تحلیل
آیا ترامپ قدرت ایران را تقویت خواهد کرد؟
دنیای اقتصاد: دنیس راس، دستیار ویژه اوباما و مدیر ارشد منطقه خاورمیانه و جنوب آسیا در شورای امنیت ملی آمریکا، در مقالهای به تحلیل سیاستهای ترامپ در قبال بحران سوریه و نقش ایران در منطقه پرداخته است. او در این مقاله که در اندیشکده«موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» منتشر شده است، مینویسد:
جزئیات اولویتهای سیاست خارجی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب ایالاتمتحده، هنوز مشخص نشده است. مطمئنا تجارت برای او موضوع مهمی است و حوادث برلین و آنکارا، انگیزه برای مبارزه با داعش را بیشتر کرده است.
دنیای اقتصاد: دنیس راس، دستیار ویژه اوباما و مدیر ارشد منطقه خاورمیانه و جنوب آسیا در شورای امنیت ملی آمریکا، در مقالهای به تحلیل سیاستهای ترامپ در قبال بحران سوریه و نقش ایران در منطقه پرداخته است. او در این مقاله که در اندیشکده«موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» منتشر شده است، مینویسد:
جزئیات اولویتهای سیاست خارجی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب ایالاتمتحده، هنوز مشخص نشده است. مطمئنا تجارت برای او موضوع مهمی است و حوادث برلین و آنکارا، انگیزه برای مبارزه با داعش را بیشتر کرده است. او در این مورد بیش از یکبار گفته است که سوریه و روسیه با داعش در حال جنگ هستند و ما باید از این اقدام آنها بهرهبرداری کنیم. این مساله خطرناکتر از آن چیزی است که در ظاهر بهنظر میرسد، بهویژه به این دلیل که ممکن است قدرت ایران را در سراسر خاورمیانه تقویت کند. گرچه رژیم بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، کنترل کل شهر حلب را در دست میگیرد، اما جنگ در سوریه به زودی وارد فاز جدیدی خواهد شد. در شرایطی که وعدههای انتخاباتی ترامپ راه را برای سیاست عملی باز میکند، بسیار مهم است که دولت جدید بفهمد چه چیزی در شکست داعش به آمریکا کمک میکند و ایالاتمتحده باید در این جنگ با چه کسانی همکاری کند.
تاکنون، اولویت روسیه و سوریه داعش نبوده بلکه دیگر مخالفان سوری بوده است. متحد اصلی آنها نیز ایران بوده است. در حقیقت، با توجه به این مساله که بشار اسد تنها ۲۰ هزار نیروی مستقر دارد، برای تامین نیروی انسانی موردنیاز به منظور حفظ قلمرو خود، باید بهشدت بر نیروهای مستشاری ایران، حزبالله و دیگر نظامیان شیعه تکیه کند. یکی از نشانههای آشکار نقش محوری ایران در جنگ سوریه حضور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران در سوریه و بازدید از جبهه حلب است. سردار سلیمانی که زمانی چهرهای در سایه بود، علنا وارد حلب شده است تا نشان دهد که ایران به آینده سوریه بهگونهای که در خدمت منافع منطقهای تهران باشد، شکل خواهد داد.
جنگ سوریه از یکطرف برای ایران و از طرف دیگر برای ترکیه، عربستان سعودی، قطر و امارات جنگی برسر توازن بیشتر قدرت در منطقه است. بسیاری از متحدان سنتی آمریکا، پیوستن به روسیه و رژیم اسد در سوریه را بهعنوان تهییج اشتیاق ایران برای سلطه منطقهای تلقی خواهند کرد. پیوستن به روسیه در جنگ سوریه، بهجای کمک به جنگ علیه داعش، ممکن است به قیمت از دست دادن متحدان عرب سنی آمریکا تمام شود. آنها کسانی هستند که باید نیروی انسانی برای شکست داعش را فراهم کنند. آنها کسانی هستند که باید در بازسازی و حکومتداری پس از شکست داعش کمک کنند و باید تضمین کنند که خلائی وجود ندارد که بعدا از سوی بدترین نیروها پر شود. در شرایطی که داعش ادعا میکند حامی سنیهاست، آنها تنها کسانی هستند که میتوانند این گروه تروریستی را بیاعتبار کنند.
مطمئنا، ترامپ تمایل ندارد در دوران ریاستجمهوری خود شاهد شکست داعش و ظهور دوباره آن باشد. او همچنین این مساله را روشن کرده است که نمیخواهد درگیر ملتسازی یا درگیریهای بیپایان خاورمیانه شود. اما این موضوع باید به این مساله منجر شود که تا زمانی که روسیه سیاست خود را تغییر ندهد، دولت ترامپ در پیوستن به روسیه در جنگ سوریه تردید خواهد کرد. دستکم، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، باید تشدید قدرت ایران را متوقف کند. دولت ترامپ نمیتواند اقدامات سختگیرانهتری را علیه ایران اتخاذ کند و همزمان در مساله سوریه با روسیه همکاری کند زیرا در شرایط کنونی این دو هدف مانعهالجمع هستند. این در شرایطی است که دولت جدید متوجه خواهد شد که پوتین درباره سوریه پاسخگوتر است. در این مرحله، پوتین به اهداف اصلی خود در سوریه رسیده است: رژیم اسد بهزودی کنترل مراکز پرجمعیت این کشور را بهدست خواهد گرفت، روسیه به یک پایگاه هوایی و پایگاه دریایی دسترسی پیدا کرده است و دارای پدافند هوایی قدرتمندی است که شرق مدیترانه را تحتپوشش قرار میدهد و روسها این مساله را به نمایش گذاشتهاند که بدون آنها، هیچ تصمیمی درمورد سوریه نمیتواند گرفته شود. درحالحاضر حلوفصل سیاسی مساله سوریه برای پوتین اهمیت دارد، نه مشارکت در درگیریهای مستمر. اما پوتین برای دستیابی به حل و فصل سیاسی، به مخالفان نیاز دارد تا یک نتیجه سیاسی را بپذیرند و تا زمانی که اسد در قدرت بماند این چشمانداز بعید بهنظر میرسد. همچنین اگر ترکیه، عربستان و قطر از نفوذ و منابع خود بر مخالفان استفاده نکنند، حل و فصل سیاسی صورت نمیگیرد. روابط این کشورها با دولت اوباما خوب نبود. دولت جدید فرصت دارد روابط خوبی با آنها داشته باشد، اما ترامپ باید نشان دهد که میداند چه کسانی منطقه را تهدید میکنند و چه کسانی تهدیدی برای منطقه نیستند. ترامپ بهعنوان یک معاملهگر میداند که بدون وسیله نفوذ، کار چندانی نمیتواند انجام دهد. اگر ترامپ میخواهد رویکرد پوتین در قبال سوریه و ایران را تغییر دهد، باید نشان دهد که از این وسیله نفوذ برخوردار است.
ارسال نظر