون پس از آنکه پایبندی ایران را به مفاد برجام اعلام کرد، در اظهارات متناقض دیگری از فعالیت‌های مخرب ایران در منطقه سخن به میان آورد. همین خط فکری را وزیر دفاع آمریکا و سفیر این کشور در سازمان ملل دنبال کردند و مدعی اقدامات «ثبات‌زدا»ی ایران در خاورمیانه شدند. تحلیلگران معتقدند این اظهارات جدید مقامات آمریکایی در واقع ناشی از تمرکزی است که ترامپ و مقامات سیاسی و امنیتی واشنگتن روی نقش ایران در منطقه گذاشته‌اند که با حمایت قاطع عربستان و اسرائیل در منطقه نیز مواجه شده است.

بررسی توافق هسته‌ای طی 90 روز

همزمان با گفت‌وگوی ترامپ با خبرگزاری آسوشیتدپرس، سخنگوی کاخ سفید نیز گفت که بازبینی توافق هسته‌ای طی ۹۰ روز انجام و سپس پیشنهادهایی به رئیس‌جمهور درباره آن ارائه خواهد شد. به گزارش «ایسنا»، «شان اسپایسر»، سخنگوی کاخ سفید در یک نشست خبری به سوالات درباره نامه رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا به رئیس مجلس نمایندگان درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پاسخ داد.

تیلرسون در این نامه تایید کرده بود که ایران به تعهداتش در برجام پایبند است، اما ترامپ قصد دارد تحت رهبری شورای امنیت ملی آمریکا این توافق را بررسی کند تا ببیند آیا ادامه تعلیق تحریم‌های ایران به نفع امنیت آمریکا هست یا نه. سخنگوی کاخ سفید در این‌باره گفت: «نامه تیلرسون به معنی این است که ترامپ می‌خواهد چندین سازمان توافق هسته‌ای را مورد بررسی قرار دهند. ما ۹۰ روز برای اقدام بعدی فرصت داریم. اکنون این بررسی بین سازمانی در طول ۹۰ روز انجام خواهد شد.»

بنا به گزارش پایگاه اینترنتی کاخ سفید، اسپایسر افزود: «از نظر من بیانیه رئیس‌جمهور ترامپ که از طریق وزیر امور خارجه به کنگره ارائه شد به روشنی می‌گوید که ترامپ از شورای امنیت ملی خواسته تا این بازبینی بین سازمانی را رهبری و ارزیابی کند که آیا تعلیق تحریم‌های ایران برای منافع امنیت ملی‌مان ضروری است یا نه.» او تاکید کرد: «این نامه مشخصا می‌گوید که رئیس‌جمهور می‌خواهد اطمینان حاصل کند که آیا آن‌ها(ایرانی‌ها) به توافق هسته‌ای پایبند هستند.»

سخنگوی کاخ سفید همچنین در پاسخ به این سوال که آیا رئیس‌جمهور نگران تقلب ایران در توافق است؟ گفت: «ما هر تصمیمی که بگیریم پس از این بررسی‌های بین سازمانی خواهد بود. به‌طور قطع تحریم‌ها ابزار کارآمدی بوده‌اند. در این بین، همزمان با انجام بازبینی، گزینه‌های در دسترس برای این موقعیت را نیز بررسی می‌کنیم. ما تمام گزینه‌ها را چه سیاسی باشد، چه اقتصادی یا نظامی، با در نظر گرفتن پیامدهایشان بررسی می‌کنیم.» او ادامه داد: «این بررسی طی ۹۰ روز آینده انجام می‌شود و تیم مورد نظر سپس پیشنهادهایی را به رئیس‌جمهور درباره توافق هسته‌ای و اینکه چه کاری باید با آن انجام داد، ارائه خواهد کرد.» اسپایسر یکی از اصلی‌ترین نتایج این بازبینی را اطمینان از پایبندی ایران به برجام دانست. این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که مقامات آمریکایی بارها خودشان نسبت به پایبندی ایران در اجرای برجام اذعان کرده‌اند و مقامات ایرانی نیز تاکید دارند که به هیچ عنوان شروع‌کننده بر هم زدن توافق هسته‌ای نخواهند بود.

تهدید موشک‌های بالستیک ایران

از سوی دیگر و در ادامه تلاش‌های وزیر دفاع آمریکا برای جلب نظر متحدان منطقه‌ای این کشور علیه ایران، جیمز متیس مدعی شده که ایران با موشک‌های بالستیک خود فعالیت‌های سایبری و عوامل نیابتی‌اش تهدیدی علیه اسرائیل است. به گزارش «ایسنا» به نقل از اسرائیل پروجکت، جیمز متیس در کنفرانس خبری با لیبرمن، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در ادامه تکرار اتهاماتش علیه ایران گفت: «افزون بر کارزار ما برای شکست دادن داعش، ما همچنین بر لزوم مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران نیز واقفیم. حزب‌الله، یک سازمان تروریستی است که به نگه داشتن اسد در قدرت در سوریه کمک می‌کند. ایران با موشک‌های بالستیک از طریق فعالیت‌های دریایی و سایبری و نیز از طریق عوامل نیابتی خود، از جمله حزب‌الله لبنان، یعنی سازمانی تروریستی که به حفظ اسد در راس قدرت در سوریه کمک می‌کند، همچنان اسرائیل و همسایگانش را تهدید می‌کند.» وزیر دفاع آمریکا در حالی ایران را به حمایت از تروریسم متهم می‌کند که ایران از مهم‌ترین کشورها در صف مبارزه با تروریسم در منطقه به‌ویژه سوریه است و بسیاری از کشورها، نهادها و سازمان‌های بین‌المللی بر این مساله صحه گذاشته‌اند. متیس همچنین افزود: «آمریکا در مواجهه با این تهدیدات، تعهدات مطلق و تزلزل‌ناپذیر خود را به امنیت اسرائیل و برتری نظامی کیفی آن در برابر ایران و تهدیدات دیگر حفظ می‌کند. مبنای تعهد دیرینه ما بسته امنیتی ۱۰ ساله مهمی است که اخیرا با اسرائیل امضا کرده‌ایم. این پیمان اسرائیل را قادر می‌سازد به پیشرفته‌ترین فناوری نظامی آمریکا دست یابد. این مکمل همکاری‌های رو به گسترش ما در حوزه مبادله اطلاعات، ضدتروریسم و ضد تکثیر در سرتاسر منطقه است.» پیش‌تر وزیر دفاع آمریکا در سفر به عربستان سعودی مدعی شده بود که فعالیت‌های مخرب ایران تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای است. موضوعی که مقامات سعودی از آن استقبال کرده‌اند و امیدوارند که این رویکرد در صحنه عمل هم منجر به تغییراتی به نفع عربستان شود.

برجام باید لغو یا جایگزین شود

همزمان با اظهارات متیس، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز تاکید کرده که موضعش لغو یا جایگزینی برجام است. بنیامین نتانیاهو، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری فاکس‌نیوز گفت: «اگر بخواهم موضع خود را درخصوص برجام به‌طور خلاصه بگویم، برجام باید لغو یا جایگزین شود.» او افزود: «این موضع من است و واشنگتن باید تصمیم خود را درقبال برجام اتخاذ کند.» نتانیاهو اظهار کرد: «مشخص است چیزی که باید تغییر کند آن است که به ایران اجازه داده نشود از مزایای برجام بهره‌مند شود، چون منفعت ایران به معنای متضرر شدن اسرائیل و کشورهای عربی و آمریکا است.» اظهارات نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در حالی مطرح می‌شود که دولت ترامپ هفته گذشته در گزارشی به کنگره پایبندی ایران به تعهدات برجامی‌اش را تایید کرد. همچنین بعد از برجام، ایران و آمریکا در زمینه‌هایی از جمله فروش هواپیما به ایران، صادرات فرش ایران به آمریکا، خرید آب‌سنگین از ایران و نیز مشارکت در بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک با یکدیگر همکاری داشته‌اند.