آخرین مذاکرات در دوران اوباما

دنیای اقتصاد: تیم کارشناسی ایران و آمریکا یک روز قبل از نشست کمیسیون مشترک برجام میان ایران و ۱+۵ در سطح معاونان، در وین با یکدیگر دیدار می‌کنند. ششمین نشست کمیسیون مشترک قرار است ۲۱ دی‌ماه به منظور بررسی مسائل مطرح شده در نامه مورخ ۲۶ آذر (١٦ دسامبر) وزیر امور خارجه ایران به فدریکا موگرینی در پی تمدید قانون تحریم‌های ایران (آیسا) توسط کنگره آمریکا تشکیل شود. پیش از برگزاری کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان در روز ۲۰ دی‌ماه، علاوه بر نشست کارشناسی ایران و ۱+۵ و جلسه گروه کاری تحریم‌ها، نشست کارشناسی میان هیات ایرانی و آمریکایی برگزار می‌شود. گزارش نشست‌های کارشناسی به نشست معاونان وزیران خارجه ارائه می‌شود. احتمالا این آخرین نشست از کمیسیون مشترک برجام است که تیم سیاست خارجی دولت باراک اوباما در آن شرکت خواهد کرد. آخرین نشست کمیسیون در سطح معاونان شهریورماه سال جاری در نیویورک و در حاشیه مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد
برگزار شد.

به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف، 26آذر ماه با ارسال نامه رسمی به فدریکا موگرینی هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام، خواستار برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا در تمدید قانون تحریم‌های ایران شد. ظریف در این نامه با اشاره به پایبندی کامل ایران به تعهدات خود طی یک سال و نیم گذشته، ماهیت «متقابل» تعهدات مندرج در برجام و خصوصیت «چندجانبه بودن» این سند را یادآور شده و تاکید کرد: «حفظ تمامیت و انسجام برجام و پایداری آن مستلزم توجه همه طرف های برجام نسبت به تداوم اجرای مفاد آن از سوی همه اعضا است.»

وزیر امور خارجه با اشاره به تکرار بدعهدی و اهمال آمریکا در اجرای تعهدات خود، از مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی که مسوولیت هماهنگی کمیسیون مشترک را بر عهده دارد، درخواست کرد که ضمن اطلاع رسانی لازم به کلیه طرف‌های برجام، تمهیدات لازم برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام و نیز کارگروه تحریم‌های کمیسیون مشترک جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا را اتخاذ کند. براساس این گزارش، حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در نامه‌‌های جداگانه به وزیر خارجه و همچنین رئیس سازمان انرژی اتمی فرامین هسته‌ای را صادر کرد. روحانی در تاریخ ۲۳ آذر 95، وزارت امور خارجه را موظف به پیگیری موضوع بدعهدی آمریکا با استفاده از سازوکارهای پیش‌بینی شده در برجام کرد.

پیش‌تر وزیر امور خارجه در واکنش به نقض برجام از سوی آمریکا گفت که تاکنون دوبار با فدریکا موگرینی مسوول کمیته مشترک نامه‌نگاری کرده‌ایم. محمدجواد ظریف در حاشیه نشست سه‌شنبه ۲۳ آذر ماه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به دستور رئیس‌جمهوری خطاب به وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی برای اقدام متقابل درخصوص نقض برجام از سوی آمریکا اشاره کرد و گفت: «نامه ای که آقای رئیس‌جمهور نوشته‌اند در ارتباط با اقداماتی است که از سوی سازمان انرژی اتمی در حوزه پیشران ها باید صورت بگیرد و برنامه‌ریزی و طراحی شود.»

ظریف با بیان اینکه ساخت پیشران حوزه تخصصی است از ورود به این موضوع خودداری کرد و افزود: «اما در حوزه ای که مسوولیت وزارت امور خارجه است، ما تا امروز دو نامه برای مسوول کمیسیون مشترک خانم موگرینی ارسال کرده‌ایم، علاوه بر این همکاران من برای همکاران موگرینی نیز نامه‌هایی ارسال کرده‌اند.» وزیر امور خارجه ادامه داد: «یک مورد از این نامه‌ها در اوایل یا اواسط سال جاری بود که منجر به تشکیل جلسه وزرای کمیسیون مشترک در حاشیه اجلاس مجمع عمومی در نیویورک شد، مورد بعدی زمانی ارسال شد که مجلس نمایندگان آمریکا مصوبه‌ای علیه ایران داشتند، در برجام سازوکاری طراحی شده تا در مواردی که اقدام یکی از اعضا مغایر با توافق هسته‌ای باشد دنبال شود. این سازوکار را براساس دستوری که رئیس‌جمهوری دادند، ما از مسوول کمیسیون مشترک درخواست خواهیم کرد.»

ظریف درخصوص تشکیل کمیسیون مشترک نیز ابراز کرد: «کمیسیون مشترک تشکیل خواهد شد، اما سازوکاری که در برجام دیده شده کاملا مجزا است و براساس آن عمل خواهیم کرد.» این عضو کابینه دولت یازدهم درخصوص موضع ایران درخصوص اجرایی شدن تمدید تحریم های آیسا گفت: «همان‌طور که رئیس‌جمهور عنوان کرده است، ما از گذشته اعلام کردیم که تمدید این تحریم ها مغایر برجام است و باعث خواهد شد ایران از روش‌های قانونی که در برجام دیده شده و اقدامات دیگری که رئیس‌جمهور امروز دستور داده‌اند، استفاده کند.»

۲۱ دی برگزاری کمیسیون مشترک

کمیسیون مشترک برجام متشکل از نمایندگان کشورهای ایران و ١+٥ و نماینده عالی اتحادیه اروپا به‌عنوان هماهنگ‌کننده، روز ۱۰ ژانویه (21 دی‌ماه) در وین تشکیل می‌شود. پیش از نشست کمیسیون مشترک، جلسه گروه کاری تحریم‌ها در سطح کارشناسان تشکیل می‌شود و گزارش آن به کمیسیون ارائه خواهد شد. این ششمین کمیسیون مشترک برجام است که در سطح معاونان وزیران خارجه و مدیران کل تشکیل می‌شود. آخرین نشست مشترک برجام در سطح معاونان شهریور سال‌جاری در نیویورک و در حاشیه مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد برگزار شد. همچنین بعد از این نشست برای اولین‌بار نشست وزیران خارجه ایران و 1+5 در نیویورک نیز برای بررسی موانع ایجاد شده بر سر برداشته شدن تحریم‌ها به‌ویژه از سوی آمریکا برگزار شد. برخی از منابع نزدیک به مذاکرات معتقدند علی‌رغم روی کار آمدن دونالد ترامپ، احتمالا در بدنه فنی و کارشناسی تیم آمریکا در گروه 1+5 شاهد تغییرات زیادی نباشیم.

ترجمه غیررسمی مصوبات کمیسیون مشترک

وزارت خارجه ترجمه غیررسمی مجموعه‌ای از مصوبات کمیسیون مشترک برجام را منتشر کرد. ترجمه غیررسمی مجموعه‌ای از مصوبات کمیسیون مشترک برجام به زبان فارسی که چندی پیش در تاریخ سوم دی‌ماه به زبان انگلیسی همزمان روی سایت اتحادیه اروپا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و وزارت امور خارجه ایران قرار گرفت، منتشر شد.

ایران و 1+5 در آخرین کمیسیون مشترک برجام در نیویورک با توجه به درز برخی اطلاعات و مطالب مطرح در این جلسات تصمیم گرفتند مصوبات این کمیسیون را به‌طور علنی منتشر کنند. از این پس نیز مصوبات این نشست‌ها هر چند بسیار فنی و تخصصی به ویژه در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای هستند، منتشر خواهد شد. برخی موضوعات منتشر شده در اسناد مصوبات کمیسیون مشترک برجام در مورد؛

- سند مربوط به نحوه محاسبه و تعیین مشخصات سانتریفیوژهای IR1، IR2m و IR4 به لحاظ میزان سو

- بیانیه محرمانه بودن کارگروه خرید و کمیسیون مشترک درخصوص مسائل مربوط به کانال خرید

- ترتیبات عملی برای کارگروه خرید و کمیسیون مشترک درخصوص مسائل مربوط به کانال خرید

- ترتیبات عملی کارگروه اجرایی شدن رفع تحریم‌ها اطلاعات مربوط به کانال خرید راهنمای کانال خرید

و برخی فرم های اختیاری پیشنهادی برای سهولت در استفاده از آن است.